Odak

Geometrik optiklerde odak, görüntü noktası olarak da bilinen, ışık ışınının yakınsak kaynaklandığı noktadır. Ayrıca odak kavramsal olarak bir nokta olmasına rağmen, fiziksel olarak uzaysal boyuta sahiptir ve mavi daire olarak adlandırılır. Bu ideal olmayan odaklanma, optik görüntülemenin ışık sapmaları nedeniyle olabilir. Önemli anormalliklerin yokluğunda, en küçük muhtemel mavi daire, optik sistem açıklığındaki kırınım nedeniyle, Airy diskidir. Işık sapmaları, airy diski büyük açıklıklar için fazla küçük olduğu sürece, açıklık çapı arttıkça kötüleşmeye eğilimlidir.

Görüntü, görüntü noktası ya da bölgesi, eğer nesnel noktadan gelen ışık, görüntüye neredeyse mümkün olduğu kadar yakınsak ise odakta, eğer ışık yeteri kadar yakınsak değilse odak dışındadır. 

Temel odak ya da odak noktası özel bir odaktır:

     

• Mercek, küresel veya parabolik ayna için temel odak, koşutlanmış ışık demetinin odaklandığı eksene paralel olduğu noktadır. Işıklar merceğe doğru her yönde geçebildiğinden beri, merceğin iki tarafında da odak noktası vardır. Havanın merceğin veya aynanın ana düzleminden odağa kadar olan mesafesine odak uzaklığı denir.

     

• Elips aynalar iki odak noktasına sahiptir. Işığın aynaya çarpmadan önce bu odak noktalarının birinden geçer ve diğerinden de geçmesi için ayna tarafından

yansıtılır.

     

• Hiperbolik ayna ise ışık diğer odaktan yansıtılıyormuş gibi gözükmesini sağlayan özelliğe sahip iki odak noktasına sahiptir.

Ayrılan mercek, tümsek ayna, koşutlanmış ışık demetini bir noktada toplamaz. Bunun yerine, odak noktası ışığın merceğe doğru gittikten ya da aynadan yansıtıldıktan sonra ışık yayılır gibi gözüktüğü noktadır. Parabolik tümsek ayna koşutlanmış ışık demetini odak noktasından ışık yayar şekilde göstermek, diğer taraftan, ışınları direk olarak koşutlanmış ışık demeti halinde odağa göndermek için yansıtır. Tümsek elips ayna, ışığı direk olarak diğer odak noktasından sanki bu ışın yayıyormuş gibi diğer odak noktasına yollar. Bu tip aynada, iki odak noktası da aynanın arkasındadır. Tümsek hiperbolik ayna ışınları, ışınlar aynanın arkasındaki odak noktasından çıkıyormuş gibi gözükmesi için, aynanın önündeki odak noktasından çıkacak şekilde yansıtır. Buna karşılık, tümsek hiperbolik ayna ışınları direk olarak aynanın arkasında bulunan ve aynanın önünde bulunan odak noktasına doğru olan, Cassegrain teleskopu gibi, odak noktasına doğru odaklar.

Referanslar

http://en.wikipedia.org/wiki/Focus_(optics)