Lanet Takım
| Lanet Takım | |
|---|---|
| The Damned United | |
 | |
| Yönetmen | Tom Hooper |
| Yapımcı |
Andy Harries Grainne Marmion |
| Senarist |
Peter Morgan (senaryo) David Peace (roman) |
| Oyuncular |
Michael Sheen Jim Broadbent Colm Meaney Timothy Spall |
| Müzik | Rob Lane |
| Görüntü yönetmeni | Ben Smithard (DoP) |
| Stüdyo |
BBC Films Left Bank Pictures Screen Yorkshire |
| Dağıtıcı | Columbia Pictures |
| Türü | Dram, Spor |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 2009 |
| Çıkış tarih(ler)i |
27 Mart 2009 (Birleşik Krallık) 25 Eylül 2009 (ABD) |
| Süre | 97 dk. |
| Ülke |
 Birleşik Krallık |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | £5,000,000 |
Lanet Takım (İngilizce: The Damned United), 2009 yapımı Britanya dram filmi. Michael Sheen ile Jim Broadbent'in başrollerini paylaştığı filmin senaryo yazarlığını yapan Peter Morgan senaryoyu, David Peace'in çok satan kitaplar listesine giren ve gerçek bir olaydan esinlenerek yazılan The Damned Utd kitabından uyarlamıştır. Brian Clough'un Leeds Unted kulübünde teknik direktörlük yaptığı 44 günlük süreci geçmişe de dönüşlerle anlatan filmin yönetmenliğini ise Tom Hooper üstlenmiştir. Film, ABD'de 25 Eylül 2009'da vizyona girmiştir. Film, teknik direktörün ruh halini, futbol başkanlarının konumunu, takımların oyuncu tarzlarını ve daha nicesini masaya yatırarak sistemi incelerken futbol sahnelerinin fazlaca üzerinde durmamıştır. Film 44 günlük yaşanan teknik direktörlük macerasının üzerine kurulu olsa da onun arka planını da birkaç geriye dönüşle anlatmaktadır.
Konusu
İngiltere'nin 1974 FIFA Dünya Kupası elemelerindeki başarısızlığının hemen ardından teknik direktör Alf Ramsey'in yerine Leeds Unted kulübüyle İngiltere'de kazanmadık kupa bırakmamış Don Revie getirilir. Leeds Unted'ın boşalan teknik direktörülük koltuğuna da Derby County'nin başarılı teknik direktörü Brian Clough getirilir. Clough ise uzun süredir Revie'nin yönetimi altındaki takımın fiziksel anlamda çirkef ve vahşi bir futbol oynadığını eleştirmektedir. Clough ayrıca, beraber birçok başarıya imza attığı Peter Taylor, Leeds kulübüne katılmayı reddettiği için tek başınadır.
Clough'un Leeds ile mücadelesi Derby'nin FA Kupası'nın 1967-68 sezonunda Leeds ile oynadığı 1. Tur maçında başlar. First Division'ın o zamanki lideri Leeds[1] ile Second Division'ın aşağı sıralarında yer alan Derby'nin maç oynayacağına sevinen Clough, Don Revie'yi ve Leeds kafilesini iyi karşılamak için elinden geleni yapar. Ancak maçtan önce Leeds heyeti tarafından dikkate alınmayan Clough bu duruma oldukça içerler. Leeds'in çirkef ve vahşi futbolu sonrasında maçı 2-0 kaybeden Clough, iyice hırslanır ve Leeds'i yenmeye yemin eder. Bunun için de iyi kafa vuran bir futbolcuya ihtiyacı olduğunu düşünüp Peter Taylor'dan yardım ister. O da Dave Mackay adlı veteran bir futbolcu bulur ve onunla birlikte alt liglerin birkaç genç oyuncusuyla beraber birçok futbolcuya yönetimden habersiz olarak imza attırılır. Kulüp başkanı Sam Longson, kendinden habersiz yapılan bu yatırım karşısında oldukça kızar. Buna rağmen, 1969'da Derby First Division'a yükselir ve tekrar Leeds ile karşılaştığında 5-0'lık bir hezimete uğrasa da sonradan Clough'un heyecandan maç süresince odasında