Samsun Devlet Opera ve Balesi
| Samsun Devlet Opera ve Balesi (SAMDOB) | |
|---|---|
 | |
| Kuruluş | 2008 |
| Merkez | İlkadım, Samsun |
| Konum | |
| Resmî diller | Türkçe |
| Resmî site | SAMDOB |
Samsun Devlet Opera ve Balesi, Türkiye'de Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak faaliyet gösteren altı opera-bale müdürlüğünden biridir. Kurum temsillerini, İlkadım ilçesinde yer alan 2001 yılında yapımı tamamlanmış, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü'ne devredilmiş, mimarisi opera binası olacak şekilde tasarlanmış olan Samsun Atatürk Kültür Merkezi binasında gerçekleştirmektedir. Sahnelenen ilk eser, librettosu Aytaç Yalman'a, bestesi Hasan Niyazi Turan'a ait olan, 'Şehitler Oratoryosu' olmuş[1], ilk 'Dünya Prömiyeri' ise 2010/2011 Sanat Sezonunda 5 Mayıs 2011 tarihinde 'Amazonlar' isimli bale eseri ile gerçekleştirilmiştir[2].
Türkiye'nin en genç opera ve bale müdürlüğü olan SAMDOB, 1993 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla kurulmasına karar verilip, devlet programına alınmış ve 15 yıl sonra 19 Mayıs 2008 tarihinde, Kerim Soysal'ın kurucu müdürlüğünde kurulma aşamalarını tamamlayarak, faaliyetlerine başlamıştır[3][4][5][6]. Açılmasından kısa süre sonra, Eylül 2009'da Kerim Soysal'ın istifa etmesi[7][8] üzerine, eski bir balet olan Erdoğan Şanal bu göreve getirilmiştir[9]. Şanal, görevi süresince hayata geçirmeyi planladığı Uluslararası Samsun Müzik Festivali'nin öncü çalışmalarını yürütmüş[10] ancak, festivalin hayata geçmesine kısa süre kala, Ağustos 2012'de vekaleten yürütülen Mersin Devlet Opera ve Balesi Müdür ve Sanat Yönetmenliği görevine asaleten atanarak[11] görevine veda etmiştir. Yerine ise, 28 Ağustos 2012 tarihinde Devlet Opera ve Balesi Festivaller, Yarışmalar, Turne ve Organizasyonlar Koordinatörü Volkan Kıran, Müdür ve Sanat Yönetmeni olarak atanmıştır.[12] Göreve geldikten bir süre sonra, Erdoğan Şanal döneminde çalışmaları sürdürülen, Uluslararası Samsun Müzik ve Sahne Sanatları Festivali'nin birincisi 25 Mayıs - 7 Haziran 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.[13][14] 2013-2014 Sanat sezonunun bitiminde, Volkan Kıran görevinden ayrılmış; yerine ise yine Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Festivaller, Yarışmalar ve Turne Organizasyon Koordinatörü olan A. Volkan Ersoy atanmıştır.
Kurulması ardından geçirdiği ilk sanat sezonu olan, 2008/2009 sanat sezonunda 2913 biletli seyirci sayısıyla sezonu sonlandıran kurum, tüm sezon eser sahnelediği ilk sanat sezonu olan 2009/2010 sanat sezonunda ise 16.794 biletli seyirci sayısına ulaşmıştır. 2010/2011 sanat sezonunda 16.789 biletli seyirci sayısına sahip olmuş, 2011/2012 sanat sezonunda ise bu sayı 25.532'ye yükselmiştir. Açıldığı dönemden sonraki en yüksek biletli seyirci sayısına ise, 34.556 biletle 2012/2013 sanat sezonunda ulaşılmıştır.[15]
Olağan Yaz Turneleri
- 2009-2010 sanat sezonu sonunda 25 Mayıs - 4 Temmuz 2010 tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu turnesi kapsamında; Tokat, Sivas, Sinop, Kastamonu, Çorum, Ordu, Trabzon, Rize, Artvin, Kars, Iğdır ve Van şehirlerinde Arşın Mal Alan operetini sahnelemiş ve o sezon en çok turne düzenleyen opera-bale kurumu olmuştur.[16]
- 2010-2011 sanat sezonu sonunda 10 Mayıs - 4 Haziran 2011 arasında gerçekleştirilen Anadolu turnesi kapsamında; Yozgat, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Sinop, Giresun, Bayburt ve Gümüşhane şehirlerinde Arşın Mal Alan operetiyle sahne almışlardır.[17]
- 2011-2012 sanat sezonu sonunda, 22 Mayıs - 23 Haziran 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu Turnesi kapsamında; Amasya, Tokat, Sivas, Sinop, Kastamonu, Çorum, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kars, Iğdır ve Van şehirlerinde Seslerle Anadolu müzikli gösterisi sahnelenmiştir.[18]
- 2012-2013 sanat sezonu sonunda, 11 - 24 Haziran 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu Turnesi kapsamında; Sinop, Çorum, Tokat, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Rize ve Giresun şehirlerinde Seslerle Anadolu müzikli gösterisi sahnelenmiştir.[19]
- 2013-2014 sanat sezonu sonunda 24 Mayıs - 2 Haziran tarihleri arasında gerçekleştirilen Anadolu Turnesi kapsamında Tokat, Elazığ, Tunceli, Bingöl, Erzurum, Erzincan, Ordu şehirlerinde Senfonik Türkülerimiz adlı konser programınını sunmuştur.[20]
Ulusal-Uluslararası Festival, Konser ve Özel Turneler
- Fransa'daki Türk Mevsimi kapsamında, bale sanatçıları Paris'te 21 Ocak 2010 tarihinde, Mercan Dede'nin müziklerini bestelediği, Beyhan Murpy'nin koreografisini hazırladığı Güldestan Balesini sahnelemişlerdir[21].
