Schleswig-Holstein
Schleswig-Holstein | |||
Bayrak | Arma | ||
| |||
Konum | |||
Koordinatları | 54°28′12″K 9°30′51″D / 54.470038°N 9.51416°EKoordinatlar: 54°28′12″K 9°30′51″D / 54.470038°N 9.51416°E | ||
Zaman Dilimi | CET/CEST (UTC+1/+2) | ||
Yönetim | |||
Ülke | Almanya | ||
NUTS | DEF | ||
Ministerpräsident | Torsten Albig (SPD) | ||
Yönetici Parti | SPD / Güney Schleswig Seçmen Birliği | ||
Almanya Federal Konseyi | 4 (69 üzerinden) | ||
Coğrafi Bilgiler | |||
Alan | 15.763 km² (6.086 sq mi) | ||
Nüfus | 2832027 (12/2009)[1] | ||
- Nüfus Yoğunluğu | 180 /km² (465 /sq mi) | ||
Diğer Bilgiler | |||
Gayri safi yurtiçi hasıla | € 75630 milyon (2010[2]) | ||
ISO region | DE-SH | ||
Website | schleswig-holstein.de |
Schleswig-Holstein (Frizce: Slaswik-Holstiinj, Danca: Slesvig-Holsten), Almanya'nın en kuzey eyaletidir. Güneyde Hamburg eyâletinden, kuzeyde Danimarka'ya kadar uzanır ve Jutland Yarımadasının güney yarısını kaplar. Yüzölçümü 15.729 km'dir. Doğuda Baltık Denizi, batıda Kuzey Denizi, güneydoğuda da Mecklenburg-Vorpommern eyâleti ile çevrilidir. Yönetim merkezi Kiel'dir.
Tarihçe
Schleswig ve Holstein tarih boyunca Danimarka, İsveç, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu, Prusya ve Avusturya arasında anlaşmazlık konusu oldu ve bölgede zaman zaman iç çatışmalar yaşandı. 12. yüzyılda düklük olan Schleswig, 1864'e değin Danimarka'ya bağlı kaldı. Daha bağımsız bir gelişme gösteren Holstein ise önce kontluk, 1474'ten sonra da düklük olarak Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'na bağlandı ve 1815'ten sonra yeni kurulan Alman Konfederasyonu'na katıldı.
1840'larda bölgedeki ulusal azınlıkların hakları, Danimarka krallık ailesinin veraset hakları ve Danimarka'nın iki düklükteki çıkarları gibi sorunlar nedeniyle bu iki bölge, Almanya'da önderliği ele geçirmek isteyen Prusya'yla Avusturya arasında çekişme konusu oldu. Prag Antlaşması'yla (1866) tek bir eyâlet olarak Prusya'ya bağlandı. Ama bölgede yaşayan Almanlar ayrı bir Alman devleti kurmak istediğinden, birleşme çeşitli sorunlara yol açtı. Versailles Antlaşması uyarınca 1920'de yapılan halkoylamasıyla, farklı uluslarin yaşadığı bölgelere uygun düşen sınırlar çizildi ve Schleswig bölgesinin kuzeyi (şimdi Danimarka'nın Güney Jutland ili) Danimarka'ya bağlandı. Schleswig-Holstein II. Dünya Savaşı’ndan sonra eyalet statüsü kazandı ve ilk eyâlet meclisi 1947’de göreve başladı.
Coğrafya
Eyâlet yüzey şekilleri bakımından doğu, orta ve batı olmak üzere üç bölgeye ayrılabilir. Genç buzultaşlarından oluşan doğudaki tepelerde, çok sayıda göl vardır. Bu yöre, kil, mil ve kum karışımı toprağıyla Almanya'nın en verimli bölgesidir. Eyâletin ortasındaki eski buzultaşlarından oluşan dağlık bölge ise ancak iki yüzyıldan beri işlenebilen verimsiz topraklarla kaplıdır.
Schleswig-Holstein, Gulf Stream'in etkisinde olduğundan kışlar ve yazlar ıhk geçer. Ortalama yıllık sıcaklık 8 °C'dir. Nem ve yağış oranının (yılda ortalama 76 mm) yüksekliği, bitkilerin gelişmesine elverişli bir ortam yaratmıştır. Buna karşılık sert rüzgârlar, toprağın üst tabakasının aşınmasına ve kurumasına neden olmaktadır.
İdari bölümler
Schleswig-Holstein 11 ilçe ve 4 büyük sehirdan oluşmaktadır.
