Uçmag
Uçmag - Türk ve Altay mitolojisinde Cennet. Uçmağ (Uçmak, Ocmah, Uçmah) olarak da söylenir. Karşıtı Tamagdır. Ölümden sonra iyi insanların mükafat olarak gideceği yer. Yeşilliklerle ve nimetlerle doludur. Işık dolu bir mekandır. Hemen her inançta ölümden sonra iyi insanların gideceği güzel bir dünya veya mekan vaat edilir. Uçmak kelimesi Türk kültür tarihinde bir dönem "Cennet" sözcüğünden çok daha fazla kullanılmıştır ve daha yaygındır. Yunus Emre'nin dizelerinde sık sık rastlanan bir kelimedir.
- Tutulmadı Yunus canı, geçti Tamu'dan, Uçmak'tan
- Yola düşüp Dost'a gider, ol aslına uyakmağa
Kavramın temelinde, ruhun bedeni terk ettiği zaman "uçan kuş" kılığında olduğuna dair eski Türk inanışları vardır. Yakutlarda, ölüm anında ruhun bedeni terk ederken kuş şekline dönüştüğüne ve evreni kaplayan Dünya Ağacı'nın budaklarına kadar uçarak ulaştığına inanılırdı.[1] Ruhun kuş kılığında Cennet'e gitmesi anlayışının izlerine, eski Türk yazıtlarında da rastlanır. Ölmek anlamındaki "uçabarmak" sözcüğünün temelinde de yine "uçmak"la ilgili bu inancın izleri vardır. Pek çok yörede, ölen kişiye "uçup gitti" denilir. Moğolca Oktargay (Oktarguy) sözü de cenneti veya cennet bahçelerini anlatmakta kullanılır.
Etimoloji
(Uç) kökünden türemiştir. Uçmak sözünden gelir. Uçulan yer demektir. Yükselmek anlamı içerir. Bazı araştırmacılara göre "uştmak" şekliyle Soğdca'dan alınmadır.[1]