Tutku (film, 1943)
| Tutku | |
|---|---|
| Ossessione | |
 "Tutku" (Ossessione) filminin İtalya'da basılmış bir afişi | |
| Yönetmen | Luchino Visconti |
| Yapımcı | Libero Solaroli |
| Senarist |
Luchino Visconti James M. Cain (roman) |
| Oyuncular |
Clara Calamai Massimo Girotti Dhia Cristiani |
| Müzik | Giuseppe Rosati |
| Görüntü yönetmeni |
Domenico Scala Aldo Tonti |
| Kurgu | Mario Serandrei |
| Stüdyo | Industrie Cinematografiche Italiane (ICI) |
| Dağıtıcı |
ICI (İtalya) Ajay Film Company (ABD) Films sans Frontières (Fransa, DVD) |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram, suç, aşk |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Yapım yılı | 1943 |
| Çıkış tarih(ler)i |
16 Mayıs 1943, Roma, İtalya 2 Ekim 1976, New York Film Festivali |
| Süre | 140 dakika |
| Ülke |
 İtalya |
| Dil | İtalyanca |
| Diğer adları |
Tutku (Türkiye) Les amants diaboliques (Fransa) Ossessione - Von Liebe besessen (Almanya) Besessenheit (Batı Almanya) |
Tutku 1943 İtalya yapımı dramatik suç filmidir. İtalyanca özgün adı Ossessione dir.
Bazı yazarlar tarafından tartışmalı olarak İtalyan Yeni Gerçekçiliği sinema akımının ilk filmi olarak kabul edilen Ossessione[1], yönetmeni Luchino Visconti'nin de sinemadaki ilk filmidir. Filmin senaryosunu da yine Visconti kalabalık bir ekiple birlikte Amerikalı yazar James M. Cain'in 1934 tarihli sansasyonel suç romanı The Postman Always Rings Twice (Tr: Postacı Kapıyı Her Zaman İki Kere Çalar)'dan uyarlayarak yazmıştır. Cain'in bu romanı Türkiye'de de ilk kez 1949 yılında Nebioğlu Yayınevi'nden Semih Yazıcıoğlu'nun çevirisiyle Postacı Kapıyı İki Defa Çalar adıyla çıkmıştı.[2]
Aynı roman 1939'da Fransa'da (Le dernier tournant), 1946 ve 1981 yıllarında ABD'de (her ikisinin adı da romanla aynı adı taşıyordu: "The Postman Always Rings Twice") ve 1998 yılında da Macaristan'da olmak üzere birkaç kez sinemaya aktarılmıştır.
Başıboş bir serserinin (Massimo Girotti), kocasından nefret eden bir kadınla (Clara Calamai) ilişkiye girmesi, bu ilişkinin bir tutkuya dönüşmesiyle de birlikte kadının lokanta işleten kocasını ortadan kaldırmak için yaptıkları şeytanca planların anlatıldığı film alışılmadık tondaki gerçekçi tarzıyla seyirciyi oldukça tedirgin etmişti. Roman da içerdiği yoğun seks ve şiddet temalarıyla yayımlandığı yıllarda okuyucular üzerinde benzer etkiler yapmıştı.[3] 1940'ların Mussolini dönemi İtalya'sının kirli çamaşırlarını, fuhuş ve eşcinsellik gibi az dillendirilen yönlerini hiç çekinmeden ortaya koyan "kirli" bir filmdir.[4] İlk yarısında ağırlıklı olarak "yeni gerçekçilik" sinema akımının ögelerini taşıyan film, ikinci yarısından itibaren "kara film" türünün tipik özelliklerini göstermeye başlar.[5]
İçerdiği şiddet yüzünden film tamamlanır tamamlanmaz Mussolini rejiminin sansür kurulu tarafından yasaklanmış, daha sonra da büyük oranda makaslanmış bir versiyonunun gösterilmesine izin verilmiş, ancak daha sonra bu versiyon da toplatılmıştı. Savaş bittikten sonra Visconti kesilip çıkartılmış parçaları bir araya getirerek filmini yeni baştan ortaya çıkardı. Ancak bu defa da telif hakları sorunları yüzünden (Visconti romanın telif hakkını ödememişti) 1970'li yılların ortalarına gelininceye kadar filmin, özel durumlar istisna tutulacak olursa, İtalya dışında gösterilmesi mümkün olmadı.[6]
Konusu
Bir yük kamyonu yol kenarındaki benzinliklerden birinde yakıt almak için durduğunda, şoför kamyonun kasasında kaçak seyahat eden Gino (Massimo Girotti)'yu farkeder ve onu apar topar araçtan indirir. Yırtık pırtık giysiler içindeki bakımsız bu genç adam umursamaz tavırlarla, aynı zamanda hem bir lokanta hem de bir ev olarak kullanılan benzinliğin ana binasına doğru ayaklarını sürüyerek gider, mutfak bölümüne geçince de orada Giovanna (Clara Calamai) ile karşılaşırlar.