İlçe | Otomobil plakası | İdari merkez | |
---|---|---|---|
Kreis Dithmarschen | HEI | Heide (Holstein) | |
Kreis Herzogtum Lauenburg | RZ | Ratzeburg | |
Kreis Nordfriesland | NF | Husum | |
Kreis Ostholstein | OH | Eutin | |
Kreis Pinneberg (ve Helgoland) | PI | Pinneberg | |
Kreis Plön | PLÖ | Plön | |
Kreis Rendsburg-Eckernförde | RD | Rendsburg | |
Kreis Schleswig-Flensburg | SL | Schleswig | |
Kreis Segeberg | SE | Bad Segeberg | |
Kreis Steinburg | IZ | Itzehoe | |
Kreis Stormarn | OD | Bad Oldesloe | |
Bağımsız sehirler | |||
Flensburg | FL | ||
Kiel | KI | ||
Lübeck | HL | ||
Neumünster | NMS | ||
Demografik yapı
Halkın çoğu kentlerde yaşar. En kalabalık kentler, eyâletin yönetim ve sanayi merkezi olan Kiel ile Lübeck, Neumünster ve Flensburg'dur. II. Dünya Savaşı'nın sonunda ordu birliklerinin bölgeden çekilmesi, 1 milyonun üzerinde insanın buraya yerleştirilmesi ve çoğu doğudan gelen göçmenler toplumsal sorunlara ve nüfusun savaş öncesine göre yaklaşık iki kat artmasına neden olmuştur. Nüfus, 30 Temmuz 2005 itibariyle 2.828.986'dir.
Dil ve din
Aşağı Almancanın Holstein lehçesi bölgede hâlâ konuşulmaktadır. Eyâletin kuzeyindeki Danca konuşan azınlığın kendi okulları vardır. 2000 yılı tarihli istatistiklere göre eyalet nüfusunun yüzde 63,8'i Protestan, yüzde 6,1'i ise Katolik Kilisesi'ne mensuptur. Resmi verilere göre eyâlette yaşayan Müslüman sayısı 25.000'dir.
Ekonomi
Başlıca tarımsal ürünler buğday, şekerkamışı ve patatestir. Hayvancılık ve mandıracılık eyalete bitkisel ürünlerden daha fazla gelir sağlar. Eyâletteki orman varlığı çok zengin olmamakla birlikte, başka bölgelerdeki ormanları oluşturan fidanların çoğu burada yetiştirildiğinden, Schleswig-Holstein "Alman ormanlarının beşiği" olarak anılır.
Sanayinin eyâlet ekonomisindeki payı gitgide artmaktadır. Başlıca sanayi dalları makine, elektrikli eşya, kâğıt, dokuma ve giyim eşyası üretimi ile gemi yapımıdır. Turizm gelişme yolundadır.
Uzun kıyı şeridi ve stratejik konumu nedeniyle eyâlet yüzyıllar boyunca deniz trafiği açısından önem taşımıştır. Baltık kıyısındaki fiyortlarda eyaletin büyük liman kentleri olan Kiel, Lübeck ve Flensburg yer alır. Eyâleti boydan boya geçen Kiel Kanalı Kuzey Deniziyle Baltık Denizini birleştirir. Hamburg yakınlarındaki Kaltenkirchen'de sesüstü uçakların inebileceği büyük bir havaalanı yapılmaktadır.
Eğitim ve kültür
Eğitim düzeyinin çok yüksek olduğu eyâletteki başlıca yükseköğretim kurumu Kiel Üniversitesi'dir (1665). 1964'te Lübeck'te bir tıp fakültesi açılmıştır. Eyâlette ayrıca iki öğretmen okulu ile çeşitli yükseköğretim kurumları vardır. Yetişkinlerin eğitimine ve kütüphanelere eskiden beri büyük önem verilmektedir. Eyâlette yaklaşık 50 müze bulunur. Avrupa'nın en eski ekonomik araştırma merkezlerinden biri olan Kiel'deki Dünya Ekonomi Enstitüsü'nün siyasal iktisat alanında çok büyük bir kütüphanesi vardır.
Başlıca yerleşim yerleri
Kent/ Yerleşim |
İdari merkezi/İli | Nüfus (31 Aralık 2000) |
Nüfus (30 Eylül 2006) |
---|---|---|---|
Kiel | Kiel | 232.612 | 234.358 |
Lübeck | Lübeck | 213.399 | 211.281 |
Flensburg | Flensburg | 84.281 | 86.479 |
Neumünster | Neumünster | 79.831 | 78.177 |
Norderstedt | Segeberg | 71.523 | 71.550 |
Elmshorn | Pinneberg | 47.391 | 48.267 |
Pinneberg | Pinneberg | 39.423 | 41.778 |
Itzehoe | Steinburg | 33.549 | 33.049 |
Wedel | Pinneberg | 32.060 | 31.956 |
Ahrensburg | Stormarn | 29.117 | 30.094 |
Geesthacht | Herzogtum Lauenburg | 29.106 | 29.450 |
Rendsburg | Rendsburg-Eckernförde | 29.321 | 28.489 |
Henstedt-Ulzburg | Segeberg | 24.950 | 26.340 |
Reinbek | Stormarn | 24.570 | 25.688 |
Bad Oldesloe | Stormarn | 23.314 | 24.094 |
Schleswig | Schleswig-Flensburg | 25.093 | 24.077 |
Eckernförde | Rendsburg-Eckernförde | 23.304 | 23.117 |
Husum | Nordfriesland | 20.994 | 20.800 |
Heide | Dithmarschen | 20.530 | 20.721 |
Quickborn | Pinneberg | 19.875 | 20.188 |
Kaynaklar
- ↑ destatis: Fläche und Bevölkerung tarihinde erişilmiştir
- ↑ destatis: Bruttoinlandsprodukt (GDP - GSYİH)
Dış bağlantılar
|
|