- Gürcistan-Türkiye Dostluk Konseri kapsamında; orkestra, solist ve koro sanatçıları Samsun'da 8 Nisan, Gürcistan'ın Tiflis şehrinde ise 11,12 Nisan 2010 tarihlerinde üç ayrı konser vermiştir.
- 16 Ekim 2010 tarihinde Gürcistan'ın Batum şehrinde; bale sanatçıları, Şah Şehriyar ve Şehrazat'ın masallarla süslendirilmiş aşklarının konu edildiği, Fikret Amirov'un 1001 Gece Masalları adlı bale eserini sahnelemişlerdir.
- 15,16 Ocak 2011 tarihlerinde İtalya'nın Gorizia ve Rovigo kentlerinde; bale sanatçıları, Şah Şehriyar ve Şehrazat'ın masallarla süslendirilmiş aşklarının konu edildiği, Fikret Amirov'un 1001 Gece Masalları adlı bale eserini sahnelemişlerdir.[22]
- ' 1. Ulusal Eskişehir Opera ve Bale Günleri ' kapsamında bale sanatçıları, Mercan Dede'nin müziklerini bestelediği, Beyhan Murpy'nin koreografisini hazırladığı Güldestan Balesini 16 Mart 2011 tarihinde Eskişehir'de Büyükşehir Sanat ve Kültür Sarayı'nda sahnelemişlerdir.[23]
- ' 1. Uluslararası İstanbul Opera Festivali ' nde 3 gün üst üste sahnelenen, W. A. Mozart'ın Türkleri konu aldığı Saraydan Kız Kaçırma operasıyla sahne alan solist, koro ve orkestra sanatçıları, yoğun ilgi ve sonrasında ki talep nedeniyle[24] 2. Uluslararası İstanbul Opera Festivali nde 5 gün üst üste, 8,9,10,11 ve 12 Temmuz 2011 tarihlerinde Saraydan Kız Kaçırma operasını Yıldız Sarayı'nda yeniden sahnelemişlerdir.[25]
- ' 9. Uluslararası Bodrum Bale Festivali 'nde, Mevlana'nın ruhani dünya görüşü ve hayatını konu edinen, Şefik Kahramankan'ın librettosunu yazdığı, Mehmet Balkan'ın koreografisini hazırladığı ve Can Atilla'nın müziklerini bestelediği Mevlana"Çağrı" balesi, kurumun bale sanatçıları tarafından 29 Ağustos 2011 tarihinde sahnelenmiştir.[26]
- Bale sanatçıları, 2010-2011 Sanat Sezonunda 'Dünya Prömiyeri'ni gerçekleştirdikleri, geçmişte Samsun şehrinde yaşadıklarına inanılan mitolojik kadın savaşçıları konu edinen Amazonlar balesi ile, Gürcistan'da düzenlenen ' "Tiflis Tiyatro Günleri" ' kapsamında 22 Eylül 2011 tarihinde 'Kote Marjanıshvili Devlet Tiyatrosu'nda sahne almışlardır.[27]
- ' 2. Ulusal Eskişehir Opera ve Bale Günleri ' kapsamında; toplam 138 kişilik solist, koro, orkestra, bale sanatçıları ve teknik ekibi ile birlikte Samsun dışında ilk kez bu kadar büyük bir kadroyla[28], Selman Ada'nın 1001 Gece Masalları'nda yer alan hikâyesinden esinlenerek, mizahi bir üslupla bestelediği Ali Baba ve Kırk Haramiler operasını 10 Mart 2012 tarihinde Eskişehir'de Büyükşehir Sanat ve Kültür Sarayı'nda sahnelemiş, festivalin açılışını gerçekleştirmişlerdir.[29][30]
- Bale ve koro sanatçıları; Mikis Theodorakis'in Yunan folklorik müzik ezgileriyle donatılmış büyük bir aşk, nefret ve dans tutkusunu içinde barından eseri Zorba Balesi ile ' 19. Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali 'nde 4 Temmuz 2012 tarihinde Mersin DOB Bale ve Koro sanatçıları ile ortaklaşa sahne almış, festivalin ilk ayağının finalini gerçekleştirmişlerdir.[31][32][33]
- Solist, koro ve orkestra sanatçıları, 1. ve 2. sinde de sahneledikleri, festivalin her yıl tekrar sahnelenen eseri olan W. A. Mozart'ın Türkleri konu aldığı Saraydan Kız Kaçırma Operasıyla ' 3. Uluslararası İstanbul Opera Festivali 'nde 3 gün üst üste 9. 10, 11 Temmuz 2012 tarihlerinde, Topkapı Sarayı'nda sahne almışlardır.[34][35]
