Sivrihisar

Sivrihisar
  İlçe  
Türkiye'de yeri
Eskişehir İli Siyasi Haritası
Ülke Türkiye
İl Eskişehir
Coğrafi bölge İç Anadolu Bölgesi
Yönetim
 - Kaymakam Erdinç Yılmaz [1]
 - Belediye başkanı Hamid Yüzügüllü (AK Parti)
Yüzölçümü
 - Toplam 4.103 km2 (1.584,2 mi2)
Rakım [2] 1.100 m (3.609 ft)
Nüfus (2015)[3]
 - Toplam 21,265
 - Kır -
 - Şehir 21,265
Zaman dilimi UDAZD (+3)
Posta kodu 26600
İl alan kodu 0222
İl plaka kodu 26
İnternet sitesi: Sivrihisar Belediyesi

Sivrihisar, Eskişehir'in en büyük ilçesidir. Nasreddin Hoca, Yunus Emre, Aziz Mahmut Hüdai, Hızır Bey gibi çok önemli Türk büyüklerinin bu ilçeden çıktığı iddia edilmektedir. Ankara'ya 120 km. Eskişehir'e 90 km. uzaklıktadır. 1926'dan önce Ankara'nın ilçesiydi.

Sivrihisar 1289 tarihinde Osmanlı hakimiyeti altına girdi. Bir müddet sonra, Osman Bey Sivrihisar’la birlikte bütün Eskişehir çevresinin idaresini kardeşi Gündüz Beye vermiştir.

Nüfus

Yıl Toplam Şehir Kır
1965[4] 53.608 7.442 46.166
1970[5] 56.366 8.429 47.937
1975[6] 54.307 8.713 45.594
1980[7] 55.961 9.541 46.420
1985[8] 53.175 10.083 43.092
1990[9] 37.297 10.490 26.807
2000[10] 31.583 10.574 21.009
2007[11] 25.406 10.293 15.113
2008[12] 24.877 10.080 14.797
2009[13] 23.911 9.733 14.178
2010[14] 23.488 9.817 13.671
2011[15] 23.423 10.007 13.416
2012[16] 22.712 9.820 12.892
2013[17] 22.258 22.258 veri yok
2014[18] 21.790 21.790 veri yok
2015[19] 21.265 21.265 veri yok

Kültür

1650 senesinden kalan tarihi Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi bugün restore edildi.

Kibele’nin Büyük Tapınağı

Hıristiyanlığın yayılışına kadar, dini inanışın temeli olan ve yeryüzündeki bütün varlıkların doğurucusu olarak bilinen ulu ana tanrıça Kibele’nin büyük tapınağı Sivrihisar sınırları içerisinde. Geçmişi M.Ö 3500’lere dayanıyor. Ana Tanrıça, şehir ilkbahara girerken, büyük tapınağı ziyarete gelenlerle birlikte diz çökerek ve kollarını açarak Arayit Dağı arkasından sabahın ilk ışıklarını beklermiş. İlkbaharda bitkilerin yeni baştan canlanışı kutlanır ve vahşi musikinin kışkırtıcı ezgileri duyulurmuş.

Pessinus’u ortaya çıkarmak için ilk kazı çalışmaları 1967 yılında yapılmaya başlandı. Çalışmaları Belçika’dan Gant Üniversitesi yürütüyor. Mabet, tiyatro, çarşı, nemropol, mermer su kanalları ve bir kısım bina temelleri ortaya çıkarılmış. Helenistik ve Roma çağına ait olan bu yapılardan yalnızca mabet kalıntıları Frig uygarlığına kadar uzanıyor.

Eti ve Frig uygarlıkların yanı sıra Roma, Bizans ve Anadolu Selçuklu gibi önemli uygarlıklara da ev sahipliği yapan Sivrihisar’da, bu dönemlere ait kalıntılar da var.

67 Ağaç Sütunlu Ulu Cami

İlçedeki en önemli eserlerden biri, şehir merkezindeki Ulu Cami. 1275 yılında Mevlana’nın müritlerinden Eminiddin-i Mikail tarafından yaptırılan yapı, Anadolu’nun en büyük ahşap direkli camilerinden. Çatısını 67 adet ağaç sütun tutuyor. Çeşitli geometrik şekillerin ahenkli bir birleşiminden oluşan minberi ise şaheser sanat eseri olarak nitelendiriliyor.

Ulu Cami’nin kuzeyine düşen ve 1327 - 1328 yılları arasında Melik Şah tarafından, kardeşi Sultan Şah için yaptırılan Alemşah Kümbeti, Anadolu Selçukluları’ndan Necibiddin Mustafa’nın karısı adına yaptırdığı Hoşkadem Camii ve 1492 yılında Şeyh Baba Yusuf tarafından yaptırılan Kurşunlu Camii şehrin diğer önemli tarihi eserleri.

