Sungurlu
Bu maddenin doğruluğu konusunda şüpheler var. (Madde içeriğinde doğruluğu kesin olmayan kısımlar tespit edilmiştir.) Lütfen konuyla ilgili tartışmaya katılın. Gerekirse kaynak gösterin. |
Sungurlu | |
— İlçe — | |
Türkiye'de yeri | |
Çorum İli Siyasi Haritası | |
Sungurlu Saat Kulesi | |
Ülke | Türkiye |
---|---|
İl | Çorum |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
Yönetim | |
- Kaymakam | Mitat Gözen [1] |
- Belediye başkanı | Abdulkadir Şahiner (MHP) |
Rakım [2] | 750 m (2.461 ft) |
Nüfus (2015)[3] | |
- Toplam | 50,214 |
- Kır | 18,646 |
- Şehir | 31,568 |
Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
Posta kodu | 19300 |
İl alan kodu | 0364 |
İl plaka kodu | 19 |
İnternet sitesi: sungurlu-bld.gov.tr |
Sungurlu, İç Anadolu'da Çorum ilinin yönetim sınırları içinde yer alan bir ilçedir.
Karadeniz ile başkent arasında yer alan otoyol üzerinde olması nedeniyle ilçe merkezi gelişmiş olup aynı zamanda Çorum ilçeleri arasında da en fazla merkezi nüfusa sahiptir.
Tarihi
Sungurlu'nun, adını Sunguroğlu Mehmet Bey’den aldığı rivayet edilir. Sungurlu, Osmanlı döneminde Sivas eyaletine bağlıydı.
Sungurlu yöresi, sırasıyla Asurlular, Hititler, Frigler, Kimmerler, Moğollar, İskender, Galatlar yönetiminde bulunduktan sonra Romalıların sonra da Bizanslıların eline geçmiştir. Anadolu kapılarının Türklere 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ile açılmasından sonra Sungurlu ve yöresi Danişment Ahmet Gazi tarafından Bizanslılardan alınarak Türklerin idaresine ve egemenliğine geçmiştir.
Anadolu'nun birçok bölgesi gibi bu bölge de ilk çağlardan beri gelmiş geçmiş çeşitli, kültür medeniyetlerin izlerini taşır. Yörede ilk yerleşmeler Kalkolitik dönemde (MÖ 3000) olmasına rağmen, uygarlığın gelişmesi daha sonraki yıllarda olmuştur. MÖ 1800-MÖ 1200 yıllarında Anadolu'da yaşayan yerli kavimlerden Hattiler bu bölgeyi önemli bir yerleşim merkezi haline getirmiştir. Daha sonra bölgeye hakim olan Hititler ise Hattuşa'yı (Boğazköy'ü) başkent yapmışlardır.
Asurlu tüccarların yapmış olduğu "Karum" denilen iş merkezinin burada kurulması, Karadeniz, Akdeniz ve Ege havzasının Kuzeydoğu Anadolu ile İran Yaylası'na bağlanan ve tarihte "Kral Yolu" olarak bilinen, ünlü ticaret yolunun da burdan geçmesi bölgenin önemini iyice arttırmıştır. Tarihi Kral Yolu'nun tabiat şartları etkisiyle, bölgede hangi güzergahı takip ettiği bilinmemekle beraber bazı ipuçlarından yola çıkarak, Sarıkaya Köyü'nün doğusunda Hacıbağ, güneyinde Dutluk (Öteyüz mevkii), Müdü Köyü'nün güneybatısında bulunan Karice'nin Gedik mevkiinden geçmiş olması muhtemeldir. Bu düşünceyi kuvvetlendiren bulgular arasında;
- Mezar kalıntılarının doğu ve batı ekseninde olması,
- Yukarıda bahsettiğimiz güzergahta bulunan sivri tepelerin oyularak, geçişe uygun hale getirilmesi.
- Adı geçen güzergahın yol için elverişli olması
- Delice'nin Höyük'e geçişin kısa mesafeli olması gibi...
Sungurlu'da bulunan başlıca yapılar:
- Ulu Cami
- Eski Hamam.
- Eski karakol
- Saat kulesi (Restore edildi)
- Sungurlu konakları
- Taş Köprü
Saat kulesi mimari bir yapıttır fakat tarihi nitelik taşımamaktadır. Ulu Cami ise selçuklu beylerinden Sungur Bey'den kalmadır. Ulu Cami belediye binasının yanında yer almaktadır. Ayrıca mesire yerleri vardır. Örneğin toplu dağ ve şehitler tepesi gibi.
Sungurlu adı Ulu Cami ve hamamını yaptıran selçuklu beyi sungur handan gelmektedir.
