Salticidae

Salticidae
Dişi Phidippus mystaceus (üstte)
Bilimsel sınıflandırma
Üst alem: Eukaryota (Ökaryotlar) Alem: Animalia (Hayvanlar) Alt alem: Eumetazoa (Gerçek dokulular) Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar) Alt şube: Chelicerata (Keliserliler) Sınıf: Arachnida (Örümceğimsiler) Takım: Araneae Alt takım: Araneomorphae Üst familya: Salticoidea Familya: Salticidae Blackwall, 1842
Alt familyalar
Aelurillinae Agoriinae Amycinae Ballinae Dendryphantinae Euophryinae Hasariinae Heliophaninae Hisponinae Lyssomaninae Marpissinae Myrmarachninae Pelleninae Plexippinae Salticinae Spartaeinae Synagelinae Synemosyninae
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Salticidae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Salticidae ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Dişi Platycryptus undatus

Av sırasında Salticus scenicus

Marpissa muscosa

Salticidae, 500 cins ve 5000 tür ^[1] ile temsil edilen örümcek familyası.

Bazı cinslerde ilk yürüme bacağı çifti diğerlerinden kalın, kuvvetli ve daha uzundur. Sıcak havalarda daha aktif hale gelir, ordan oraya sıçrayarak avlanırlar. Sıçrayıcı örümcek adıyla da bilinse de tek sıçrayan örümcek grubu bunlar değildir. Lycosidae (kısmen), Clubionidae, Oxyopidae üyeleriyle Agelenidae familyasından Textrix cinsi de sıçrayıcıdır.

Teşhis anahtarı

Familya teşhis anahtarı (Türkiye için): 8 gözlü. IV. yürüme bacağının metatarsusu calamistrumsuz, örü memelerinin önünde cribellum bulunmaz. Gözler dağınık, sternum önde labium ile birleşmiş değil. Ön orta gözler birbirinden ayrı, geriye kalan gözler yanlarda üçlü gruplar oluşturmaz, bacaklar dikkat çeker derecede uzun değil, tarsus’lar tek parça halinde. Prosomanın gözleri taşıyan ön kısmı düz; orta ve arka örü memeleri dikkat çeker derecede küçük değil, ön örü memeleri birbirine bitişik olup koni oluşturmaz. Gözler üç sıraya dizili, ön orta gözler dikkat çeker derecede diğerlerinden büyük, II. ve III. sıra gözler prosoma yanlarında yer alıp dikdörtgen oluşturur, II. sıra gözleri fark edilmeyecek derecede küçüktür^[2].

Morfoloji

Sekiz gözlü örümceklerdendir. Karapaks dikdörtgen veya kare şeklindedir. Gözlerden dördü dikkat çeker derecede iri olup, öne doğru çıkıktır. Bu iki özellikleriyle diğer örümceklerden rahatlıkla fark edilirler^[2].

Habitat

Değişik habitatlarda yaşarlar. Tropikal ormanlar, çalılık araziler, çöller, gelgit bölgeleri, hatta dağlar bu değişik habitatlardan bir kısmıdır. Euophrys omnisuperstes türüne Everest tepesinde de rastlanmıştır.^[3]

Sınıflandırma

Filogenetik ve morfolojik analizler sonucu oluşturulan Salticidae monofilisi, 3 ana koldan oluşur: Lyssomaninae, Spartaeinae ve Salticoida. Familya üyelerinin % 90 ı Salticoida grubunda yer alır.

	Lyssomaninae Spartaeinae Salticoida Amycoida Astioida Aelurilloida Euophryinae Heliophaninae Marpissoida Marpissinae Dendryphantinae Plexippoida Pelleninae Plexippinae

Fosilleri

Bulunan fosil örnekleri çok azdır ve hepsi de Senozoik zamana tarihlenir. En eski fosilleri Eosen döneminden kalma Baltık kehribarlarında görülür. Az sayıdaki diğer fosiller ise Chiapas ile Dominik kehribarlarında bulunmuştur.^[4]

Türkiye'deki durumu

Türkiye'de 36 cinste toplanan 89 türü bulunur.^[5]

