Tamag
Tamag, eski Türklerde bugünkü cehennem kelimesinin eş anlamlısı. Sözün tamağ, tamuk, tamug ve tamu varyantları da vardır. Moğollar Tam derler. Öldükten sonra suçluların cezalandırılmak üzere gittiği yerdir. İslam inancıyla birlikte geniş betimlemeler yapılmış ve nasıl bir yer olduğu hakkında değişik fikirler ileri sürülmüştür. Fakat tüm görüşlerdeki ortak nokta Ateş ile ilgili olduğudur. Hakaslarda Cehennemi yöneten Tamı Han adlı bir Tanrının varlığından söz edilir.[1] Eski Türkler (Oğuzlar, Chou Türkleri ve diğer Gök Tanrı'ya tapan Türkler) Tamug'un yeraltında olduğuna inanırdı. Tamug'un efendisi Erlik Han'dır ve günahkâr kişileri cezalandırmak için vardır. Karşıtı Uçmag'dır.
Kazırgan sözcüğü de Türk ve Altay halk inancında ve mitolojisinde Cehennem Çukuru anlamında kullanılır. Kötü ruhların doğruluğa gelmesi için, geçici bir süre kaldığı ateş çukurudur. Çukur anlamı taşır. Kazımak ve kazık sözleri ile aynı kökten gelir.
Etimoloji
(Tam/Dam) kökünden türemiştir.[2] Kapalı yer demektir. Karanlık anlamı vardır. Sanskritçe (Eski Hintçe) Tamas (karanlık) sözcüğü ile de bağlantılı olduğu söylenir. Moğolca ve Tunguzca Tama sözcüğü toplanmak, bir araya gelmek[3][4] manaları içerir. Türkçede Tam kökü yakmak anlamı da taşır ve Tamız, Tamur gibi sözcükler bu anlamı ihtiva eder. Kuyu biçimindeki fırını ifade eden Arapça Tandır/Tandur sözcüğünün aslında Türkçede Tamdur biçimiyle zaten varolduğu ve benzeşim yoluyla dönüştüğü de bu bağlamda öne sürülebilir. Tamug kelimesi Divânu Lügati't-Türk'te "Tamu" olarak geçer. Tıpkı "kamug" (şimdi "kamu") kelimesinde olduğu gibi "g" harfi düşmüş ve "tamu" olmuştur.
Kaynakça
- ↑ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- ↑ Mongolian Etymology, Starling ("tama")
- ↑ Tungus Etymology, Starling ("tama")
- ↑ Altaic Etymology, Starling ("t`ámu")