Maisur Savaşları
Maisur Savaşları, Hindistan'da Maisur Krallığı ile İngilizler arasında çıkan dört çarpışma (1767-69, 1780-84, 1790-92, 1799).
Müslüman bir komutan olan Haydar Ali yaklaşık 1761'de kendini Hindu devleti Maisur'un hükümdarı ilan etti ve topraklarını genişletmeye girişti. 1766'da İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyası, bugünkü Andhra Pradesh eyaletinin kuzeydoğusundaki topraklarını kumpanyaya bırakılması karşılığında Haydar Ali'ye karşı savaşan Haydarabad nizamı ile ittifak kurdu. Ama 1768'de Haydarâbad nizamı savaştan çekilince, İngilizlerle Haydar Ali savaşta yalnız kaldılar. Haydar Ali 1769'da kumpanyanın Madras'taki yönetim merkezine giderek İngilizlerden, bir saldırı durumunda kendisine yardım edecekleri sözünü aldı. Ama İngilizler kendisine verdikleri sözü tutmayınca 1780'de Marathalarla ittifak kurdu. Böylece II. Maisur Savaşı başlamış oldu. Haydar Ali, aynı yıl Karnataka bölgesine saldırarak İngilizleri yenilgiye uğrattı. Ama, Kalküta'dan İngilizlere yardım için destek birliklerin gönderilmesi ve Haydar Ali'nin ölümüyle (Aralık 1782) savaşın gidişi tersine döndü. Sonunda, Haydar Ali'nin oğlu Tipu, İngilizlerle Mangalor Antlaşması'nı (1784) imzalamak zorunda kaldı.
III. Maisur Savaşı, 1790'da Genel Vali Lord Cornwallis'in Tipu'yu kumpanyanın “dostları” listesinden çıkarmasıyla başladı. İki çarpışmadan sonra, Tipu, Seringapatam'da durduruldu ve topraklarının yarısını kumpanyaya bırakmak zorunda bırakıldı (1792). IV. Maisur Savaşı, Genel Vali Lord Mornington'ın (daha sonra Wellesley) Tipu'nun Fransa'dan yardım aldığını ileri sürerek saldırıya geçmesiyle başladı. İngiliz kuvvetleri Mayıs 1799'da Seringapatam'ı ele geçirdi. Ordusu bozguna uğrayan Tipu savaşta öldü.
- I. Maisur Savaşı (1767-1769)
- II. Maisur Savaşı (1780-1784)
- III. Maisur Savaşı (1790-1792)
- IV. Maisur Savaşı (1799)
-
Sultan Tipu'nun farklı güçlere bıraktığı toprakları gösteren 1794 tarihli harita.
Kaynaklar
- Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'ndaki Mysore Savaşları maddesinden yararlanılmıştır.