Ragbi
Ragbi, iki takım arasında, oval bir topun el ve ayaklarla kontrol edilerek sayı yapılması esasına dayalı olarak oynanan takım oyunu. Ragbi birliği ve ragbi ligi olmak üzere farklı kurallara ve oyuncu sayısına sahip iki türü vardır. Anavatanı İngiltere olan ragbi, sonradan İngiliz sömürgelerine yayılmıştır. Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Galler, İrlanda, İskoçya ve Fiji'de çok popüler olan bu oyun diğer eski İngiliz sömürgelerinde ve Dünya'nın genelinde yaygın değildir.
Tarihçe
Ragbi oyunu ilk defa 19. yüzyılın başlarında, İngiltere'nin Rugby şehrinde yer alan Rugby School adlı okulda oynanmaya başlandı.[1] İlk zamanlarda oyuncu sayısıyla ilgili bir kısıtlama yoktu. 1823 yılında, okulda öğrenci olan William Webb Ellis'in futbol oynarken topu eline alıp sayı yapması, günümüzdeki ragbi sporunun kuruluşu olarak kabul edildi.[2] 1845 yılında ise yine aynı okul, ragbi kurallarını ilk kez yazılı hale getirildi.
Kısa sürede popüler hale gelen ragbide artan kulüp sayısı nedeniyle, ragbi birliği adında bir birlik kuruldu ve kurallar belirlenmeye başlandı. 1895 yılında ragbi birliğinden ayrılan bir grup, ragbi ligi adı altında; daha farklı kurallara sahip olan bir ragbi oyunu oluşturdu. Günümüzde ragbi, bu iki ana kurallar üzerinden oynanmaktadır.
Kurallar
Bir ragbi birliği maçı 40'ar dakikalık iki devre olarak oynanır. Çocuk maçları daha kısa olabilir. Bir hakem, iki taç hakemi (İngilizce: touch judge) ve çoğu profesyonel maçta bir de kamera hakemi (İngilizce: television match official [TMO]) vardır. Takımlar 15'er kişiden oluşur. Rakibinden daha fazla sayı yapan taraf maçı kazanır.
Sayı kazanmanın yolları "try yapmak" ya da "gol atmak" tır.[2][3]
- Try
Try, topu kale sahası (İng: in-goal) zeminine dokundurmaktır ve 5 puan değerindedir.
- Gol
Gol atmak için ise, topun kale direkleri arasındaki çıtanın üzerinden aşırtılması gerekir. Ragbi birliği maçında değişik puan değerlerine sahip üç çeşit gol vardır:
- Açık alanda top yere çarptıktan hemen sonra şut çekerek atılan "drop gol". Bu tür gol 3 puan değerindedir.
- Faul sonucu verilen penaltı sayesinde atılan gol. Penaltı atışı, sabit bir noktadan şut çekilerek veya drop gol şeklinde gerçekleştirilebilir. 3 puan değerindedir.
- Try yapan takıma verilen şut hakkı. Top sabit halde iken veya yere çarptıktan sonra yapılabilir. 2 puan değerindedir.
Ekipmanlar
Top
Uluslararası Ragbi Yönetim Kurulu, ragbi birliğinde kullanılan topun boyutunu ve şeklini ikinci yasa adı altında belirlemiştir. Buna göre elips bir şekle sahip olması gereken top, dört panelden oluşmalıdır. Yanlamasına çevresi 580 ile 620 milimetre arasında, uzunlamasına çevresi ise 740 ile 770 milimetre arasında olmalıdır. Deri veya uygun sentetik malzemeden yapılması gereken top su geçirmez ve elle tutulması kolay bir yapıya sahip olmalıdır. Kütlesi 410 ile 460 gram arasında, içerisindeki hava basıncı 65,71 ile 68,75 kilopascal veya 0,67 ile 0,70 kg/cm2 basınçta olmalıdır.[4] Bazı özel turnuvalarda ve genç oyuncular arasında yapılan maçlarda ise daha küçük boyutlarda top kullanılabilmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ "Origins of Rugby – Codification "The innovation of running with the ball was introduced some time between 1820 and 1830."". Rugbyfootballhistory.com. 6 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160506044353/http://www.rugbyfootballhistory.com/originsofrugby.htm. Erişim tarihi: 3 Eylül 2011.
- 1 2 "Ragbi: Temel kuralları, Dünya'da ve Türkiye'de gelişimi". Türkiye Beyzbol, Softbol, Korumalı Futbol ve Ragbi Federasyonu. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304212916/http://www.tbsf.org.tr/upresimler/belgeler/ragbi_kurallar_ve_gelisimi.pdf. Erişim tarihi: 3 Eylül 2011.
- ↑ Geçiş olarak Türkçeye çevrilmiştir
- ↑ "2.5 Air pressure at the start of play". Uluslararası Ragbi Yönetim Kurulu. 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121202041749/http://www.irblaws.com/EN/laws/2/2/13/before-the-match/the-ball/air-pressure-at-the-start-of-play/. Erişim tarihi: 5 Eylül 2011.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||