beklediği Leeds maçını 2-1 kazanmıştır. Kulüp 1971-72 sezonunda tarihindeki ilk First Division şampiyonluğuna ulaşır. Böylece Avrupa Kupası'na katılmaya hak kazanan Derby, başarılı bir performans sergileyip Juventus FC ile yarı finalde karşılaşmaya hak kazanır. Başkan Longson'ın tavsiyesine uymayarak ne pahasına olursa olsun Leeds'i yenmek uğruna sahaya en iyi oyuncularından oluşturduğu kadroyu sürer. Sonuçta oyuncuların büyük bir kısmı maruz kaldıkları sert müdahalelerden ötürü sakatlanır ve Juventus karşısına yedek ağırlıklı bir kadroyla çıkan Derby kupadan elenir.[2]
Bir sonraki yıl Peter Taylor kalp krizi geçirir ve hasta yatağında, Clough'un Longson'un idaresi altında istediklerini yapamadığını ve bu nedenle başkan ayrılmazsa kendilerinin istifa edeceğine dair bir mektubu kulüp yönetime verdiğini öğrenir. Bu karara karşı çıksa da elinden bir şey gelmez ve kulüp yönetimi de Clough ne kadar istemese de istifa mektubunu kabul eder.[3] Taraftarın ve kulüp çalışanlarının desteğine, hatta yürüyüş düzenlemelerine rağmen Clough'ın Derby County günleri sona erer. Futbolcularının büyük bir kısmı Clough ve Taylor'un gidişinin ardından kulübü bırakır ancak, Dave Mackay yeni teknik direktör olarak kulüpte kalır.[4] Brighton & Hove Albion kulübünün yüksek ücretli teklifini kabul eden Clough, Mayorka'da tatil yaparken bir Leeds görevlisi tarafından Revie'nin yerine Leeds'in teknik direktörlüğe getirilmek istendiğini öğrenir.[5] Bu teklifi kabul eden Clough durumu Taylor'a açtığında, Brighton'da devam etmek isteyen Taylor'la kavga eder ve her iki teknik adam da ayrı yollarda kariyerlerini sürdürmeye başlarlar.
Clough'un Leeds'teki ilk antrenmanına çıktığı şimdiki zamanı göstermeye başlayan filmde, Leeds'li futbolcuların şu ana kadar kazandıkları tüm kupaları çöpe atmalarını ve oynadıkları çirkef futbollarıyla bunların hiçbirini hak etmediklerini ayrıca, Don Revie'nin adının ağıza alınmamasını istemekle birlikte daha dürüst ve centilmen bir oyun oynatmak istediğini söyler. Futbolcularla daha ilk antrenmanda arası bozulan Clough, 1972'de Liverpool FC ile oynanan FA Charity Shield maçında Leeds ile ilk maçına çıkmış olur. Maç sırasında Leeds kaptanı Billy Bremner, Kevin Keegan'a yumruk atarak kavga başlatır ve oyun dışında kalsa da kendisiyle beraber Keegan'ı da oyun dışında bıraktı. Lig şampiyonu Leeds, şildi berabere biten maçta penaltılarla FA Kupası şampiyonu Liverpool'a kaptırır. Bremner'e 2 ay sahalardan men cezası verilir. Sonrasında oynanan lig maçları süresince takımın Don Revie'ye ve onun kurallarına sıkıca bağlı olduğunu fark eder. Geçen sezonun şampiyonu Leeds berbat bir başlangıç yaparak son 20 yılın en kötü lig başlangıcını yapmış olur. Kulüp yönetimi, başarısızlıkların nedeni için futbolcularla konuştuğunda suçlunun Clough olduğunu anlar ve Clough'a onu Taylor'suz transfer etmelerinin bir hata olduğunu belirtip kulüpten kovar. Hemen ardından Yorkshire Television'ın programına çıkan Clough, sürpriz bir şekilde karşısında Don Revie'yi görür. Clough, Revie'yi kalpsiz ve tamamen hilekâr olması yönüyle suçlarken Revie de onun Taylor'sız başarılı bir teknik direktör olamamakla suçlar. Clough, program bitiminde Brighton'a gidip Taylor'a yalvararak kendini affettirir onunla barışır.
