Rahmi Pehlivanlı
| Rahmi Pehlivanlı | |
|---|---|
| Doğum adı | Rahmi Pehlivanlı |
| Doğum |
1926 Kırıkkale, Keskin |
| Ölüm |
24 Ağustos 1992 (65 yaşında) Ankara |
| Uyruk | Türk |
| Alanı | Resim |
Rahmi Pehlivanlı, (d. 1926, Kırıkkale; ö. 24 Ağustos 1992) Türk ressamdır. ‘Kralların Ressamı’[1] olarak bilinen Pehlivanlı, pek çok ulusal ve uluslararası sergi açmıştır. Sanatçıya ödül kazandırmış eserlerinin bir bölümü Avrupa, Ortadoğu ve Türkiye dahil olmak üzere toplam on yedi farklı müzede sergilenmektedir. Kendisine birçok takdirname ve nişan verilmiştir.
Biyografisi
1926 yılında günümüzde Kırıkkale sınırlarına eklenen Keskin- Kırıkkale'da Gülşen Hanım ve Hacı Ömer Efendi'nin çocukları olarak dünyaya gelmiştir. İlkokulu Keskin'de, ortaokulu Kırıkkale Askeri Ortaokulu'nda 1932 yılında bitirmiştir. 1941-1944 yılları arasında Ankara Süvari Alayı'nda yaptığı askerliğinin ardından Ankara'ya yerleşmiştir. 1940-1950 yılları arasında hem Ankara hem de Kırıkkale'de ticaret yaparak geçimini sağlamıştır. Ankara'da Bahçelievler Ortaokulu'nda öğretmenlik yaparken bir yandan da dönemin ünlü yöneticilerinin portlerini yapmıştır. Yine bu dönemde yaptığı Aziziye kahramanı Nene Hatun portresi 1952'de Milli Savunma Bakanlığı'nın davetiyle Harbiye Askeri Müzesi'ne alınmıştır.
Kısa bir süre Ankara Emniyet Müdürlüğü'nde de hizmet eden Pehlivanlı dönemin Cumhurbaşkanı Celâl Bayar tarafından görevlendirilerek 1953 yılında Selanik'e Atatürk'ün doğduğu evin resmini yapması için gönderilmştir. "Atatürk'ün doğduğu ev" isimli eser Başbakanlık koleksiyonundadır.
Yurtdışına ilk kez Selanik gezisinde çıkan ressamın yurt dışına ikinci çıkışı ise elindeki rahatsızlığı tedavi ettirmek ve resim hayatını profesyonelce sürdürmek amacıyla İngiltere'ye olmuştur. Buraya kısa zamanda uyum sağlayıp birçok Avrupa ülkesinde, müze ve stüdyolarda resim etüdleri yapmıştır. 1953-1990 yılları arasında yirmi beşden fazla kral, kraliçe ve devlet adamı portrelerini çizmesi için Pehlivanı ülkelerine davet etmişlerdir. Zaman zaman Kıbrıs, Lübnan, Irak, ve Libya gibi Ortadoğu ülkelerine de giderek sergiler açmış ve portreler yapmıştır. En ünlü tablolarından biri olan Zina, 1967 yılında Vatikan tarafından çok beğenilmiş ve dönemin Papası IV. Paul tarafından madalya ile ödüllendirilmiştir. Bu tablo Vatikan tarafından Roma'daki Dal Vaticano Floransa Müzesi'ne alınmıştır. Bu dönemde İtalya'da yakaladığı şöhreti değerlendirmiş ve Castel Franco'da bir stüdyo kurarak çalışmalarına devam etmiştir. Cote D'Azure'da düzenlenen uluslararası sanat sergisinde bir diğer ünlü tablosu Kel Mıstık ile portre dalında birincilik ödülünü kazanmıştır.