Giovanna benzinliğin yaşlı ve şişman sahibi Giuseppe (Juan de Landa)'nin genç ve güzel karısıdır. Giovanna ile bu yakışıklı serseri arasında bir elektriklenme olur. Yemek parasını ödeyemediği için önce Giuseppe tarafından kovulan genç adam, araba tamirinden anladığı söyleyince karın tokluğuna garajdaki bir arabanın tamirine başlar. Giuseppe'yi bir motor parçasını alması için yakın bir kasabaya gönderince, Gino ve Giovanna evde ilişkiye girerler. Bu sırada Giovanna içini Gino'ya döker. Hiç sevmediği, hatta nefret ettiği kocasıyla aç kalmamak ve sokaklardan kurtulmak için mecburen evlenmiştir. Gino Giovanna'ya birlikte kaçmayı önerir, hatta bunu denerler de, ama daha yoldayken Giovanna bir serseri hayatına dayanamıyacağını söyleyerek geri döner.
Gino ise yoluna devam eder. Kaçak olarak bindiği trende cezalı bilet ücretini ödeyen "İspanyol" lakaplı (Elio Marcuzzo) bir sokak satıcısıyla tanışır. Melankolik bir kişiliğe sahip olan "İspanyol" ona birlikte çalışmalarını teklif eder. Ancona'da kaldıkları ucuz pansiyonda aynı yatağı paylaşırlar, burada "İspanyol" un Gino'ya olan davranışlarında üstü kapalı eşcinsel bir eğilim sezilir.[5][7](Gino'ya doğru yolu göstermeye çalışan "İspanyol", kendisinin de bir eşcinsel olduğunu hiçbir zaman saklamamış olan[8] yönetmen Visconti'nin filmdeki yansımasıdır belki de)
Bir gün limanda satış yaparlarken tesadüfen kalabalığın arasında Giovanna ve Giuseppe çiftine rastlarlar. Giuseppe bir arya yarışması için Ancona'ya gelmiştir. Gino'yu da alarak gittikleri tavernada yarışmayı kazanan Giuseppe kör kütük sarhoş olur. Gino'yu tekrar eve davet ederler. Yolda Giovanna ve Gino bindikleri kamyoneti uçuruma iterek Giuseppe'yi öldürürler. Polis biraz şüphede kalmakla birlikte olayı kaza olarak rapora geçirir.
Garaja ve yüklüce bir hayat sigortasına konan Giovanna'nın gittikçe değişen davranışları karşısında, zaten başından beri Giuseppe'nin ölümünden pişmanlık duyan Gino, bu olayda kullanılmış olabileceğinden kuşku duymaya başlar. Giovanna'nın birlikte kaçma teklifine sürekli olumsuz yanıt vermesi üzerine daha da mutsuzlaşan Gino parkta tanıştığı iyi kalpli mutsuz fahişe Anita (Dhia Cristiani)'yla yeni bir ilişkiye girer, ama birliktelerken Giovanna'ya yakalanırlar ve tartışırlar. Bu arada hem sigorta şirketi hem de polis gizlice peşlerine düşmüştür. Giovanna hamile olduğunu söyleyerek Gino'nun kaçma teklifine sonunda evet der ve birlikte kamyonetle şehir dışına kaçarlarken kaza yaparlar, Giovanna kazada ölür. Gino da arkalarından yetişen polis tarafından tutuklanır.
Filmin diğer versiyonları
ABD'li yazar James M. Cain'in 1934'te yazdığı The Postman Always Rings Twice (Postacı Kapıyı İki Defa Çalar) adlı suç romanından yapılmış sinema uyarlamaları şunlardır:
- 1939 - Le dernier tournant (Son Dönemeç) Fransa.
- 1943 - Tutku (film, 1943), İtalya. Bu maddenin konusu
- 1946 - The Postman Always Rings Twice (film, 1946) ABD. Yöneten: Tay Garnett. Başrolünde: Lana Turner
- 1981 - The Postman Always Rings Twice (film, 1981) (Postacı Kapıyı İki Kere Çalar) ABD. Yönetmen: Bob Rafelson. Oyuncular: Jack Nicholson ve Jessica Lange.
- 1985 - Sarı Bela - Türkiye Yönetmen: Şahin Gök, Oyuncular: Banu Alkan, Hakan Balamir, Reha Yurdakul[9]
- 1998 - Szenvedély Macaristan. Siyah beyaz çekilmiştir.[10]
Oyuncu Kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Clara Calamai | Giovanna Bragana |
| Massimo Girotti | Gino Costa |
| Juan de Landa | Giuseppe Bragana |
| Dhia Cristiani | Anita |
| Elio Marcuzzo | Lo Spagnuolo ("İspanyol") |
| Vittorio Duse | Dedektif |
| Michele Riccardini | Don Remigio |
Kaynaklar
- ↑ http://www.allmovie.com/work/ossessione-36698
- ↑ http://www.cinairoman.com/seriler.php?item=17931
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/The_Postman_Always_Rings_Twice
- ↑ http://www.dvdtimes.co.uk/content.php?contentid=55638
- 1 2 http://www.sover.net/~ozus/ossessione.htm
- ↑ http://www.allmovie.com/work/ossessione-36698/review
- ↑ http://www.fosteronfilm.com/noir/ossessione.htm
- ↑ http://en.wikipedia.org/wiki/Luchino_Visconti#Life
- ↑ "Sarı Bela (35 mm)" (Türkçe). T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. http://www.telifhaklari.gov.tr/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF8DF7C92FCA5B4D05E44CCCAB770BED25. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2009.
- ↑ http://www.imdb.com/title/tt0035160/movieconnections
Dış bağlantılar
| |||||||||||||||||