Rwenzururu
| Obusinga Bwa Rwenzururu Rwenzururu Krallığı
|
||||
|---|---|---|---|---|
|
||||
.png) |
||||
| Başkent ve | Kasese 4°24′K 15°24′D / 4.4°K 15.4°D | |||
| Resmî diller | İngilizce, Konzo | |||
| Hükûmet | Monarşi | |||
| • | Kral | Isaya Mukirania 1963 - 1966 |
||
| • | Kral | Charles Mumbere[1] 1966 - 1982 : 2009 - |
||
| Kuruluşu | ||||
| • | İlk Bağımsızlık İlanı | 30 Haziran, 1963 | ||
| • | Savaş Yılları | 1966 - 1982 | ||
| • | Son Bağımsızlık Tarihi | 13 Ağustos, 1982 | ||
Rwenzururu Krallığı Uganda ile Demokratik Kongo Cumhuriyeti içerisinde bulunan Rwenzori Dağları'nda bir bölgedir. Tarihte yaşanan iç savaşlardan sonra Rwenzururu Krallığı özerklik ve egemenliğini ilan etmiştir. Bundibugyo, Kasese ve Ntoroko isimli üç ilçesi bulunmaktadır.
Tarihi
Uzak tarihi
M.Ö. 2000'lerden, onüçüncü yüzyıla kadar yerel halkın bölgede reislik ve klan şeklinde yaşadığı belirtilmektedir. Onüçüncü yüzyılda ise Demokratik Kongo Cumhuriyeti Büyük Göller Bölgesi'nde Mubende Gölü çevresinde bu klanlık şeklinde hüküm sürmüşlerdir.[2]
Yakın tarihi
Rwenzururu bölgesinde Konjo ve Baamba halkları yaşamaktadır. İngiliz sömürgeciler kendilerine daha fazla yakın olan Toro Krallığını güçlendirmek için, siyasi bir manevra olarak 20 nci yüzyılın başlarında bölgedeki iki yerli halkı birleştirdi. Bu esnada Toro Krallığına komşu olan Bunyoro Krallığı monarşi ile yönetiliyordu. Baamba ve Konjo halkları başlangıçta Toro Krallığından ayrılmayı kabul etmiş ve Uganda himaye devleti'nin kendilerine 1950 yıllarında verdiği Toro ile birlikte verdiği İlçe olma hakkını istemişlerdir.[3] Ancak daha sonra Toro Krallığı hareketinin bir parçası olmayı istemediklerini ilan etmişlerdir[2].
Savaşlar ve krallık
İstekleri sömürge yönetimi tarafından verilmeyen halk, küçük çapta silahlı eylemler ve gerilla savaşı ile bölgede çatışmalara başladı. Bu silahlı mücadeleyi yürütenler Rwenzururu adı ile anılmaya başlandı[3]. Silahlı eylemlere ilk başta bölge olarak tanınmayı istedikleri için başlayan yerel halk daha sonra kendi krallığını kurmak için bu harekete devam ettiklerini bildirdi[4]. 30 Haziran 1963 tarihinde ise bağımsızlık ilan edilerek Isaya Mukirania kral oldu. Çatışmalar 1963 ve 1964 yıllarında da devam etti[2]. Uganda ordusu o yıllarda bölgeyi hakimiyeti alma çalışmalarına devam ederek, ayrılıkçılara müdahalede bulundu[4]. Ancak, yerel halk destansı bir şekilde mücadeleye devam ederek bölgede üne kavuşmuştur[3]
1979 yılında İdi Amin'in yönetiminde bulunan Uganda ile Tanzanya arasında başlayan savaş nedeniyle askerler bölgeden geri çekilmeye başladı. Uganda'daki rejimin çökmeye başlamasıyla birlikte Rwenzururu bölgesinde kalan silah ve askeri malzemeler yağmalandı. 1979 ve 1982 yılları arasında Rwenzururu bölgesel kontrolde büyük bir tehdit oluşurdu. 1982 yılında ise Uganda Başkanı Milton Obote, bölge halkına yapılan müzakerelerde özerklik teklif etti. Ayrıca hükumetin idari kadrolarına yerel halktan kişilerin yerleştirilmesi ile eğitim gibi konularda ekonomik yarar sağlanacağı belirtildi[5]. Rwenzururu'nun ayrılmasına yol açabilecek bu tür tüm görüşmelere hükumet doğrudan katılmayı tercih etti[4]. Amon Bazira, hükumet ile yapılan bu görüşmelerde kilit isim olmuş, fikirleri krallığın yeniden oluşturulmasında büyük rol oynamıştır.
Hükumetin tanınması
Uganda Makerere Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, Rwenzururu halkının %87'sinin bir krallık oluşturmaktan yana oldukları belirlendi[6]. 2005 yılında Uganda Başkanı Yoweri Museveni Bakanlar kurulunda görevli olanHenry Kajura'ya Rwenzururu hakkındaki krallık iddialarını araştırması için görevlendirdi. Raporda halkın %80'inin Charles Mumbere'yi kral olarak istedikleri belirlendi [7]. Rapor doğrultusunda 17 Mart 2008 tarihinde Uganda Rwenzururu krallığını onayladı.
Kaynakça
- ↑
- sabah.com.tr. "Hemşire yardımcısıydı kral oldu". 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160527070109/http://www.sabah.com.tr/dunya/2009/10/16/hemsire_yardimcisiydi_kral_oldu. (Türkçe) (12 Şubat 2012).
- 1 2 3
- rwenzururu.org. "Tarihçe". 4 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130404172842/http://www.rwenzururu.org/history.php. (İngilizce) (12 Şubat 2012).
- 1 2 3 Prunier, 82-83. See Kirsten Alnaes, "Songs of the Rwenzururu Rebellion," in P.H. Gulliver, ed., Tradition and Transition in East Africa (London: Routledge and Kegan Paul, 1969), 243-272.
- 1 2 3 Rothchild, Donald S. (1997). Managing ethnic conflict in Africa: pressures and incentives for cooperation. Brookings Institution Press. s. 90,91. ISBN 9780815775935. http://books.google.com/books?id=4L2ihzmlsCcC.
- ↑ Forrest, Joshua (2004). Subnationalism in Africa: ethnicity, alliances, and politics. Lynne Rienner Yayınları. ISBN 9781588262271. http://books.google.com/books?id=d9q7SewnBZgC.
- ↑ "Uganda: Rwenzururu'ya hoşgeldiniz", New Vision, 31 Mart 2008
- ↑ "Cabinet recognises Obusinga Bwa Rwenzururu"