Sabis Muharebesi

Koordinatlar: 50°14′00″K 3°26′30″D / 50.2333333°K 3.44167°D / 50.2333333; 3.44167

Sabis Muharebesi
Galya Savaşları

Belgea;'lara karsi Sezar'in kampanyasi (MO 57)
TarihTemmuz MÖ 57
BölgeGalya, (modern mevkii kesinlikle bilinmemekte ya "Selle Cayi" ya da "Sambre Cayi" uzeinde oldugu tartisilmaktadir. )
SonuçRoma Zaferi
Taraflar
Roma Cumhuriyeti Belges kabileleri: Nerviler
Viromanduler
Atrebateler
Aduatuclar
Komutanlar ve liderler
Jul Sezar Boduognatus
Güçler
Yak. 42,000 asker 8 Roma Lejyonu 75,000 savaşçı
Kayıplar
Bilinmiyor 60,000 oldugu iddia edilmekte (Sezar'in askerleri tarafindan nehir n karsinan kovalanmakta olanlari da ihtiva eden ve Sezar'in askerleri tarafindan yapilan savas alanindaki olu sayimina gore)
Galya Savaşları muharebeleri

Sabis Muharebesi, (veya Selle Muharebesi veya Sempre Muharebesi veya Nervilere Karsi Muharebe) MÖ 57'de modern Kuzey Fransa'da bulunan modern "Saulzoir" mevkiinde Jul Sezar'in komutasi altinda bulunan Roam Cumhuriyeti lejyonlari ile baslarinda Nerviler kabilesi bulunan bir birlesik Belgea kabileler grubu arasinda yapilan muharebe. Bu muharebede Jul SEzar'in komutsinda =ki j=lejyonlar bir baskin saldirisina ugramisler ve yenilmelrine ramak kalmis iken muhareyi kendin=lerinin lehine cevirip galip gelmislerdi. Jul Sezar kendinin yazdigi unlu De Bello Gallico (Gallia Savasi) kitabinin II. Kitabi'nin hemen hepsini bu muharebeye hasretmistir.[1] Sezar'in bu kitabinda belirtildigi gibi Romalilar, gayet sebatli savunma, tecrubeli komutanlik ve takviye guclerinin tam zamaninda ulasmasi nedenleri ile yuksek olasilikli stratejik bir maglubiyeti, bir taktik galibiyete cevirmeyi basarmislardir.

Arka plan

MÖ 58-57 kışında Sezar'a yetişen söylentilere göre Belga'lar kabileleri, Roma'lıların kendi içişlerine karışmaları ihtimaline karşı olarak, kendi aralarında bir ittifak yapıp Roma'lılara karşı tek bir cephe arzetmek için aralarında müzakereler yaptıkları haberi ulaştı. Bu ittifaka Bellovac'lar, Süession'ler, Nervi'ler, Atrebat'ler, Ambian'lar, Morin'ler, Menapi'ler, Calet'lar, Velıocasse'ler, Viromandu'ler, Aduatuc'lar, Condrus'lar, Ebüron'lar, Caeroes'ler ve Paeman'lar kabileleri katılmak istedikleri ortaya çıktı. Bu ittifakın liderliğini Suession'ler kralı olan Galba yapmaktaydı.[2] Bu söylentilerin ortaya çıkması Sezar'a, yapmak istediği fetihlerin sadece Galya kabilelrini değil de bunlar yaninda Belga'lea kabilelrini de kontrol altına alıp onları yönetmek için iyi bir bahene hazırladı. Sezar'in Roma'lılar eline geçirmek istediği yeni arazilerin ortaya çıkması nedeni ile Sezar emri altinda bulunan Roma'li lejyon askerlerinin yeterli olmadığını kabul ederek, Roma'ya ait olan Cisalpin Galya eyaletinde yeniden asker toplamaya basladi ve bu yeni askerden iki yeni lejyonu oluşurdu: Lejyon XII Gemina ve Lejyon XİV Gemina [3] Aynı zamanda Sezar Roma'lılar müttefiki Galyalı kabile olan "Rem'ler" kabilesinin kendisine daha sıkı bağlanması için tedbirler aldı.[4]

Buna karşılık olarak Belga'lar ve diğer Galyalı kabileler Rem'lerin merkezi kalesi olan Aisne Nehri yannında buluna Bibras'a hücuma geçtiler. Sezar bu Bibras kalesini vavunmaya karar verip lejyonları ile buraya geçti. Burada kaleye saldırıya katılan Belga'lar ve Galyalı kabilelerin orduları ile Aisne Nehri kıyılarında çatışmaya girişti ve yapılan Axona Muharebesi'nde onlara karşı bir galibiyet kazandı ve Belga'lar komutanı olan Suession'ler kralı olan Galba Roma'lilra teslim oldu.