Sonrasında filmin anlatıcısı konşmaya başlayıp barışmalarının ardından gelecekte yaşananları özetler. Don Revie İngiltere teknik direktörlüğü görevinde başarısız olup Birleşik Arap Emirlikleri'ne gitmiş ve orada adının karıştığı yolsuzluk olaylarından ötürü teknik direktörlük kariyerini sonlandırır. Brian Clough ile Peter Taylor ise aynı dönemde Nottingham Forest'ın başına geçerek tarihinde pek başarısı olmayan bu kulüpte Derby'deki başarısını tekrarlar hatta bu başarıyı daha da ileri götürerek Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası'nı 2 kez ard arda kulüp müzesine götürür. 1977 ve 1978 yılları arasında 42 maç boyunca yenilmeyerek ulaştığı rekor, ancak 2004’te Arsenal FC tarafından kırılabildi. Film, Clough'la ilgili "İngiltere Millî Futbol Takımı'nın başına geçmemiş en büyük teknik direktördür." cümlesiyle son bulur.
Oyuncular
| Oyuncu | Rol |
|---|---|
| Michael Sheen | Brian Clough |
| Timothy Spall | Peter Taylor |
| Colm Meaney | Don Revie |
| Henry Goodman | Leeds Utd. başkanı |
| Stephen Graham | Billy Bremner |
| Jim Broadbent | Sam Longson |
| Brian McCardie | Dave Mackay |
Film hataları ve tepkiler
BBC yazarlarından Pat Murphy filmle ilgili 17 bilgi hatası saptadı. Filmde Leeds oyuncularına ve Revie'ye yöneltilen iddialar da tartışma yarattı. Örneğin, dönemin Leeds oyuncularından Johnny Giles, kitap basıldığında, filmde anlatılan bazı olayların hiç yaşanmadığını ileri sürmüştü. Bizzat Clough'un ailesi bile filmi onaylamadıklarını açıkladılar.
- Filmde Clough, ilk önce Brighton yönetimi ile anlaşıp sonra onların maliyetini üstlendiği Mayorka tatiline çıkıyor. Mayorka'da güneşlenirken Leeds sekreterinin teklifini kabul ediyor ve Brighton'ı hiç çalıştırmadan Leeds'e transfer oluyor.
- Gerçek: İşin aslı Clough, yardımcısı Taylor'la beraber Brighton'ı 32 maç çalıştırdıktan sonra Leeds'e transfer oldu.[6]
- İskoç defans oyuncusu Gordon McQueen, 1969 yılında Leeds formasıyla Derby'ye karşı oynuyor.
- Gerçek: 1969 yılında Gordon McQueen henüz profesyonel bir futbolcu değildi. 1970'te St. Mirren'da başladığı kariyerinde 1972'de Leeds United'a transfer oldu.[6]
- Clough 1973'te yönetimle kavga edip Derby'den istifa ettiğinde Dave Mackay halen Derby oyuncusu olarak gösteriliyor ve Clough'ı satıp yerine geçen teknik adam olarak tanıtılıyor.
- Gerçek: Dave Mackay, 1971'de Swindon Town'da teknik direktör-futbolcu olmak için Derby'den ayrıldı. Derby'nin teknik direktörü olmadan önce de Nottingham Forest'ı çalıştırdı.[6]
- 1974'te Liverpool FC ile oynanan FA Community Shield maçında Kevin Keegan'la kavga edip oyundan atılarak 11 maç ceza alan Leeds kaptan Billy Bremner, bir sonraki maçta Clough'ın yanında yedek kulübesinde oturuyor.
- Gerçek: O yıllarda İngiltere'de ceza alan futbolcuların yedek kulübesinde oturması yasaktı. Bu nedenle cezalı Bremner'ın kulübede oturması olanaksızdır.[6]
Kaynakça
- ↑ Aslında, o sezonun sonunda ligi lider olarak bitiren Mancester City şampiyon olmuştur.
- ↑ Aslında, Derby-Leeds maçı Derby'nin Avrupa Kupası'ndaki çeyrek final maçından önce oynanmıştır. Derby, as oyunularının sakat olmasına rağmen bu turu geçerek Juventus'un rakibi olsa da Juventus karşısında eksik kadrosu gaibiyeti getirememiştir.
- ↑ Akhan, Deniz. "Futbol ve Sinema". GOAL Dergisi Ağustos 2010 sayısı: sayfa 58. ISSN 1302-9614.
- ↑ Aslında Mackay, o sıralarda Derby'de forma giymemekteydi ve 2 yıl önce takımdan ayrılmıştı.
- ↑ Filmde Brighton & Hove Albion'da hiç maça çıkmadığı bilgisi verilen Clough gerçekte bu kulüpte başarısızlıkla dolu 9 ay geçirmiştir.
- 1 2 3 4 "The Damned United". FourFourTwo Dergisi Ağustos 2010 sayısı: sayfa 8. ISSN 1306-5920.