1972 yılında, tam 17 yıl aradan sonra, Türkiye'ye dönmüştür. Kurtuluş Savaşı gemilerinden Yavuz Zırhlısı'nın satılıp traş bıçağı yapılacağını duyunca vakit kaybetmeden bir resmini yapmıştır, bu resim halen İstanbul Deniz Müzesi'nde sergilenmektedir. 1978 yılında, uluslararası sanat dünyasındaki başarıları ve kendi ekolünü yaratmış olması nedeniyle Pan Haber Ajansı kendisini yılın adamı seçmiştir. Yine aynı yıl Atatürk'ü ülkeyi ziyarete gelen devlet adamlarıyla resmeden bir dizi hazırlamıştır. Bu dizi Anıtkabir'de sergilenmiştir. 1981 yılında İtalya'daki Accademia Universale Roma tarafından Academico Benemerito diploması ve fahri hocalık ünvanı verilmiş, adına sürekli bir kürsü ayrılmıştır. Bir yıl sonra sanattaki otuzuncu yılını kutladığı 30. Sanat Yılı sergisi İstanbul, Ankara ve İzmir'de dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve Başbakanı Bülent Uluslu tarafından açılmıştır. Serginin hemen ardından Renk Renk Türkiyem koleksiyonu için uzun bir Türkiye seyahatine çıkmıştır.
1984 yılında Nurhan isimli bir hanımla evlendi. 1988'de SSCB Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Akademisi Başkanlığı tarafından üniversitelerde konferanslar vermek ve araştırmalar yapmak üzere davet edilmiştir. Aynı yıl Ephesus tablosu ile Papa II. Jean Paul tarafından gümüş madalya ile ödüllendirilmiştir. 1989 yılında başladığı Gazi Üniversitesi Resim Bölümü öğretim üyeliğine 24 Ağustos 1992'de vefat edene kadar devam etmiştir. Kırıkkale'de ünlü ressamı anmak için her yıl Keskin İlçesi’nde anma etkinlikleri yapılmaktadır.[2] Öldüğünde Renk Renk Türkiyem koleksiyonunu ancak tamamlayabilmiştir. Altmışbeş yıllık hayatında beşi Türkiye'de olmak üzere altmıştan fazla kişisel sergi açmıştır. Bu sergilerin büyük bölümünün açılışı devlet başkanları ve ileri gelen devlet adamları tarafından yapılmıştır.
Sergileri
- 1952 Karma Sergisi, Ankara
- 1955 Edebiyat Fakültesi Oditoryumu'nda, Ankara
- 1956 Unesco, Beyrut
- 1956 Şam Devlet Müzesi, Suriye
- 1956 Bağdat Sanat Akademisi, Irak
- 1956 Badgodesberg Basın Büyükelçiliği, Almanya
- 1957 Londra Türk-Anglo Sakson Kulübü, İngiltere Kraliyet Akademisi, Londra
- 1958 Joiny Sergi
- 1959 Ledra Palace, Güzel Sanatlar toplum-Lefkoşe, Kıbrıs
- 1960 Ledra Palace, Lefkoşa, Kıbrıs
- 1960 Hampa Street, Türk Büyükelçiliği, Beyrut
- 1961 Hotel St George-Beyrut-Lübnan
- 1961 Galeri Hamra, Beyrut, Lübnan
- 1961 Otel Vaddan, Trablus, Libya
- 1962 Belediyesi Şehir Galerisi'nde, Tunus
- 1963 Grand Hotel, Oslo, Norveç
- 1963 Berlin Hilton, Almanya
- 1963 Cosmopolitan Club, Hamburg, Almanya
- 1963 Uryon Gato 9-Helsinki, Finlandiya
- 1963 Rotterdam Hilton, Hollanda Ressamlar
- 1964 Derneği, Lagos, Nijerya
- 1964 Otel Stanley Galerisi, Nairobi, Kenya
- 1965 Devlet Galerisi, Akra, Gana
- 1966 Devlet Kütüphanesi, Lusaka, Zambiya
- 1966 Edinburg Otel, Kitway, Zambiya
- 1967 Town Hall, Asmara, Etiyopya
- 1967 Town Hall Şeref Salonu, Addis Ababa, Etiyopya
- 1968 Grand Hotel, Hartum, Sudan