Bu mağlubiyet ve kurulan ittifakın zahire ve diğer yiyecek tadarikinin yeterli olarak sağlanamadiği için Belga'lar kabileleri arasında yapılan ittifak bozuldu. Toplanmış olan Belga'lar kabileleri ittifakı ordusu dağılıp her kabile mensubu savaşçıı kendi kabuilesinin arazisine geri döndü. Fakat Belga'lar kabileleri aralarında yaptıkları bir anlaşma ile ileride Romalılar eski itiifaka katılmış olan herhangi bir tek kabileyi istila etme girişimine geçerlerse Belga'lar ittifakının o kabileye destek vermek için tekrar kurulabileceği prensibi üzerinde anlaştılar. Sezar girmiş olduğu Belga'lar kabilelleri toprakları üzerindeki ilerleyişini durdurmadı. Bu ilerleyişi sirasinda karşılaştığı Belga'lar kabileleri birer birer Roma'lılara katilip onlara itaat sözü yemini vererek teslim olmaya başladılar. Sonunda en büyük 4 Belga'lr kabilesi - Nervi'ler, Atrebat'lar, Aduatuc'lar ve Viromandu'lar -haricindeki Belga'lar Sezar tarafından Roma yonetimi altina alindi. Sadece bu 4 büyük Belga'lar kabilesi bağımsız kaldı.[5]

Sezar'la görüşmelr yapan Amban'lar kabilesi ilerigelenleri Sezar'a Romalı yönetimine en fazla karşı çıkan Belga'lar kabilelrrinin başında Nervi'ler geldiğini söylemişlerdi. Nervi'ler kabilesi kabile mensuplarına yozlaştırıcı etkiler yaptığı için ve olasılıkla bunların Roma'lılar tesirlerini arazilerine getireceklerinden korktukları için Roma'lı tacirlerin ülkelerine lüks Roma'lı malları ihraç edip getirmelerini ve kabile mensuplarının bu malları satın almasinji yasaklamışlardı. Nervi'ler Romalılar hiçbir surette, her iki taraf için de gayet uygun olsa bile, barış sağlamak için konuşmalara ve müzakerelere girmekten sakınmaktaydılar. Eğer Sezar Galya'da ve Belga'lar kabileleri arasında barış sağlamak ve buralarda sulh ve sükun sağlamak için tedbirler almak istemekteyse önce Nervi'lerin başını çektiği Belhga'lara karşı savaş yapması gerekmekteydi.

Muharebe

Sabis Muharebesi'nin iki safhasi
Sabis Muharebesi'ndeki harekat hakkinda bir diger harita

Sonuçlar

Nervi'lerin bu muharebenin sonunda yaptıkları son direnişden sonra Nervi'lerin savaşçılaraindan gaeyt j=küçük sayida hayata=ta kalan kalmıştı. Digerleinn hepsi hayatlarını kaybetmişlerdi. Onların kampından bulunan geri kalanlar, ihtiyarlar, çocuklar ve kadınlar Roma'lılara teslim oldular. Sezar'ın eserine göre geride kalanların açıklamalarına göre Nervi'ler bu savaşa savaşçı ve destekçi 60,000 kışi ile katilmışlardi ve bunlardan hayatta kalıp silah taşıyabilecek 500 kişi kalmıştı. Sezar Roma'lıların bu geri kalanları koruyacağına söz vererek bunları kendi arazilerine gönderdi. Bu kabileden kalan bu zayıf gruba komşu kabilelilerin saldırılarını önlemek için Sezar bu komşulara haberler gönderek onları ikaz edip bunların Roma'lılar savunması altında olduklarını ve bunlara saldırıda bulunmamalarını bildirdi.

