Sarı akrep

Sarı akrep
Bilimsel sınıflandırma
Üst alem: Eukaryota (Ökaryotlar) Alem: Animalia (Hayvanlar) Alt alem: Eumetazoa (Gerçek dokulular) Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar) Alt şube: Chelicerata (Keliserliler) Sınıf: Arachnida (Örümceğimsiler) Takım: Scorpiones Alt takım: Neoscorpionina İnfra takım: Orthosterni Üst familya: Buthoidea Familya: Buthidae Cins: Leiurus Tür: L. abdullahbayrami
Binominal adı
Leiurus abdullahbayrami Yağmur, Koç & Kunt, 2009
Diğer adları
Sarıkız[1]
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Sarı akrep ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Sarı akrep ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Sarı akrep (Leiurus abdullahbayrami), Buthidae familyasından insan sağlığı açısından çok tehlikeli endemik bir akrep türü.

Türkiye'de ilk kez 1959 yılında Adıyaman'da keşfedildiği zaman Leiurus quinquestriatus adıyla kayıtlara geçirilmiş ve son yıllara kadar bu ad altında ele alınmıştır. 2009 yılında yapılan bir araştırmayla^[2] Türkiye'deki popülasyonun Leiurus quinquestriatus türüne sokulamayacak kadar farklı olduğu anlaşılmış ve Leiurus abdullahbayrami adıyla tür kategorisine yükseltilmiştir. Türkiye'den verilen 2009 öncesi L. quinquestriatus kayıtlarının hepsi günümüzde L. abdullahbayrami türüne sokulmaktadır. Leiurus cinsinin Türkiye'deki tek temsilcisidir.

İsrail, Necef Çölü, Leiurus quinquestriatus; Türkiye'den 2009 öncesi kayıtlarda bu ad altındaki bireyler günümüzde bu türden ayrılmaktadır

Leiurus quinquestriatus ?
Leiurus abdullahbayrami ?

Morfoloji

Ancak 2009 yılında ayrı bir tür olduğu anlaşılan L. abdullahbayrami, daha önce sınıflandırıldığı L. quinquestriatus türüne çok benzer. Açık saman renginde oluşu çöl akrebi olduğunu göstermektedir. Uzunlukları 85–100 mm arasındadır. Birinci ve ikinci mesosomal segment beş karinalıdır. Beşinci metasomal segment koyu renklidir. 5 lateral göze sahiptir. Karapaksta medio-lateral ve postero-median karinalar birleşerek tam bir lir şeklinde yapı sergiler.

Habitat

Kurak step bölgelerde, açık alanlarda taş altlarında görülürler.

Tehlikesi

Dünyanın en zehirli akreplerinden biridir. İnsanlar için ölümcüldür. Türkiye'nin iki ölümcül akrep türünden biridir. Zehri diğer ölümcül tür olan kara akrep (Androctonus crassicauda) zehrinden iki kat daha kuvvetlidir.

Yayılımı

Türkiye'nin endemik türüdür. Güneydoğu Anadolu'nun batısında (Gaziantep, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş, Mardin ve Şanlıurfa) rastlanır.

Keşfi

Keşif süresi bayağı hızlı ve hareketli geçmiştir.^[3]

Adlandırma

Türkiye'nin önde gelen araknologlarından Prof. Dr. Abdullah Bayram'ın adına ithafen bu ad verilmiştir.

NOT : Türkçe kaynaklarda sarı akrep adı, Mesobuthus cinsinden akrepler için de kullanılmaktadır.

Dipnotlar

1. http://www.haseremarket.com/sayfa.asp?i=14
2. Ersen Aydın Yağmur, Halil Koç, and Kadir Boğaç kunt (2009), Description of a new species of Leiurus Ehrenberg, 1828 (Scorpiones: Buthidae) from Southеastеrn Turkey, Euscorpius — Occasional Publications in Scorpiology. 5 October 2009, No. 85
3. http://www.dogatarihi.net/leiurus-abdullahbayrami/