ACARS

Uçak iletişim adresleme ve raporlama sistemi (İngilizce: Aircraft Communications Addressing and Reporting System, kısaca ACARS), radyo ve uydu üzerinden uçak ve yer istasyonları arasında aktarılan basit mesajlar gibi kısa aktarımlar için, bir dijital veri bağlantısı sistemidir.

SITA daha sonra ACARS hizmeti sunmak için radyo istasyonları ekleyerek dünya çapında zemin veri ağını arttırmıştır. Sonraki 20 yıl içinde ACARS, hava iletişimi için kullanılan İnternet Protokolünün ve hava iletişim trafiğini kontrol eden Havacılık Telekomünikasyon Ağının (ATN) yerini alacaktır.

Tarihi

Veri bağlantı tanımı öncesinde, uçak (uçuş ekibi) ve personel arasındaki tüm iletişim sesli iletişime dayanarak yapılıyordu. Bu haberleşme ya çok yüksek frekans (VHF) ya da yüksek frekans (HF) ses radyolarını kullanırdı ki bu, 1990'ların başında SATCOM ile daha da arttırıldı. Bazı durumlarda sesli iletilen bilgiler, hava yolu teletype sistemi veya onun halefi sistemleri için gönderilmiş mesajları ve ona verilmiş radyo operatörlerini içermektedir.

ACARS sistemlerine giriş

Havayollari, ucus ekibi is yukunu azaltmak ve veri baglarini gelistirmek icin, 1980’lerin sonuna dogru ACARS sistemini devreye soktu .(1980 lerden once birkac ACARS sistemi tanitilmisti, fakat ACARS ana havayollari tarafindan 1980 lerin geri kalan kismina kadar genis bir kullanim alani bulmamisti.) Her ne kadar ACARS terimi coklukla ucaga takili avionik kutu (avionics Line-replaceable unit installed), olarak dusunulurse de aslında butun hava ve yer sistemini icerir.Ucagin uzerindeki ACARS sistemi ACARS Yonetim Unitesi (MU) denilen avionik bilgisayar ve Kontrol Gosterim Unitesinden ( CDU -Kontrol Display Unit) olusur.

MU VHF radyolarini kullanarak yerden gelen dijital mesajlari alacak ve gonderecek sekilde tasarlanmisir. Yerde, ACARS sistemi veri baglanti mesajlarini alacak veya yayinlayacak ve ayrica onlari cesitli havayollari aglarina gonderecek radyo alici- vericilerinden onlari olusur. Baslangictaki ACARS sisteminin ARINC standardi 597’ye gore tasarlandigini hatirliyalim. Bu sistem daha sonralari 1980’lerin sonuna dogru ARINC 724 karakteristikleriyle gelistirildi. ARINC 724 avionik destek dijital veri baralari bulunan ucaklari belirtmistir. Bu sonradan 1990 larda butun dijital ucaklar icin kullanilan primer karakteristik olan ARINC 724B olarak degistirilmistir. 724B spesifikasyonunun devreye girmesiyle, ACARS MU’lar ARINC 739 protokolunu kullanan ucus yonetim sistemi MCDU lar, ve ARINC 740 protokolunu kullanan yazicilar ile endustri standardlarindaki operasyon protokollarinda bulustu. Endustri, gelecek nesil ACARS MU lari icin olan CMU sistemlerine ait, ARINC 758 denilen yeni ARINC karakteristigini cikardi.

OOOI olayları

ACARS’in endustride OOOI denilen baslangic uygulamalarinin birisi ucus fazlarina (Kapi disinda, yerden uzak, Yerde ve Kapida-Out of the gate, Off the ground, On the ground ve Into the Gate) olan degisiklikleri otomatik olarak izlemek ve rapor etmektir. Bu OOOI olaylari ucak sensorlarini (kapilar,park freni ve inis takimi dikme anahtari) giris olarak kullanan ACARS MU’lari icindeki algoritmler tarafindan tariflenmistir.

Her ucusun basinda, ACARS MU yere ucus fazi,olayin oldugu zaman, ve ucaktaki yakit miktari veya baslangic ve varis noktalari gibi diger ilgili bilgileri iceren bir dijital mesaj gonderir. Bu mesajlar havayolu icindeki odeme fonksiyonlarini otomatiklestirmek icin kullanılarak ucus ekiplerinin ucus fazina bagli olarak farkli değerlerde odenmelerini gerceklestirir.

Uçuş yönetimi sistemi katılımı

Ucaktaki olaylari bulup mesajlari gondermeye ek olarak,baslangic sistemleri ucaktaki diger avionik sistemler ile yeni karsilikli etki desteklemesini genisletir.

1980’lerin sonu ve 1990’larin basi arasi, ACARS MU’lari ve ucus yonetim sistemleri arasinda (FMS) bir veri baglantisi karsilikli etkisi ortaya konuldu. Bu katilim ucus planlari ve hava bilgisini ACARS MU’ya sonra, FMS’e gonderilme olasiligini sagladi.

Bu ozellik havayoluna ucus sirasinda FMS’leri guncelleme kapasitesini verdi, ve ucus ekibinin yeni hava durumlarini degerlendirmesine veya baska ucus planlari yapmasina izin verdi.