Stenocereus

Stenocereus
Org Borulu Kaktüs Stenocereus thurberi
Bilimsel sınıflandırma
Âlem: Plantae (Bitkiler) Klad Angiosperms (Kapalı tohumlular) Klad Eudicots (İki çenekliler) Klad Core eudicots Takım: Caryophyllales Familya: Cactaceae (Kaktüsgiller) Alt familya: Cactoideae Oymak: Pachycereeae Cins: Stenocereus (A.Berger) Riccob.
Türler
Metne bakın
Sinonimler
Hertrichocereus Backeb. Isolatocereus Backeb. Machaerocereus Britton & Rose Marshallocereus Backeb. Neolemaireocereus Backeb. Rathbunia Britton & Rose Ritterocereus Backeb.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Stenocereus ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. Wikispecies'te Stenocereus ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

Stenocereus, sütunlu veya ağaç gibi olan kaktüs cinsidir. Baja Kaliforniya Yarımadasından Meksika'nın diğer yöreleri, ABD'de Arizona eyaleti, Kosta Rika, Guatemala ve Venezuela'ya kadar olan bölgelerde yetişir.Bu cins kendisine benzer cinsteki diğer kaktüslerle birlikte geniş bir üye yelpazesine sahiptir . Mesala tuhaf chinoa ya da chende kaktüsü, Polaskia chende bu cinsle çok yakın akrabadır.

Çiçekleri dallarının tepesinde bulunmakla çoğunlukla geceleyin açar. Kolay büyür ama yavaş gelişir.

Stenocereus thurberi (org borulu kaktüs) bu cinsin en bilien türlerinden biridir ve Arizona'dan Kuzey Meksika'ya kadar olan bir alana yayılmıştır.

Yenmeye hazır Stenocereus queretaroensis meyvesi

Bilinen ejder meyvesine, meyvesi aşırı derecede benzer. bunlardan Stenocereus gummosus, asidik ve aşırı ferahlatıcıdır, Kuzeybatı Meksika'da Seri halkı hâla büyük özen gösterdikleri bu meyveyi hasat etmektedirler ^[1] bu bitkiyi ziix is ccapxl – "ekşi meyveye sahip şey" diye adlandırırlar. Bu tür meyveye sahip türler S. queretaroensis ve Hançer kaktüsü (S. griseus),^[2] önemli bir besin kaynağıdır. Tatlı tipte meyveler üreten ve tatlı pitaya diye adlandırılan ve pitaya ile karıştırılan Org borulu kaktüs (S. thurberi) meyvesi(ool diye Serilerce adlandırılır) ise bu bölgedeki yerlilerce fazla büyük miktarlarda yetiştirilmez. Bu cinsin meyvesi Hylocereus meyvelerinden daha tatlı kavun tadı gibidir ve bunun yanında geleneksel tıpta kullanılmaktadır.

Stenocereus sıcak ve kurak bölgelerde süs bitkisi olarak da kullanılır,bazı türleride meyve üretimi için çift olarak yetiştirilir.

Stenocereus gövdelerinin içi çok serttir ve bu sebeple inşaat malzemesi olarak kullanılabilmektedir. Örneğin Wayuular hançer kaktüsünü yotojoro adını verdikleri bir teknikle saz ve çamur duvarlarında kullanmaktadır.^[2]

Seçme türleri

• Stenocereus alamosensis – Ahtapot Kaptüs, cina
• Stenocereus aragonii
• Stenocereus beneckei
• Stenocereus eruca – Sürünen Şeytan, Tırtıl Kaktüs
• Stenocereus griseus – Hançer Kaktüsü, yosú (Wayuunaiki)
• Stenocereus gummosus – Ekşi Pitaya, pitahaya agria, pitaya agria, ziix is ccapxl (Cmiique iitom)
• Stenocereus hollianus
• Stenocereus montanus
• Stenocereus pruinosus
• Stenocereus queretaroensis
• Stenocereus stellatus – Baja Org Borulu Kaktüsü
• Stenocereus thurberi – Org Borulu Kaktüs

Dipnotlar

1. Felger & Moser (1985)
2. Villalobos et al. (2007)

Referanslar

• Anderson, Edward F. (2001). The Cactus Family. 
• Felger, Richard & Moser, Mary B. (1985). People of the desert and sea: ethnobotany of the Seri Indians. University of Arizona Press, Tucson. 
• Innes, C. & Wall, B. (1995). Cacti, Succulents and Bromaliads. Cassell & The Royal Horticultural Society. .
• Villalobos, Soraya; Vargas, Orlando & Melo, Sandra (2007). PDF fulltext Uso, manejo y conservacion de "yosú", Stenocereus griseus (Cactaceae) en la Alta Guajira colombiana [Usage, Management and Conservation of yosú, Stenocereus griseus (Cactaceae), in the Upper Guajira, Colombia]. [Spanish with English abstract] Acta Biologica Colombiana 12(1): 99-112.]. http://www.scielo.org.co/pdf/abc/v12n1/v12n1a8.pdf PDF fulltext].