- Orkestra ve koro sanatçıları; Çin'in 'Pekin Operası' tarafından ' 19. Aspendos Uluslararası Opera ve Bale Festivali ' 2. yarısı açılış eseri olarak sahnelenen, Giacomo Puccini'nin Madam Butterfly operasıyla, 3 Eylül 2012 tarihinde sahne almışlardır.[31][32][36]
- Koro ve orkestra sanatçıları; ' Leyla Gencer'i Anma ve Sanat Günleri ' kapsamında 2 Kasım 2012 tarihinde, 'Seslerle Anadolu' müzikli gösterisiyle, Karabük'te Yenişehir Kültür Merkezi'nde sahne almışlardır[37]
- ' 3. Eskişehir Opera ve Bale Günleri ' kapsamında, bale sanatçıları; Fikret Amirov'un, 1001 Gece Masalları balesini 17 Mart 2013 tarihinde, Eskişehir Büyükşehir Sanat ve Kültür Sarayında sahne almışlardır.[38][39]
- Koro ve orkestra sanatçıları, ' 4. Uluslararası İstanbul Opera Festivali ' kapsamında, 3-4 Temmuz 2013 tarihlerinde, Wolfgang Amadeus Mozart'ın Türkleri konu aldığı eseri Saraydan Kız Kaçırma ve 7-8 Temmuz 2013 tarihlerinde ise Okan Demiriş'in IV. Murat operalarını Topkapı Sarayı'nda sahnelemişlerdir.[40][41]
- Bale sanatçıları, ' 11. Uluslararası Bodrum Bale Festivali ' kapsamında, 10-11 Ağustos 2013 tarihlerinde, Bach Alla Turca adlı eserini sahnelemişlerdir.[42][43][44] Eserde kendilerine, gençlik yıllarında bıraktığı baleye, 16 yıl sonra yeniden merhaba diyerek sahne alan, oyuncu ve manken Çağla Şikel eşlik etmiştir.[45][46][47]
- Bale sanatçıları, ' 4. Eskişehir Opera ve Bale Günleri ' kapsamında, 7 Mayıs 2014 tarihinde, Bach Alla Turca adlı eseri Eskişehir Büyükşehir Kültür ve Sanat Sarayı'nda sahnelemişlerdir.[48][49]
- Solist, koro ve orkestra sanatçıları, ' 5. Uluslararası İstanbul Opera Festivali ' kapsamında, önce 9-10 Haziran 2014 tarihinde festivalin her döneminde sahneledikleri Wolfgang Amadeus Mozart'ın Türkleri konu alan eseri Saraydan Kız Kaçırma operası ile İstanbul Arkeoloji Müzeleri Bahçesi'nde, daha sonra 13 Haziran 2014 tarihinde ise M. Tulabeyav 'ın Birjan ve Sara operasını Bakırköy Leyla Gencer Sahnesi'nde sahneleyeceklerdir.[50][51]
- Bale sanatçıları, ' 4. Uluslararası İstanbul Bale Yarışması ve Festivali ' kapsamında, 24 Haziran 2014 tarihinde Bach Alla Turca balesi ile Bakırköy Leyla Gencer Opera Sahnesi'nde sahne alacaklardır.[52]
Gelişmeler
- Kurumun 'solist' sanatçılarından soprano Seda Ortaç, İtalya'nın Padova kentinde dokuzuncusu düzenlenen "G.Martinelli - A. Pertile Uluslararası Şan Yarışması"nda seslendirdiği; Abigaille (Nabucco)-birinci tur-, Lady Macbeth-yarı final- ve Turandot (Inquesta Reggia)-final- aryalarıyla birinci olmuştur. (Temmuz 2011) [53]
- Kurum bale sanatçılarından Yiğit Erhan, 5-15 Nisan 2012 tarihleri arasında Rusya'nın Perm kentinde on ikincisi düzenlenen "Ekaterina Maximova Concours Arabesque Ballet Yarışması"nda, hem diploma hem de jüri özel ödülü atmıştır.[54]
Repertuar
Repertuar, her sanat sezonu başında genel müdürlük nezaretinde, kurum sanat yönetici ve uygulatıcıları tarafından belirlenerek hazırlanmaktadır. Eserler, 45'i koro, 35'i bale, 57'si orkestra ve 5'i solist olmak üzere, toplam 141 sanatçı tarafından sahnelenmektedir.