Psikolojik roman

Psikolojik roman, ruh çözümlemelerine alışılagelmiş realist romanlardan çok daha fazla yer verildiği, karakterin iç bunalımlarının ve hesaplaşmalarının, içten gelen dürtü ve güdülerin göz ardı edilmediği roman türü.

Psikolojik romanda yazar, sıradan realist romanlarda olduğu gibi sadece yaşanan olaylarla yetinmeyip bu olayları ortaya çıkaran nedenleri ve bu olayların ruh yapısında yol açtıklarını da açıklamaya girişir.

Psikolojik romanın veya genel anlamda yazında psikolojiye değinişin, 11. yüzyılda Tale of Genji , 1344'te Boccaccio veya Cervantes ile ortaya çıktığı söylense de, gerçek anlamda Psikolojik romanın çıkışı Samuel Richardson'ın Pamela romanına dayanır. Daha sonra yükselişe geçen realizm ile birlikte Psikolojik roman da etkinliğini artırmıştır.

Rus Edebiyatının ve belki tüm dünya edebiyatının en önemli psikolojik roman örneklerini veren Dostoyevski, okuru, insan psikolojisinin en bilinmez, karanlık köşelerine kadar götürmüş, ruh tahlillerini doruk noktasına çıkarmış ve hatta Psikoanaliz kuramının kurucusu Freud'a yol göstericilik etmiştir.

Fransız Edebiyatında ise bu türün en başarılı örneklerinin Stendhal tarafından verildiği söylenebilir. Kırmızı ve Siyah, Fransız edebiyatındaki Psikolojik romanın en belirgin örneklerinden biridir.