Niyobyum nitrit
Niobyum nitrür. Geçiş metalleri ile oluşturulan ikili nitrürler, sertlik ve tokluk gibi mekanik özelliklerde iyi bir karakteristik sergilerler. Bu bileşiklerin bazıları, yüksek kimyasal dirençte göstermektedirler. Bu özellikleri sayesinde, niobyum nitrür (NbN) kaplamalar, türbin motorları ve uçak motorlarının iç kısımlarında oluşan ağır şartlarda yatak parçalarının korunmasını sağlamaktadır. Aslında NbN ilk olarak, mekanik özelliklerinden çok süperiletkenlik özelliğinden dolayı araştırma konusu olmuştur. Süperiletkenlik sıcaklıklarını yükseltme amaçlı çalışmalar yapılmıştır. Bu amaçla yapılan deneylerde, rf saçtırma prosesinin parametrelerini değiştirerek, mikroyapıların modifiye edilmesi ile NbN filmlerinin süper iletkenliğinde artış elde edilmiştir. Niobyum nitrür filmlerin aşınma direnci ve mikrosertlikleri, mikroyapı ile incelenmiştir. Bu çalışmalarda amaç, süperiletken filmlerinin mekanik dayanımını artırmak olmuştur. Daha sonraları ise yaklaşık 50 GPa sertliğine sahip TiN/NbN süperkafes kaplama elde edilmiştir. Magnetron sputterlama yöntemi ile oluşturulan NbN filmlerinin ortalama 30 GPa değerinde sabit olduğu bildirilmiştir. Diğer bir çalışmada ise filtrelenmiş Katodik-Ark Biriktirme yöntemi kullanılarak, altlık biasına bağlı olarak 45 GPa’a kadar sertliğe sahip olan NbN kaplamalar elde edilmiştir. XRD analizi ile yapılan çalışmalar en yüksek sertlikte olan yapının (220) yönlenmesine sahip, tek faz δ-NbN olduğunu göstermiştir.
Daha fazla bilgi için: