Japonca

Japonca

Nihongo (Japonca)
Telaffuz Nihongo
Bölge Doğu Asya
Etnik köken Japonlar
Konuşan sayısı 128.000.000  (2015)[1]
Dil aileleri
isolated
    Yazı sistemi Japon alfabesi
    Resmî durumu
    Resmî dil  Japonya
    Onaylanmış azınlık dili  Palau
    Dil kodları
    ISO 639-1 ja
    ISO 639-2 jpn
    ISO 639-3 jpn

    Japonca'nın diyalektleri.

    Japonca (日本語, Nihongo), 128 milyonun üzerindeki[1] Japonya'da insanlar ve Japon göçmen toplulukları tarafından konuşulan bir dildir. Ryukyuca ile ilişkilidir; fakat diğer dillerle herhangi bir akrabalığı kanıtsız kalmıştır. Bitişken bir dildir; fiil biçimleri ve konuşanın, dinleyicinin bağıl durumunu ve konuşmada bahsedilen kişinin orada bulunup bulunmadığını belirten özel sözcük kadrosuyla Japon toplumunun hiyerarşik doğasını yansıtan karmaşık bir saygı ifadesi sistemi ile sivrilir. Japoncanın ses envanteri diğer dillere göre küçüktür ve sözcüksel olarak tonlamalı bir vurgu sistemi vardır. Ayrıca Japonca sözcüklerin ve hecelerin sonunda /n/ ünsüzü dışında bir ünsüz bulunmaz.

    Japonca üç farklı tipteki, Kanji (漢字 / かんじ) denilen Çince karakterler, ve Çince karakterlerden uyarlanan iki hece yazısı hiragana (平仮名 / ひらがな) ve katakana (片仮名 / カタカナ) alfabeleri ile yazılır. Latin alfabesi, rōmaji (ローマ字) de günümüz Japoncasında sık bir şekilde ve özellikle şirket adlarında, logolarda, reklamlarda ve bilgisayara Japonca metinleri girerken kullanılır. Sayılar için, genelde batı tarzı rakamlar kullanılır; fakat geleneksel Çin-Japon rakamları da olağandır.

    Japoncanın sözcük kadrosu ağır bir şekilde diğer dillerden ödünç sözcüklerle etkilenmiştir. Çok sayıda sözcük 1500 yılın üzerindeki bir devrede ya Çinceden alınmış ya da Çince örneklerden türetilmiştir. Japonca, 19. yüzyıl sonlarından itibaren başta İngilizce olmak üzere Hint-Avrupa dillerinden gözle görülür miktarda kelime almıştır. İlk defa 16. yüzyılda Japonya'nın Portekizle ve daha sonra 17. yüzyılda başlıca Hollanda ile arasındaki özel ticaret ilişkisinden dolayı Portekizce, Almanca ve Felemenkçe de etkili olmuştur. Japonca "naifu" (ナイフ), İngilizce knife (bıçak), Japonca pan (パン) Portekizce pão (ekmek) bu sözcüklere birer örnektir.

    Resmî durumu

    Japonca, fiilen Japonya'nın resmî dilidir. Standart kabul edilebilecek bir dil formu vardır: hyōjungo (標準語,, Standart Dil) veya kyōtsūgo (共通語,, Ortak Dil). İki terimin anlamı neredeyse aynıdır. Hyōjungo veya kyōtsūgo lehçenin karşılığını şekillendiren bir anlayıştır. Bu tipik dil Meiji Restorasyonundan (明治維新, meiji ishin, 1868) sonra iletişim gereksinimi için Tokyo şehir merkezinin dışında konuşulan dilden türemiştir. Hyōjungo okullarda öğretilir, televizyonda ve resmî iletişimlerde kullanılır ve Japoncanın bu makalede ele alınan versiyonudur.

    Eskiden standart Yazı Japoncası (文語, bungo, "edebî dil") konuşma dilinden (口語, kōgo) farklıydı. Bungo yaklaşık 1900'e kadar Japonca yazmanın temel yöntemiydi; o zamandan sonra kōgo kademeli olarak etkisini genişletti ve iki yöntem 1940'lara kadar birlikte kullanıldı. Bungo hâlen tarihçileri, edebiyatçıları ve avukatları (II. Dünya Savaşından kalan birçok Japon kanunu her ne kadar sadeleştirme gayretleri devam etse de hâlâ bungo ile yazılır.) biraz ilgilendirir. Bungo dil bilgisi ve sözcük kadrosu bazen etki için kullanılsa da Kōgo bugün hem konuşmada hem Japonca yazmada hakim olan yöntemdir.

    Tarih

    Bugün en çok kabul gören görüşe göre ilk Japon dili lehçeleri 5 bin yıl önce Korece'den türemiştir. Dilbilimciler, Japonca'nın tarihini dört dönemde incelerler: Eski Japonca (8. yy'a kadar), Geç Dönem Eski Japonca (9-11. yy), Orta Japonca (12-16. yy) ve Çağdaş Japonca (17. yy sonrası). Bu dönemler boyunca, dilin dil bilgisinde veya diziliminde önemli bir değişiklik olmamıştır. Fakat söz dağarcığı önemli ölçüde değişim göstermiştir.