Aelurillus concolor Kulczyński, 1901 Aelurillus v-insignitus (Clerck, 1757) Afraflacilla epiblemoides (Chyzer, 1891) Ballus chalybeius (Walckenaer, 1802) Carrhotus xanthogramma (Latreille, 1819) Chalcoscirtus nigritus (Thorell, 1875) Chalcoscirtus parvulus Marusik, 1991 Cyrba algerina (Lucas, 1846) Euophrys frontalis (Walckenaer, 1802) Euophrys fucata (Simon, 1868) Euophrys rufibarbis (Simon, 1868) Evarcha arcuata (Clerck, 1757) Evarcha falcata (Clerck, 1757) Evarcha jucunda (Lucas, 1846) Evarcha pulchella (Thorell, 1895) Habrocestum latifasciatum (Simon, 1868) Habrocestum nigristernum Dalmas, 1920 Habrocestum papilionaceum (L.Koch, 1867) Hasarius adansoni (Audouin, 1825) Heliophanillus fulgens (O.P.-Cambridge, 1872) Heliophanus aeneus (Hahn, 1832) Heliophanus auratus C.L.Koch, 1835 Heliophanus cupreus (Walckenaer, 1802) Heliophanus dubius C.L.Koch, 1835 Heliophanus edentulus Simon, 1871 Heliophanus equester L.Koch, 1867 Heliophanus feltoni Logunov, 2009 Heliophanus flavipes (Hahn, 1832)

Heliophanus kochii Simon, 1868 Heliophanus konradthaleri Logunov, 2009 Heliophanus lineiventris Simon, 1868 Heliophanus melinus L.Koch, 1867 Heliophanus mordax (O.P.-Cambridge, 1872) Heliophanus patagiatus Thorell, 1875 Heliophanus simplex Simon, 1868 Heliophanus tribulosus Simon, 1868 Icius hamatus (C.L.Koch, 1846) Leptorchestes berolinensis (C.L.Koch, 1846) Leptorchestes mutilloides (Lucas, 1846) Macaroeris flavicomis (Simon, 1884) Marpissa muscosa (Clerck, 1757) Marpissa nivoyi (Lucas, 1846) Marpissa radiata (Grube, 1859) Menemerus semilimbatus (Hahn, 1829) Mogrus neglectus (Simon, 1868) Myrmarachne formicaria (De Geer, 1778) Myrmarachne tristis (Simon, 1882) Pellenes diagonalis (Simon, 1868) Pellenes flavipalpis (Lucas, 1853) Pellenes geniculatus (Simon, 1868) Pellenes nigrociliatus (Simon, 1875) Phintella castriesiana (Grube, 1861) Philaeus chrysops (Poda, 1761) Phlegra bresnieri (Lucas, 1846) Phlegra dunini Azarkina, 2004 Phlegra fasciata (Hahn, 1826)

Phlegra lineata (C.L.Koch, 1846) Plexippoides gestroi (Dalmas, 1920) Plexippus paykulli (Audouin, 1825) Pseudeuophrys erratica (Walckenaer, 1826) Pseudeuophrys lanigera (Simon, 1871) Pseudeuophrys obsoleta (Simon, 1868) Pseudicius encarpatus (Walckenaer, 1802) Pseudicius kulczynskii Nosek, 1905 Pseudicius vankeeri Metzner, 1999 Saitis tauricus Kulczyński, 1905 Salticus cingulatus (Panzer, 1797) Salticus marenzelleri Nosek, 1905 Salticus mutabilis Lucas, 1846 Salticus noordami Metzner, 1999 Salticus scenicus (Clerck, 1757) Salticus zebraneus (C.L.Koch, 1837) Sitticus ammophilus (Thorell, 1875) Sitticus caricis (Westring, 1861) Sitticus distinguendus (Simon, 1868) Sitticus pubescens (Fabricius, 1775) Sitticus terebratus (Clerck, 1757) Synageles dalmaticus (Keyserling, 1863) Synageles hilarulus (C.L.Koch, 1846) Synageles subcingulatus (Simon, 1878) Synageles venator (Lucas, 1836) Talavera aequipes (O. P.-Cambridge, 1871) Thyene imperialis (Rossi, 1846) Yllenus albocinctus (Kroneberg, 1875) Yllenus zaraensis Logunov, 2009

Kaynakça

1. Maddison, Wayne P. (6 Ekim 2008). "Salticid spider phylogeny revisited, with the discovery of a large Australasian clade (Araneae: Salticidae)". Zootaxa 1893: 49–64. 
2. Zafer Sancak, Doğu Karadeniz Bölgesi örümceklerinin (Araneae) sistematik ve faunistik açıdan incelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, yüksek lisans tezi, Aralık 2007
3. Wanless, F. R. (1975). "Spiders of the family Salticidae from the upper slopes of Everest and Makalu". Bulletin of the British Arachnological Society 3: 132–136. 
4. David Edwin Hill (2009). "Salticidae of the Antarctic land bridge", PECKHAMIA 76.1, 7 October 2009, 1―14
5. Abdullah Bayram, Kadir Boğaç Kunt, and Tarık Danışman (2012), The Checklist of the Spiders of Turkey. Version 2012.1. Online at http://www.spidersofturkey.com

Dış bağlantılar

• Kazım Çapacı'dan Salticidae fotoğrafları