Topkapılı Cambaz Mehmet Bey
Mim Mim gurubunun lideridir. Mim Mim gurubu Karakol Cemiyeti’nin bir uzantısı olarak işgal İstanbul’unda bazı gizli faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulmuştur. Örgüt’ün ilk mahalli teşkilatı Topkapı Gurubudur. Gurubun başkanı Topkapılı Cambaz Mehmet’tir.
Eski bir tulumbacı ve kabadayı olan Topkapılı, Çanakkale’de Mustafa Kemal’in emrinde çarpışan gözü pek bir vatanseverdir.
Mustafa Kemal’in isteği doğrultusunda Samsun’da yeniden şekillendirilen Mim Mim Gurubu’nun başına getirilen Topkapılı Cambaz Mehmet’in “şifre” olarak “Demir” takma adını kullanmasına karar verilmiştir. Topkapılı hemen İstanbul’a gelerek Mustafa Kemal’in talimatları doğrultusunda çalışmalara başlamıştır.[1]
Mustafa Kemal, 13 Kasım 1918’de İstanbul’a geldiğinde Topkapılı Cambaz Mehmet’le Pera Palas’ta ve Şişli’deki evde birer görüşme yapmış, ona çok önemli bazı görevler vermiş ve tıpkı Çanakkale’de olduğu gibi “Göreyim seni Cambaz Mehmet Bey!...” demiştir. Mustafa Kemal, Şişli’deki evde Cambaz Mehmet’le yaptığı görüşmede, önce Mim Mim Gurubu’nun İstanbul’da iyice örgütlenmesini, sonrada depoladığı silah ve cephane ile vatan için savaşacak herkesi Anadolu’ya geçirmesini istemiştir.[2] Mim Mim Gurubu yaptığı bir toplantı sonunda Rumeli yakasında Topkapılı Cambaz Mehmet’in evini, Anadolu yakasında da Beylerbeyi’ndeki Berber Yunus Efendi’nin evini karargah olarak belirlemiştir.
Topkapılı Cambaz Mehmet, Küçük oğlu Ali’yle birlikte İngiliz İşgal Kuvvetleri Komutanı General Harrington’un otomobilini çalarak, Ankara’daki Meclis Başkanı Mustafa Kemal’e hediye etmiştir.
İstiklal savaşından sonra Mustafa Kemal tarafından İstanbul milletvekilliği teklif edilmiştir ama Topkapılı, “İltifatlarınıza teşekkür ederim paşam. Bendenizi yakından tanırsınız. Koşum tutmaz bir insanım. Müsaade buyurun serbest kalayım!” diyerek teklifi geri çevirmiştir. Milletvekilliğini kabul etmeyerek Topkapı’daki mütevazi evine çekilen Cambaz Mehmet’e bir gün Ankara’dan bir mektup gelmiştir. Mektupta şunlar yazılıdır:
“Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’ndan İstanbul’un düşman işgali altında bulunduğu sırada Osmanlı ordusunun depolanan silah ve teçhizatını her an ölümle karşı karşıya kalarak Anadolu’ya kaçıran, düşmanın gizli istihbarat teşkilatının içinde yuvalanarak, milli kuvvetlere çok yararlı bilgiler sağlayan M.M. Gurubunun Başkanı Topkapılı Mehmet Bey’e Vatana Hizmet faslından mahiye (ayda) 1500 lira maaş bağlanması, Büyük Meclis’in 24 Haziran 1923 tarihli toplantısında oy birliğiyle kararlaştırıldı.”
“Vatanım için, Mustafa Kemal Paşam için üzerime düşen görevi yerine getirmeye çalıştım…” diyen Topkapılı, bu maaşı da Kızılay’a devretmiştir.[3]
İstanbul Şehir Meclisi üyesi olup evinde sakin bir hayat süren Topkapılı Cambaz Mehmet 1932 yılında hayata gözlerini kapamıştır.
Kaynakça
- ↑ Yurtsever, Serdar (2008). Milli mücadele dönemi istihbarat faaliyetleri örnek olay incelemeleri : (1919-1922). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. s. 61. ISBN 978-975-16-2050-7.
- ↑ Salışık, Selahattin (1999). Kurtuluş Savaşı'nın Gizli Örgütü M.M Gurubu. İstanbul: Kaynak Yayınları. s. 6.
- ↑ Salışık, Selahattin (1999). Kurtuluş Savaşı'nın Gizli Örgütü M.M Gurubu. İstanbul: Kaynak Yayınları. s. 53-60.