Süleymaniye Kürsüsünde

Süleymaniye Kürsüsü’nde, Mehmet Akif Ersoy’un şiir külliyatı Safahat’ın tek bir uzun manzumeden oluşan ikinci kitabının ve bu kitapta yer alan uzun manzumenin adıdır. Eser, ilk defa 1912’de Sebilürreşad’da dokuz bölüm halinde tefrika edilmiş; aynı yılın Eylül ayında kitap olarak basılmıştır.

Eser, 1002 mısradan ibarettir. Safahat'ın 1950'de yapılan üçüncü baskısından itibaren, bu uzun şiire 24 ara başlık konmuştur[1]. Mehmet Akif, eseri "kardeşim" dediği arkadaşı Fatin Hoca'ya (Gökmen) ithaf etmiştir[2].

Doğu İslam âlemine bir seyahat ederken bir yolcu olarak İstanbul'a da uğrayıp çeşitli camilerde vaazler veren ve şairin dostu olan Abdürreşid İbrahim'in ağzından yazılan eser, yaşadığı dönemi ayrıntıları ile anlatan bir manzum romana benzetilir[1]. Şiir, şairin Haliç’ten Süleymaniye Camii’ne doğru yolculuğunda gördüğü manzaraların ve Süleymaniye Camii’nin dış ve iç mekanların şiirsel bir dil ile tasviriyle başlar. Ardından, dostunun ağzından dönemin Osmanlı toplumu ve diğer İslam diyarlarının o dönemdeki dini, sosyal ve siyasal durumlarından bahseder[3]. Abdürreşid İbrahim’in "Âlem-i İslâm" ve “Japonya’da İntişâr-ı İslamiyet” adlı eserleri, Mehmet Akif’in bu eserine ilham olmuştur[3].

Eserde caminin tasvirinden sonra vaizin ağzından İstanbul’un askeri, siyasi, bilimsel açıdan durumu (geri kalmışlığı); Rusya ile ilgili izlenimler, oradaki Türk ve Müslümanlara uygulanan baskılar, bu baskıların medeni Avrupa tarafından görülmemesi; Orta Asya ve Türkistan’ın genel durumu; Çin’deki Müslümanlar’a dair izlenimler, bu memlekette Müslümanların içinde bulunduğu kötü durum ve Osmanlı’ya duydukları sevgi; Japonya’ya ilişkin olumlu izlenimler; Hindistan izlenimleri; seyahatinin sonunda İstanbul’a gelen vaizin II. Meşrutiyet sonrasndaki İstanbul’a dair izlenimleri ve hayalkırıklığı anlatılmaktadır[3].

Tevfik Fikret ile polemik

“Süleymaniye Kürsüsünde” adlı manzumede Akif, şair Tevfik Fikret’e para karşılığı inançlarını sattığı suçlamasını yöneltmiştir[4]. Bu suçlamanın nedeni Fikret'in yedi yıl önce (1905) yazdığı ve kopya edilerek çoğaltılmış olan (içeriği nedeniyle o yıllarda basılması mümkün değildi) “Tarih-i Kadim” adlı şiirindeki tanrının varlığını sorgulayan dizelerdir. Böylece iki ünlü şair arasında “zangoç – molla sırat” polemiği başlamış; Tevfik Fikret iki yıl sonra (Kasım 1914) yazdığı “Tarih-i Kadime Zeyl” adlı şirinde Mehmet Akif’in şiirindeki “zangoç” yakıştırmasına “Molla Sırat” yakıştırması ile cevap vermiştir.

Kaynakça

  1. 1 2 Ali Değirmenci, ‘Süleymaniye Kürsüsünde’ki Mehmet Akif, Haksoz Dergisi, Sayı 204, Mart 2008
  2. ↑ Zakir Avşar, Siyasal İletişim Bağlamında Bir Biyografi Çalışması: Mehmet Akif Ersoy, Sayı :30 Bahar 2010
  3. 1 2 3 Namık Kemal Karabiber, Süleymaniye Kürsüsündeki Vaiz: Abdürreşid İbrahim (1857/1944), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi 1. Mehmet Akif Ersoy Sempozyumu, 2009 Erişim tarihi:21.06.2011
  4. ↑ Yaşar Vural, Mehmet Akif ve Tevfik Fikret’in “Zangoç-Molla Sırat Kavgası”, Yaşar Vural sitesi, Erişim tarihi:21.06.2011
Mehmet Âkif Ersoy
Kitapları
Safahat (1911) • Süleymaniye Kürsüsünde (1912) • Hakkın Sesleri (1913) • Fatih Kürsüsünde (1914) • Hatıralar (1917) • Asım (1924) • Gölgeler (1933)
Şiirleri
This article is issued from Vikipedi - version of the 6/25/2011. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.