- 1969 Üreme Sergi, Bengazi, Libya
- 1969 Otel Hilton, Malta
- 1969 Türk Büyükelçiliği, Roma, İtalya
- 1969 Milano Sanat Galerisi, İtalya
- 1970 Devlet Galerisi, Cezayir
- 1970 Galerie Decoeuverte, Fas
- 1970 Molla Abdullah Sarayı, Rabat, Fas
- 1970 Sheraton Galerisi, Dublin, İrlanda
- 1971 Gulbenkian Müzesi, Lizbon, Portekiz
- 1974 Üniversitesi Galeri, Dallas , ABD
- 1974 Groyden Belediye Galerisi, Houston, ABD
- 1975 Devlet Resim ve Heykel Galerisi, Atatürk Koleksiyonu, Ankara Sergisi
- 1976 Devlet Galerisi, Tahran, İran
- 1977 RCD-Kültür Bakanlığı, Tahran, İran
- 1977 Rawalpindi Liaquat Memorial Hall, Pakistan Lahor
- 1977, Pakistan 1977 İslamabad, Pakistan Kültür
- 1977 Kabil Nenderay Sarayı, Kabil, Afganistan
- 1977 Madden Galeriler, Londra, İngiltere
- 1978 Intercontinental Oteli Opera Salonu, İstanbul
- 1978 Basın Birliği, Brüksel, Belçika Kahire-Mısır
- 1981 Devlet Müzesi
- 1981 Devlet Resim ve Heykel Müzesi, 30. Sanat Yılı Sergisi
- 1982 Topkapı Sarayı, İstanbul
- 1982 Devlet Resim ve Heykel Müzesi-İzmir
- 1988 Atina Belediye Sarayı, Yunanistan
- 1991 Türkiye Halk Bankası Sanat Galerisi, Ankara ölümünden sonra Vakfı'nın sergisi;
- 1993 Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara
- 1993 Devlet Resim ve Heykel Müzesi Rahmi Pehlivanlı'nın Retrospektif Sergisi, Ankara
- 1995 Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Türkiye Koleksiyon Sergisi
- 1996 Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Galerisi, Bodrum Rahmi Pehlivanlı'nın Eserleri
Müzelerde sergilenen eserleri
- Ankara, Cumhurbaşkanlığı Sarayı (Atatürk Evi, Atatürk Portreleri)
- Ankara, TBMM Koleksiyonu (Atatürk, Tarihi kompozisyonlar)
- Ankara, Milli Kütüphane (Maraş Ironmonger Market)
- Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi (Aşık Veysel)
- Ankara Edebiyat Fakültesi (1893 Savaşı, Kunuri Savaşı, Atatürk)
- Ankara Dil ve Tarih Kurumu (Atatürk)
- İstanbul, Harbiye Askeri Müze (Nene Hatun)
- İstanbul Deniz Müzesi (Yavuz Zırhlısı)
- İstanbul, Topkapı Sarayı Müzesi (IV. Murat)
- İstanbul, Belediye Sarayı (Fatih Portresi)
- İtalya, Floransa Müzesi (Zina-Tunus Belly Dancer)
- Hollanda, Boog Wilhestadt Ulusal Müzesi (Ayna-Kıbrıs Halk Şairi)
- Zambiya, Ulusal Müzesi (Noel Çiçekler)
- Mısır Ulusal Müzesi (Atatürk)
- ABD, Texas, Houston Galeri (Little Bird)
- ABD, New York, Divicon Ltd Galerisi (Kum Fırtınası, Büyük Çöl)
- ABD, Los Angeles, Richard Gatti Collection (Street Dancer-Fas, Bon Viveur)
Dış bağlantılar
Kaynakça
- ↑ http://www.haberkale.com/kirikkale/haberler/9338/krallarin-ressami-rahmi-pehlivanli-aniliyor.aspx
- ↑ Hürriyet Gaz. Arşiv 10.09.2011 Erhan GÖĞEM/DHA “‘Kralların Ressamı’ Rahmi Pehlivanlı anıldı” - erişim 25 Nisan 2012
- Kültür Bakanlığı Rahmi Pehlivanlı sayfası
- “Rahmi Pehlivanlı” T.C.Kültür Bakanlıǧı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüǧü, 2001
- www.turkishpaintings.com
- Rahmi Pehlivanlı Otobiyografisi “1 Fırça, 1 Palet, 1 Hayat:Abdullah'ın gaderi”, Sanat Kitabevi, Ankara, 1993