Mustafa Ertuğrul Aker

Mustafa Ertuğrul Aker
Doğum 1892
Hanya, Girit Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 1961 (68-69 yaşlarında)
Antalya, Türkiye
Bağlılığı  Osmanlı (1912-1920)
 Türkiye (1920-1946)
Hizmet yılları 1912-1946
Rütbesi Yüzbaşı
Savaşları/Çatışmaları I. Dünya Savaşı
Türk Kurtuluş Savaşı
Madalyaları İstiklâl Madalyası
Sonraki işi Emekli

Mustafa Ertuğrul Aker (d. 1892 Hanya - Girit, ö. 1961 Antalya)

Dünya askeri tarihinde ilk defa olarak bir uçak gemisi (Seaplane tender) batıran Türk subayıdır ve bu gemiyi karadan dağ topu ile batırmıştır.

Askeri hayatı

1912 yılında Harp Okulu'nu topçu subayı olarak bitirdi. Çanakkale Savaşı'nda 27. Alay'da savaştı. Buradaki başarılarından dolayı Osmanlı Harp Madalyası ve Alman Demir Haç Madalyası ile taltif edildi. Çanakkale Savaşı'nın bitmesinden sonra [[Galiçya Cephesi'ne gönderildi. 1916 yılında yurda geri döndü ve emrine 4 dağ topu verilerek, Kaş'a tayin edildi.

Meis Harekâtı

I. Dünya Savaşı'nın en sıcak günleri olan o dönemde resmen İtalya'ya bağlı olan Meis Adası İngiliz ve Fransız kuvvetlerinin denetimindeydi. Doğu Akdeniz geneli açısından stratejik önemi olan Meis Adası'nın işgal ve tahkimine Çanakkale'de 5. Ordu'ya komuta eden Alman General Liman Von Sanders'in 'çok gizli' emriyle karar verildi. Bu emir çerçevesinde 4 adet 7,7'lik Alman yapımı Erhard dağ topu olan küçük bir batarya ile Aydın'dan Kaş'a intikal ettirildi. Başlangıçtaki plan adanın alınması olmakla birlikte, cephede bunun imkânsızlığına kanaat getirilerek, operasyon Meis Limanı'nda demirli yolcu gemisinden deniz uçağı gemisine (Seaplane tender) dönüştürülmüş HMS Ben-My-Chree komutasındaki filo ve adayı transit limanı olarak kullanan erzak ve mühimmat gemilerinin imha ve tacizini hedefler şekle dönüştürüldü. 1930 yılında kaleme alması Mustafa Kemal Atatürk tarafından bizzat tavsiye edilen hatıralarını yazdı ve bıraktığı kaynaktaki bilgiler kaynak yakın geçmişte güncelleştirilip desteklenerek yayınlandı.

Batırılan ilk deniz uçağı gemisi: Ben My Chree

Ben My Chree'nin Meis limanında yanarak batışı

Dünya savaş tarihinde bir ilki başararak, 7.7 inçlik dağ bataryasının bir deniz uçağı gemisini 36 dakikada batırdı. Batırdığı deniz uçağı gemisi ise, 120 metre boyunda, saatte 24,5 mil hız yapan ve altı deniz uçağı taşıyan İngiliz bandıralı Ben My Chree 'dir. Aynı gün Meis Limanı'na demirli büyüklü küçüklü pek çok tekne de batırılır.

Fransız savaş gemisi Paris II

Bir süre sonra Kemer yakınındaki Ağva koyunda Fransız avizosu Paris II'yi de sadece 18 dakikada denize gömdü ve mürettebatı esir aldı.

Alexandra'nın batırılışı

Uçak gemisi Ben My Chree’nin ardından Paris II avizosunun da bir "dağ bataryası" ile batırılması, Müttefiklerin artık açıktan seyretmeye başlamasına neden olmuştur. Mustafa Ertuğrul savaşın bu aşamasını hatıralarında, "Herhangi bir yelkenlinin kaburgasını kaplayan iç tahtaları sökülerek, mümkün mertebe fazla miktarda dinamit kaburga aralarına döşenecek, tam merkezine de bir top fünyesi yerleştirilecek. Fünye halkası bir telle portakal sandıklarından birisinin altına bağlanıp, kaburgalar tekrar çakılarak düzen hazırlanacaktı. Birbirine bağlı sandıklar mutlaka bir vinç yardımıyla kaldırılacaktı ki, fünye dinamiti ateşleyip geminin batırılmasını sağlayacaktık." şeklinde aktarmaktadır.