Aduatuc'lar Belga'lar kabileleri ittifakının Rem'lere karşı geçtiği ve yaptığı askeri harekata katılmak için savaşçılar göndermişti. Ama bu savaılar yolda iken Sabis Muharebesi Roma'lılar tarafından kazanılmış ve büyük zayiat veren savaşan Belga'lar itiifakı ordusundan geri kalanlar dağılmıştı. Bu Belga'lar hezimetini yolda iken haber alan Aduatuc'lar savaşçılari geri dönüp kendi arazilerine gidip dağıldılar. Fakat bu savaşçıların çoğu doğal olarak çok korunaklı olan bu kabilenin merkezi olan kasabaya dönmüşlerdi ve kabile bu kasabayı savunmaya karar verdiler. Sezar ordusu ile bu kasaba üzerine yürüdü. Romalılar ve savunmacılar arasında ufak çatışmalar yapıldı. Fakat Sezar bu şehri kuşatmaya almaya karar verdi. Bunun için standart Romalı ordu stili korunaklı ordu kampı inşa etmeye ve kuşatma makimnalarını kurmaya başladılar. Bu yapılmakta olan Roma'lılar kampı ve Roma'lı kuşatma makinaları savunmacı Belga'lılara o kadar tesir yaptı ki Sezar'a haberci gönderek ona teslim olup, silahlarını bırakıp, Roma'ya itaat sözü vereceklerini bildirdiler. Fakat muahrebey giremeden buraya geri dönen savaşçıların bir kısmı bunu kabul etmemişlerdi ve silahlarını yanlarında saklamışlardı. Bu savaşçılara kabilenin temsilcilerini Romalılara müzakereklere gittikleri günün gecesi akşam karanlığından faydalanarak Roma'lılar ordularına ve korunaklı ordugah mevzilerine hiç umutsuz olarak ama büyük bir cesaretle saldırıya geçtiler. Bir taaruza karşı hazır bulunan Roma'lılar bu saldıryı yapanlara 4,000 ölü gibi gayet büyük zayiat verdirerek onların saldırısını dururdular. Bu saldırı dolayısıyla Sezar Aduatuc'ların hepsini (savaşçı ve savaşçı olmayan erkek, kadın çocuk) köle olarak ilan etti. Takriben 53.000 kişilik Aduatuc'lar kabilesi mensupları Roma'lılar esir pazarlarında satıldılar.

Muharebenin mevkii hakkında tartışmalar

Sabis Muharebesi Sezar'ın kitabına göre "Sabis Çayı" adı verilen bir akarsu kenarılarında yapılmıştır. Fakat Sabis Çayı'nın modern Kuzey Fransa'da hangi akarsu olduğu üzerinde tarışmalar yapılmıştır. 20.yüzyıl ortasına kadar bu akarsunu modern Aulnoye-Aymeries kentinden geçen "Sambre Çayı" olduğu kabul edilmişti. Bunun için tarihçiler bu muharebe ye "Sambre Muharebesi" adını da vermişlerdi.

Fakat önce Belçikalı tarihçi M.A. Arnould 1941'de [6] ve sonra daha etkili olarak 1955'de Fransız tarihçi P. Turquin [7] yazdıkları makaleler ile Sabis Nehri'nin Saulzoir kentinde "Selle Nehri" olduğu hiç itiraz götüremiyecek bir şekilde işbat edilmiştir. Bunun için bu muharebeyi "Sambre Muharebesi" olarak adlandırmanın hatalı olduğu ve daha uygun bir modern isimle "Selle Muharebesi" olması gerektiği modern tarihçilerce kabul edilmiiştir.

Bunlara göre şu nedenlerle muharebenin yapıldığı mevki olan Sabis Cayi'nın modern mevkii Selle Çayı'di:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Jül Sezar (Tür. çev.: Hamit Dereli) (1942) Gallia Savaşı, İstanbul: Maarif Basımevi (Dünya Edebiyatından Tercümeler - Latin Klasikleri) Kitap II Googlebooks
  2. ↑ Sezar,... II.4
  3. ↑ Sezar,... Kitap II.2
  4. ↑ Sezar,... Kitap II.3 ve Kitap II.5
  5. ↑ Sezar.. II.6 ve II.14.
  6. ↑ Arnould, Maurice-Aurélien (1941) "La Bataille du Sabis (57 avant notre ère)", Revue belge de philologie et d'histoire, Cilt:XX, No: 1-2,‎ Sayfa: 29-106 (DOİ 10.3406/rbph.1941.1598, lire en liğne (Fransızca)
  7. ↑ Turquin, Pierre (1955) "La Bataille de la Selle (du Sabis) en l' An 57 avant J.-C.", Les Études Classiques Cilt:23 No:2 Sayfa:113-156. (Fransızca)

Dış kaynaklar

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 8/25/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.