    Bir başka varsayıma göre ise Japonların kökeninin Ainu, Moğollar ve Maleylerin karışımından oluşmuştur.

    Japonca ilk dönemde sadece bir konuşma diliydi. Bir alfabeye sahip değildi. Ancak 5. yüzyılın sonunda Çin'den, Kanji (漢字) denilen harflerden oluşan yazı sistemi alınarak Japonca'ya uyarlanmıştır. Yani Japoncayı Çin'den almamışlardır. Konuşma dillerinin üzerine Çin alfabesi koymuşlardır. Zamanla Kanjilerden, Hiragana ve Katakana hece alfabeleri türetilmiştir. Bugün Katakana yabancı kelimelerin yazılımı için kullanılmaktadır. Örneğin kaşık sözcüğü İngilizce'de olduğu gibi "spoon" olarak kullanılmaktadır. Katakana'da spoon (kaşık) スプーン (supūn) şeklindedir. İlk yazılı belgeler dokuzuncu ve onuncu yüzyılda ortaya çıkmaya başlamıştır.

    Yazı sistemi

    Japon dilinde Japonca (Nihongo) yazımı

    Japoncada Hiragana, Katakana ve Kanji olmak üzere üç farklı yazı sistemi kullanılır. Hiragana ve Katakana'yı alfabe (hece alfabesi) olarak nitelendirebilirsek de Kanji için alfabe tanımını kullanmak doğru olmaz.

    Hiragana, kökeni Japonca olan kelimelerin ve ek, bağlaç ve edatların yazımında kullanılmaktadır. Japoncaya diğer dillerden geçen sözcüklerin ve ses veya durum taklit eden yansımaların (şırıl şırıl, çatır çutur, vb.) yazımında ise Katakana alfabesi kullanılır. Kanji ise kelime köklerini yazmakta kullanılır. Yani her bir Kanji bir sözcüğü karşılar diyebiliriz. Kanji'yi yazım ve birleşim kurallarından ötürü bir alfabe olarak nitelendirmek yanlış olur. Örnek olarak: Kitap anlamına gelen "hon" (ほん) sözcüğü Kanji ile "本" şeklinde yazılır. Bugün anlamına gelen "kyou" (きょう) sözcüğü de "今日" şeklinde yazılır. Nasıl ki Türkçe'de "bugün" sözcüğü "bu" ve "gün" sözcüklerinden türemişse; Japoncada da "şimdi" anlamına gelen "ima" (いま) "今" ve "gün, güneş" anlamına gelen "hi" (ひ) "日" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşmuştur ve "kyou" (きょう) olarak okunur.

    Japon yazı sisteminin karmaşık gibi görünen özellikleri onu Avrupalılar tarafından öğrenilmesi zor bir dil haline getirmektedir, ancak bu dili hiç bilmeyen herhangi bir insan bile Japonca yazılmış bir metine bakarak Kanjileri, Hiragana ve Katakana hecelerinden kolayca ayırt edebilir.

    Ayrıntı

    Ayrıca, Ural-Altay Dil Ailesi'inden, yani aynı aileden olan Türkçe ve Japoncanın dil mantığı ve sözcük dizilimi birbirine benzediği için Türklerin Japoncayı, Japonların da Türkçeyi öğrenmesi, Türkçe konuşanlara, diğer Avrupa veya Afrika dillerini konuşanlara nispeten daha kolaydır.

    Japonlar izole bir dildir. Bağlantılar Avustronezya dilleri ya da belki Dravid dilleri için var. Bugün altay-Japon teori eski olarak görülüyor.[2][3]

    Ayrıca bakınız

    Kaynaklar

    1. 1 2 "Lewis, M. Paul, Gary F. Simons, and Charles D. Fennig (eds.). 2015. Ethnologue: Languages of the World, Eighteenth edition. Dallas, Texas: SIL International. Online version". www.ne.se. 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.ethnologue.com/statistics/size. Erişim tarihi: 08 Ocak 2016.
    2. ↑ http://www.academia.edu/4208284/WHY_JAPONIC_IS_NOT_DEMONSTRABLY_RELATED_TO_ALTAIC_OR_KOREAN_pre-publication_version_
    3. ↑ http://www.academia.edu/18764127/Korean_as_a_Paleosiberian_Language_English_version_of_%EC%9B%90%EC%8B%9C%EC%8B%9C%EB%B2%A0%EB%A6%AC%EC%95%84_%EC%96%B8%EC%96%B4%EB%A1%9C%EC%84%9C%EC%9D%98_%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%96%B4_

    Dış bağlantılar

    Vikikitapta bu konu hakkında daha fazla bilgi var:
    Japonca
    This article is issued from Vikipedi - version of the 11/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.