Sylvanus Olympio
| Sylvanus Olympio | |
|---|---|
 | |
| 1. Togo Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 27 Nisan 1960 - 13 Ocak 1963 | |
| Yerine geldiği | - |
| Yerine gelen | Emmanuel Bodjollé |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Eylül 1902 Lomé |
| Ölüm | 13 Ocak 1963 (60 yaşında) Lomé |
Sylvanus Olympio (D. 6 Eylül 1902, Lome - Ö. 13 Ocak 1963, Lome) Togolu siyasetçi. Olympio, Afrika ülkesi Togo'nun bağımsızlığı kazandığı gün üstlendiği devlet başkanlığını, gelişen bir darbe sonucu öldürüldüğü 13 Ocak 1963 yılına kadar sürdürmüştür. Olympio, Togo'nun ilk devlet başkanı olma unvanına sahip olmuştur.
Ülkesini, Fransa sömürgesi olarak kalmasına karşı mücadele veren Olympio, ülkenin kendi kendine karar vermesi ve idare etmesine yönelik çalışmalarda bulundu. Bu davranışları nedeniyle Fransa'ya gönderilen ve burada kalması istenen Olympio, üye olduğu partisinin 1951 seçimlerinden yenilgi ile ayrılması neticesinde ülkesine dönerek, Fransa sömürge sisteminin devamı yönünde baskı yapan Fransa'nın seçimleri etkileme yönünde faaliyetlerde bulunduğunu ifade ederek daha sonra yapılan genel seçimleri ve halk referandumlarına parti olarak katılmamayı uygun bulmuştur. Birleşmiş Milletler aracılığı ile bağımsız, Fransa'nın müdahil olmadığı seçimler için yardım talebinde bulunan partisi, bu isteğine 27 Nisan 1958 tarihinde yapılan parlamento seçimleri ile ulaşmış ve parlamentoda çoğunluğu sağlayacak milletvekili sayısına ulaşmıştır. 16 Mayıs 1958 tarihinde Togo'nun başbakanı olarak atanan Olympio, ülkesinin 27 Nisan 1960 yılında bağımsızlığına kavuşması sonucu Togo'nun ilk devlet başkanı olarak görev almıştır.
Askeri Darbe ve Ölümü
Ülkede bağımsızlığın kazanılmasından sonra belirli alanda sıkıntılar baş göstermeye başlamıştı. Togo'nun komşusu olan Gana, 1956 yılında yapılan bir halk oylaması neticesinde topraklarına kattığı Togo'nun belli bir bölümünden daha fazlasına talip olma isteği ve bu uğurda Olympio muhalifi parti liderlerinin Gana liderlerine gösterdiği ilgi ve alaka bu sıkıntıların ilki olarak ön plana çıkmaktaydı. Ayrıca Cezayir Savaşı sonrasında Fransa silahlı kuvvetlerinden çıkarılan 676 adet askerin, kendilerine ülkeleri silahlı kuvvetlerinde Olympio'nun dayanak olarak gösterdiği mali sorunlar nedeniyle yer bulamaması ve halkın büyük kısmının devletin ülkenin güneyinde yaşayanlara ayrıcalıklı davrandığını düşünmesi ülkenin diğer büyük sorunları olarak ortaya çıkmaktaydı. Tüm bu sorunlarla boğuşulduğu dönemde üç ayrı suikasti (Mayıs ve Aralık 1961, Ocak 1962) atlatan Olympio, 13 Ocak 1963 tarihinde Emmanuel Bodjollé önderliğinde küçük bir askeri grubun gerçekleştirdiği darbe sonucu hayatını kaybetmiştir. Olympio, 20.yy 'da bağımsızlığını kazanan Afrika ülkeleri arasında görevde olduğu sürede suikast sonucu hayatını kaybeden ilk devlet başkanı olarak kayıtlara geçmiştir.
Sonuçları
Devlet Başkanı Olympio'nun askeri darbe sonucu öldürülmesinden sonra ülkede baş gösteren huzursuzluk, olağanüstü gergin halin daha da artmasına neden olmuş, Togo'ya komşu ülkeler, olabilecek bir askeri müdahale ya da ilhak sebebiyle diplomatik çabalarını en üste seviyeye çıkarmışlardı. Nijerya dışişleri bakanı Jaja Wachuku olayların tam olarak açıklığı kavuşturulması gerektiğini ifade etmiş ve olayda yabancı devletlerin finanse ettiği bir durum ile karşı karşıya olabileceklerini söylemişti. Bundan dolayı tüm tarafları bir toplantıya davet etmiş ve olayları çözümüne yönelik adımlar atılmasını sağlamıştır. Olympio'nun ardından geçici devlet başkanı olarak o sıralar Benin'den ülkesine geri dönen Nicolas Grunitzky görevlendirilmiş, bu şekilde Gana'nın dışarıdan destek verdiği muhalif liderlerin ülkenin başına geçmesi engellenmişti.
Kaynakça
- BM'nin Togo Cumhuriyeti hakkındaki kararı
- Mord in Tongo. In: Die Zeit, Nr. 3/63 (Almanca)
- Der Spiegel. (Almanca)
| ||||||||
| ||||||||||||