Topçudeğirmeni, Gürpınar
| Topçudeğirmeni | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Van |
| İlçe | Gürpınar |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2000)[1] | |
| - Toplam | 202 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0432 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 65900 |
| İnternet sitesi: http://www.yerelnet.org.tr/koyler/koy.php?koyid=264172 | |
Topçudeğirmeni, Van ilinin Gürpınar ilçesine bağlı bir mahalledir.
Etimoloji
Kürtçe ismi "Şahmanıs" olan bu köy, Cumhuriyetin kuruluşunun ardından türkçeleştirme politikası sonucu ismi "Topçudeğirmeni" olarak değiştirilmiştir. Topçudeğirmeni ismi ise eskiden mahallede yaşayan topçu bir askerin değirmen yapmasından geldiği rivayet edilmektedir.
Tarihçe
Osmanlı döneminde yüzyıllarca Ermenilerle yaşayan Kürtler, 1. Dünya savaşı sırasında ermenilerin tehcir edilmesi sonucu nüfusta tek hakim millet durumuna yükselmişlerdir. Mahallede Kürtlerin Graviyan aşiretine mensup fertleri yaşamaktadırlar. Dil olarak, Kürtçenin "Kurmanci" lehçesi konuşulmaktadır. Mahallede Kürt folklorunun tüm etmenleri yoğun olarak hissedilmektedir. Düğünler 3 gün 3 gece meydanlarda yapılmakta, ve adeta bir şölen havası esmektedir.Mahallenin ileri gelenlerinden HEVZILA çeme fahe ye değirmen kurmuş ve yıllarca işletmiştir. Mahallede konuk ağırlama ve barınma uzun yıllar Hacı Mustafa ŞEN in evinde misafir ağırlama ile gerçekleşmiş onun vefatinda oğlu Hacı Burhan ŞEN bu geleneği hiç bozmamış devam ettirmiştir.Mahallede yazın koyun ve kuzu kırpma şenlikleri olmaktadır bu şenliklerde millet koyun kırparken birbirlerine yaptiklari şaka ve espiriler eşliğinde hoş bir havada geçer. Önce kürt halk ezgileri şiirleri sonra dengbejlik le devam eder en sonda yemek ve çay toplantı sohbetleriyle bitmektedir...
Coğrafya
Van iline 95 km, Gürpınar ilçesine 70 km uzaklıktadır. Köy'e ulaşımı sağlayan yolun büyük bir kısmı asfaltla kaplıdır. Mahalleye ulaşım iki günde bir Van merkezden yapılan minibüs seferiyle gercekleşmektedir. Seferler uzun yıllardır hevzılaoğullarının tekelinde ve minibüs Necmeddin ŞEN tarafından kullanılmaktadır.
Önemli Dağ, Yayla ve Ovaları
- Nıhala lendan
- Nıhala xune
- ware dahnan
- Le perok
- Nıhala golge
- Koza mıstı
- Çeme papirge
- Bını kanyı
- Kele kıvındane
- Gedük
- Qurqurık
- Miskava
- Hırabe berezer
- Zerindol
- Samansa Xırab
- Çimik
- Çeme sevke
- Lacan
- Ber spi
- Beré büke
- Gere gamışan
- gura temiz
- dola qırqırké
- warké eli
- sersül
- kifri
- çemé isüv
- çemé aşı
- qpé selı
- texçık
- bahdır
- ımbar
- kanya kele
- kanya hesba
- kanya mırgé
- beré bezırxané
- beré tırşoké
- gıré xul
- korık
- selé mıha
- beré qesré
- gırké ğiyé
- mérga xusret
- mérga yazi
- beré dahola
- tımtımé
- giya reşık
- şorkén ezet
- şilanxoran
İklim
Mahallenin iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir.
Nüfus
Yıllara göre mahalle nüfus verileri
| |||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
[1] Uzun yıllar önce mahallenin belli bir kısmı mahallenin aşağı taraflarında dere yatağına güç etmiş derbedans adında yeni bir köy kurmuşlardır nüfusun yüzde 20 si güç etmiştir.
Ekonomi
Mahallenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Mahallede dünyada eşi benzeri olmayan "Norduz "koyun ırkı bulunmaktadır. Mahallede linyit kömür rezervlerinin bulunmasıyla şamanıs kömür işletmeciliği kurulmuş halk buradan geçimini sağlamıştır rezervin tükenmesiyle işletme kapatılmış halk daha iyi bir yaşam için sehir e göç etmiştir.
Yemek kültürü
Her milletin kendine has bir yemek kültürü bulunmaktadır. Bu kültür, içinde bulunduğu coğrafi alanla sıkı sıkıya bağlıdır. Kürtler de, içinde yaşadıkları coğrafi alanın elverdiği şekillerde bir yemek kültürü oluşturmuşlardır. Kürtlerin yaşadığı bu mahallede, ünlü yemek türleri olarak şunları görmekteyiz;
- Keledoş
- Avin
- Doxave
- Kuzu tandır
- Etli köfte
- dolme
- şoravık
- şoravka goştı
- herise
- mırtoğe
- baréf
- herüşık
- kıftén sir
- qewırme
- tirite
- sıhle ber
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamaktadır. Mahallenin içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Mahallede elektrik vardır. 2013'un sonlarında telefon şebekeleri kurulmuştur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
«»