Alexandra sandık yüklü yelkenlinin bi kaç kilometre kadar yakınına gelip 40 top ateşine tutmuş ama hiçbir isabet tutturamamış daha sonra tekrar dönüp portakal sandıklarını muayene etmiş zehirli olmadığını anlayınca murettabat sandıkları gemiye yüklemiştir.

Kamaları sökülmeyen tek batarya

I. Dünya Savaşı bittiğinde, Mondros Mütarekesi gereğince, işgal edilen Anadolu topraklarında, tüm silah ve cephaneye el konuldu. Topların kamaları söküldü. O tarihlerde Aydın bölgesindeki birlikleri denetlemekle görevlendirilen HMS Ben-my-Chree’nin eski komutanı Charles Rumney Samson ise; "Gösterdiği kahramanlıktan dolayı bu batarya toplarının kamalarını sökmek askeri şerefe aykırıdır" diyerek, Mustafa Ertuğrul'un bataryasına dokunmadı.

Türk Kurtuluş Savaşı

Kurtuluş Savaşı'nda da önemli yararlıklar gösterdi ve savaştan sonra yerleştiği Antalya'da 1961'de vefat etti.

Mezarı Antalya Andızlı mezarlığındadır.[1]

Özel hayatı

Komutanı Şefik Bey'in (Aker) kızı ile evlendi. 1934 Soyadı Kanunu'nun çıkmasından sonra kayın pederinin soyadını seçti.

2007 yılında Antalya Büyükşehir Belediyesi tarafından Atatürk Parkı'nda anısına bir heykel dikilmiştir.

Madalyaları

Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti dönemlerinde girdiği savaşlarda toplam 10 madalya ve rozetle taltif edildi.[2]

  1. Osmanlı Liyakat Madalyası - II. Abdülhamit döneminde savaşta başarı gösteren askerlere verilmiştir.[Not 1]
  2. Donanma İane Madalyası - Osmanlı Donanması'na yapılan hizmet ve yardımlar karşılığı verilmiştir.
  3. Çanakkale'de düşürdüğü İngiliz keşif uçağı pilotunun şapkasındaki rozet. Mustafa Ertuğrul'a hatıra olarak verilmiştir.
  4. Avusturya 305 no'lu havan top birliği Çanakkale hatıra rozeti
  5. Alman Demir Haç Madalyası
  6. İstiklal Madalyası
  7. Prusya Liyakat Madalyası
  8. Cedit Girid Madalyası[Not 2]
  9. Galiçya Savaşı metal rozeti
  10. Harp Madalyası. Çanakkale, Galiçya, Kafkasya, Irak ve Mısır'da savaşanlara verilmiştir.

Ayrıca bkz.

Notlar

  1. ↑ V. Mehmet döneminde Mustafa Ertuğrul'un babasına da bu madalya verilmiştir.
  2. ↑ II. Abdülhamid döneminde Girit'te savaşan askerlere verilen bu nişan, Mustafa Ertuğrul'un babasına aittir. Oğullar da bu nişanı takabiliyorlardı.

Dipnotlar

  1. ↑ Makale: "Mustafa Ertuğrul Anısına" (Türkçe). Kalkan Haber. http://www.kalkanhaber.com/haber/740-mustafa-ertugrul-anisina.html Makale:.
  2. ↑ Aydemir, Mustafa (Mart 2007). "Mustafa Ertuğrul'un Madalyaları" (Türkçe) (Belgesel Kitap). Ben Bir Türk Zabitiyim, Batıktan Çıkan Kahraman Topçu Yüzbaşı Mustafa Ertuğrul (4. Baskı bas.). İstanbul: Kaptan Yayıncılık. s. 172-173. ISBN 994-42640-5-9.

Kaynakça

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/18/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.