Nasreddin Hoca'nın Doğduğu Şehir

Sivrihisar şehirle bütünleşmiş ve ilçenin medar-ı iftiharı olan Nasreddin Hoca’nın da doğum yeri. Türk halk mizahının büyük filozofu Nasreddin Hoca, 1208’de Sivrihisar’ın Hortu Köyü’nde doğdu. Mahallenin adı 1999’da Nasreddin Hoca olarak değiştirildi. Hoca’nın evi hâlen burada varlığını sürdürüyor. İki katlı ev, belediyeden anahtarı alınarak gezilebiliniyor. Hortu Köyü Sivrihisar’a 26 kilometre uzaklıkta.

Mahallede, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bir de temsili Nasreddin Hoca evi yaptırılmış. Bu ev de halka açık.

Hoca’nın doğduğu evin Sivrihisar’da, türbesinin ise Akşehir’de bulunması iki ilçe arasında, Hoca’yı sahiplenme yönünde, sürekli bir tartışma ve gerginlik konusu olmuş. Sivrihisar Belediye Başkanı Yaşar Yurtdaş, şair Arif Nihat Asya’nın şu dizeleri ile aradaki buzları eritmek istediğini söylüyor: ‘Bir beşik kalmış Sivrihisar’da. Akşehir’de bir mezar. Sayesinde akraba olmuşlar Akşehir’le Sivrihisar.’

Anadolu'daki İlk Bakanlar Kurulu

Bakanlar Kurulu Anadolu’da ilk kez Sivrihisar Zaimağa Konağı’nda, Atatürk’ün katılımıyla toplanmış. Konak, şehrin merkezinde yer alıyor. Restorasyon için Kültür ve Turizm Bakanlığı çalışmalara başlamış .Sivrihisar’da tarihi yapıların büyük bölümü şehir merkezi etrafında yapmıştır.Çok fazla efor sarfetmeden hepsini gezip görebilmek mümkün. Eğer gelmişken biraz da spor yapalım diyorsanız, ilçenin sivri kayalıkları tırmanmak için ideal. Kayalıklar üzerindeki Kayasaat’e tırmanarak buradan bölgeye kuşbakışı bakabilirsiniz.

Ulaşım

Ankara, İzmir ve Eskişehir yollarının keşişme noktası olan Sivrihisar; Afyonkarahisar'a 120, Eskişehir’e 100, Ankara’ya 135, İstanbul’a 427, İzmir'e 448, Çanakkale'ye ise 520 kilometre uzaklıkta. İlçenin kendisine ait Sivrihisar birlik otobüsçüler kooparatifi bulunmaktadır fakat Yol üzerinde bulunduğu için Ankara’dan ve Eskişehir’den kalkan şehirlerarası otobüslerle Sivrihisar’a gidilebilir.

Yemekleri

Geleneksel yiyeceklerinin başında, arabaşı gelir.Un, tuz ve suyla yapılan ve tepsilere dökülüp soğuduktan sonra dilimlenen hamuru vardır.Yağlı tavuk ya da horoz suyu kaynatılarak içine limon, tuz, kurutulmuş biberle hazırlanan arabaşı suyu vardır.Hamur dilimleri tahta kaşıkla kaynar tavuk suyuna daldırılır ve yutulur. Hamuru suya kaçıran helva alır.  Ayrıca buranın bir de "Bazlama" denilen ekmeği meşhurdur, bazlamanın pidesi de yapılır. Sivrihisar'ın aynı zamanda bamya çorbası, kelem (lahana) dolması ve un helvası meşhurdur.Bunun yanında meşhur bulgur pilavını ve yaprak sarmasını da unutmamak gerekir.Yaprak sarması ve kelem dolması - Kelem dolması Sivrihisar'ın bir mahallesi olan Kepen'in kelemi ile yapılırsa daha iyi olur.- ise "dene" ile yapılmaktadır. Deneyi soracak olursanız bunu ancak Sivrihisarlı olanlar bilir. (Dene: Bulgurun çok daha incesi.) Ayrıca pırasa dolması, limonla birlikte servis edilirse mükemmel olur.Ama o da Kepen'in pırasasıyla olunca harikadır. Bir de Koçaş mahallesinün patlıcanını da unutmamak gerekir.

Kaynakça

  1. http://www.sivrihisar.gov.tr/
  2. http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198539
  3. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCtiqbx. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  4. "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BsphwLL3. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  5. "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtnCcc4r. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  6. "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btpi7pIm. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  7. "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuXLu9S. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  8. "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwXTXdS. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  9. "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtyDFKyE. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  10. "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu0Guzmg. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  11. "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1sXef5. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  12. "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3hWEUj. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  13. "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCsfYXX. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  14. "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuExXl88. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGoswqB. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxXeVL0. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  17. "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUpplUh. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  18. "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCtiqbx. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  19. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 12/8/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.