Surre-i Hümâyûn

Surre-i Hümâyûn Alayı veya Surre Alayı Devlet-i Âliye-yi Osmâniyye döneminde Surre Emini adıyla bilinen bir kurum, İstanbul'dan Mekke ve Medine'ye yardımları ve armağanları götürmüş olan topluluktur. Surre-i Hümâyûn Alayı, İstanbul'dan törenle uğurlanılırdı.

Arapça surre hükümdar tarafından Mekke’ye gönderilen paralar ve armağanlar ve Farsça Homāyūn kutlu veya padişah ile ilgili[1] anlamındadır.

Hac yolu güzergâhındaki konak yerleri

"Kartal'dan hareket eden Surre Alayı, Şam'a kadar at, katır, veya merkeplerle giderler, orada (Şam'da) deveye binerlerdi. İstanbul Mekke arasındaki yol, yayalar ve binek hayvanları için henüz bir güzergâh (hat) halinde idi."[2] Kartal'dan hareket eden Surre Alayı'nın, bir başka deyişle Hacc Kervanı'nın Mekke'ye gidişte, şu güzergâhı izledikleri görülmektedir:

Seyrüsefer

Kartal-Gekbûze (Gebze)-İznikmîd (İznik)-Sabanca-Akhisar-Lefke (Osmaneli)-Vezirhan-Söğüd-Eskişehir-Seyyidgâzi-Hüsrev Paşa Hanı-Bayat-Bolavadin-İshaklu-Akşehir-Ilgun-Lâdik-Konya-Şevmere-İsmil-Karapınar-Ereğli-Ulukışla-Çiftehan Ulukışla|Nîkhan]] Çiftehan -Gülek Boğazı-Kuzulu Hanı-Kütüklü-Adana-Misis-kurt Kulağı-Payas-Balan (Belen)-Antakya Hacı Paşa Mezra'ası-Şuğul (Cisr-i Şuğûr)[3]-Madik Kal'ası[4]-Hama-Hums-İki Kapulu Han-Nebk[5] (Benik veya al-Nabk)-Kudeyfe[6]-Şâm-ı Şerîf-Muzayrib[7]-Ma'an[8]-Âsî Hurma[9][10][11]-Berke-i Mu'azzama<Mehmef Edîb, "Nehcet el Menâzil", Bulak - Kâhire H.1250, s. 76 >Qaal’at Al-Muazzam veya Qal'at el Mua'ssam, eski Osmanlı kalesi.</ref>-Valide Kuyusu-Fahleteyn-Hediyye Eşmesi-Medîne-i Münevvere-Cudeyre[12]-Bedr-i Huneyn[13]-Râbiğ[14] ve Mekk-i Mükerreme[15]. Dönüşte de aynı güzergâha, Hân-ı Kusayra, Hân-ı Karamut, İskenderun, Ramazanoğlu Yaylası[16] ve Tahta Köprü gibi beş menzil daha eklenmiştir.

Surre-i Hümâyûn Alayı, Mekke'ye kadar 54 menzilde konaklamış, bunların altısında İznikmîd, Konya, Adana ve Antakya'da ikişer, Şam'da Ramazan ayını orada geçirmek için 31, Mekke'de Haccın edası için gerekli 19 gün kalınmıştır. Ayrıca, dönüşte oturulan, gecelenen yerlerde ve günlerde değişiklik olmuş ve Medine'de 3, Şam'da 17, Hama, Antakya, Adana, Ereğli, Eskişehir ve İznikmid'de ikişer gün kalınmıştır. Hacca gidiş ve dönüşte menzillerde kalınan gün sayısı, gidişte 58 gün ve dönüşte 32 gün olmak üzere toplam 90 günü bulmaktadır.

Gereksinimler

Hac kafilesi için menzillerde, beksimed, beygir, hediyelik boğcalar, bulgur, çizme, erz (erüz: pirinç), ferace (kadınların çarşaftan önce sokakta giydikleri üstlük), hatab (odun), kandil, katran, şeker, kömür, lahm (et), mahfe levâzimâtı, mercimek, mes pâbuş, nân (ekmek), nohud, pabûş, revgan (yağ), revgan-ı (sâde, zeyt), saman, serzevât (sebze), soğan, su tulumu, şa'îr (arpa) tulum levâzimâtı gibi yiyecek ve zarurî ihtiyaç maddeleri, hayvan yemi, hediyelik eşya, hil'at (kaftan) ve kürk satın alınmıştır.

Hicaz Demiryolu

II. Abdülhamid tarafından 1900-1908 yıllarında Şam ile Medine arasında Hicaz Demiryolu'nun yapımından sonra, Hac zamanında günde beş yolcu treni hacı adaylarını taşımıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ↑ Prof. Dr. Mehmet Kanar, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü.
  2. ↑ Victor Berrad, Le Sultan, L'hlam et Les Puissances (Constantinople - La Mecgue - Bağdad). Paris, 1907, s. 98.
  3. ↑ Jisr ash Shughur, Syria Page (İngilizce)
  4. ↑ Mardikh, Syria Page (İngilizce)
  5. ↑ An Nabk, Syria Page (İngilizce)
  6. ↑ Al Qutayfah, Syria Page (İngilizce)
  7. ↑ Muzayrib, Syria Page (İngilizce)
  8. ↑ Ma`an, Jordan Page (İngilizce)
  9. ↑ "Evsâf-ı menzil-i kal'a-i Âsi Hurma", Âsi Hurma kalesi Şam-Mekke yolunun tam yarısında ve Ma'an'dan 8 günlük uzaklıkta ve güneyindedir.
  10. ↑ Oriental explorations and studies, Sayı 1, s. 320'de (Mehmed Edip, Nehcet'ül-Menâzil, İstanbul H. 1232, s. 73) Tebûk'e Âsî Hurma denildiğini yazmıştır.
  11. ↑ Kal'a-i Tebük (Âsî Hurma): Kâ'-i Sağîr'e on üç saat uzaklıkta Nureddin Şehit tarafından yaptırılmış küçük bir kaleydi.Journal of Ottoman studies, Volumes 19-20, Enderun Kitabevi, 1999.
  12. ↑ Judayrah, Saudi Arabia Page (İngilizce)
  13. ↑ Badr Hunayn, Saudi Arabia Page (İngilizce)
  14. ↑ Rabigh, Saudi Arabia Page (İngilizce)
  15. ↑ Mehmed Emin, Mezâzil-i Hacc-ı Şerif, 1762-63, Türkçe 38 yk. (Bkz.: TSMK, Türkçe Yazmalar Katalogu, Cilt I, s. 464.
  16. ↑ Kamil Şahin, Adana bir Numaralı Seriye Sicil Defteri üzerine araştırma. (Türkçe)

Dersaadet'ten Haremeyn'e Surre-i Hümayun, Haz. Salih GÜLEN, İstanbul 2009

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 9/2/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.