Uçak

Airbus A350 yolcu uçağı

Bir askeri uçak (YF-23 Kara Dul).

Pervaneli uçaklarda yaygın olarak kullanılan yıldız tipi motor.

Türbin reaktörünün kompresörü.

Uçak veya tayyare; hava akımının başta kanatlar olmak üzere kanat profilli parçaların alt ve üst yüzeyleri arasında basınç farkı oluşturması sayesinde havada tutunarak yükselebilen, ilerleyebilen motorlu bir hava taşıtıdır.^[1][2] Pervaneli ya da jet motorlu, sabit kanatlı ve havadan ağır pek çok hava taşıtı uçak kategorisine dahildir. Günümüzde en temel uçak tipleri, yolcu uçağı, savaş uçağı, kargo uçağı olarak bilinirken, farklı coğrafi şartlara göre özelleştirmiş uçaklar da mevcuttur.

Uçağın ana parçaları havada tutunabilmeyi sağlayan kanatlar, kanatları dengede tutmaya yarayan kuyruk,^[3] uçağın durum ve pozisyonunu değiştiren kumanda yüzeyleri ve gerekli itmeyi sağlayan motor, pervane gibi elemanlardır. Yolcuları ve yükü barındıran gövde ile uçuş ekibi ve uçuş kumandalarını barındıran kokpit uçağın ana bölümlerindendir.

Etimoloji

Uçak kelimesi Türkçe uç- fiiline -(a)k fiilden isim yapma eki getirilerek türetilmiştir. Türk lehçelerinde Rusça samolet kelimesinin yanı sıra Arapça kökenli təyyarə (Azerbaycan); uşaq, uşqış (Kazak); uçak (Kırgız); uchqich (Özbek); oçqıç (Tatar); uçar (Türkmen); ayropilan (Uygur) kelimeleri uçak anlamında kullanılmaktadır.^[4][5][6]

Ayrıca bakınız

• Geleneksel uçak
• Uçak Mühendisliği
• Havacılık Mühendisliği

Kaynaklar

1. "Büyük Türkçe Sözlük". TDK. http://tdkterim.gov.tr/bts/?kategori=verilst&kelime=u%E7ak&ayn=tam. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2009. 
2. Rehber Ansiklopedisi "Uçak" maddesi
3. "airplane." Britannica.com.
4. Tuncer Gülensoy, Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü
5. Kültür Bakanlığı, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü
6. Kurtuluş Öztopçu, Dictionary of the Turkic Languages