Tarihi eser yerleri olmamasına karşın çokta uzak olmayan Alacahöyük, Hattuşaş vb. yerleri gezebilirsiniz. Alışveriş imkânları ve insanlarının oldukça sıcakkanlı olması sebebiyle tamda yaşanabilir bir yerdir.
Cumhuriyet Dönemi
1921 yılına kadar Ankara Vilayetine bağlı bir sancak merkezi olan Çorum, sonradan müstakil bir sancak, 24 Nisan 1924 tarihinde de il (vilayet) olmuştur. Alaca, İskilip, Mecitözü, Osmancık ve Sungurlu İlçeleri de Çorum’a bağlanmıştır. Boğazkale Bucağı ilçemize bağlı iken 04.07.1987 gün ve 3392 sayılı kanunla müstakil bir ilçe haline gelerek ilçemizden ayrılmıştır.
Sungurlu İlçesinin tarihte iki yerleşim merkezi olmuştur:
- Eski Sungurlu: Bugünkü Sungurlu’nun batısındadır. Şimdiki Kuzuluk (Akçay ve Tuğcu arasında) denilen yerde kurulmuştur. Eski Sungurlu “Küçük Kıyamet” adı verilen 1509 tarihinde 40 aralıkla süren depremle yıkılmış ve şehir bugünkü yerine inşa edilmiştir. Eski Sungurlu’nun çok geniş yer kapladığı, 80.000 nüfusa ve 20.000 haneye sahip olduğu tahmin edilmektedir.
- Yeni Sungurlu: Eski Sungurlu’nun depremle yok olmasından sonra şehir biraz doğuya doğru Sarıtepe eteklerinde yeniden kurulmuştur. Yeni Sungurlu kurulduğu günden beri 4 isim değiştirmiştir.
- Kalınsaz: Yavuz Sultan Selim 1515 tarihinde doğu seferine giderken, şimdiki bağların içinden geçen göç yolundan (Gökkaya mevkiinden Karşıyaka Semtine gelen mezarlığın yanından geçen yol) Sungurlu’ya geldiği ve Manastır Tepesinin ön tarafındaki boşlukta konaklamıştır. Yavuz Sultan Selim’in “amma da kalın sazlık” demesinden dolayı Kalınsaz adını almıştır.
- Budaközü: Şehrin ortasından geçen Budaközü Çayına ithafen söylenmiştir.
- Sungurlu: Maraş Bey’in zulmünden kaçıp gelen Sungur Bey’e ithafen denmiştir.
Sungurlu, Osmanlı İmparatorluğu Döneminde 1866 yılında ilçe ve belediye olmuştur. İlk belediyebaşkanlığı görevine de Ermeni asıllı Gregoryan Efendi atanmıştır.
Nüfus
Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1965[4] | 83.038 | 12.886 | 70.152 |
1970[5] | 90.006 | 16.993 | 73.013 |
1975[6] | 95.568 | 21.641 | 73.927 |
1980[7] | 100.000 | 24.309 | 75.691 |
1985[8] | 103.151 | 28.780 | 74.371 |
1990[9] | 81.665 | 30.521 | 51.144 |
2000[10] | 80.840 | 35.397 | 45.443 |
2007[11] | 64.631 | 34.227 | 30.404 |
2008[12] | 62.939 | 34.211 | 28.728 |
2009[13] | 61.210 | 34.470 | 26.740 |
2010[14] | 59.283 | 34.159 | 25.124 |
2011[15] | 57.385 | 33.546 | 23.839 |
2012[16] | 55.922 | 33.359 | 22.563 |
2013[17] | 54.099 | 32.585 | 21.514 |
2014[18] | 51.975 | 31.986 | 19.989 |
2015[19] | 50.214 | 31.568 | 18.646 |
Kaynaklar
- ↑ http://www.sungurlu.gov.tr/default_B0.aspx?content=51
- ↑ http://www.yerelnet.org.tr/ilceler/ilce_belediye_koordinat.php?ilceid=198445
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCepOPX. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "1965 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BspbsL0Z. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1970 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Btn2aFTu. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1975 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtpQurkt. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1980 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtuQx2OO. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1985 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BtwOOgmJ. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "1990 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bty5OEH2. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2000 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu06SDVN. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2007 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu1ndtPG. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2008 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6Bu3ancBV. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2009 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuCnYOcr. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2010 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuEsQ7Zr. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2011 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6BuGkZuIw. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ↑ "2012 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6EZxU2WtC. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ↑ "2013 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6NPUhrlab. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ↑ "2014 genel nüfus sayımı verileri" (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/6WFCepOPX. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ↑ "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.