Uğra Çarpışması
Uğra Çarpışması, geleneksel olarak Rusya'da "Tatar egemenliğini" sona erdirdiği kabul edilen, Moskova Knezliği ve Altın Orda kuvvetleri arasındaki kansız karşılaşma (1480).
15. yüzyılda Altın Orda yönetimi imparatorluğun büyük bölümünde denetimi yitirmiş durumdaydı. Bu yüzyılın ikinci yarısı aynı zamanda Rus yayılmacılığının temellerinin atıldığı dönemdir. Moskova prensi III. İvan Altın Orda'ya vergi ödemiyor ve Altın Orda'nın Moskova Prensliği üzerindeki egemenliğini kabul etmiyordu. Altın Orda Hanı Ahmed 1480'de bir orduyla Moskova'nın 240 km güneybatısındaki Uğra Nehrine hareket etti ve burada Litvanyalı müttefiklerini bekledi. Moskova ordusuysa nehrin öbür yakasında mevzilendi. İki ordu karşı karşıya gelmekle birlikte savaşmadı. Litvanyalılar görünmeyince ve Ahmed Han, saray yakınındaki ana kampının İvan'ın müttefiklerinin saldırısına uğradığını öğrenince ordusunu geri çekti. Moskova ordusu da geri döndü. Muharebesiz geçen bu sefer sonucunda Moskova Knezliği, Altın Orda boyundurluğundan tamamen kurtulmuştu.[1]
Olay askeri olarak pek önemli olmadığı halde Moskovalı vakanüvisler bu olaya ilişkin abartılı öyküler kaleme aldılar. Böylece Moskova'nın Uğra Nehrinde büyük bir zafer kazandığı ve Tatar egemenliğinden kurtulduğu biçiminde bir kanı oluştu.
Ruslar diğer Tatar hanlıklarına 16. yüzyılın ortalarına kadar vergi ödemeye devam etseler de, Altın Orda'nın Rusya üzerindeki hâkimiyeti Uğra karşılaşmasıyla sona ermiş oldu. Ahmed’in ölümünden sonra ise oğulları taht mücadelesine başladılar ve Altın Orda bir darbe daha almış oldu. Neticede 1502 yılında Kırım ve Nogay birlikleri Mayıs 1502'de Altın Orda'ya son darbeyi vurdular ve Altın Orda tarih sahnesinden çekildi.
Kaynakça
- ↑ Yuriy Georgiyeviç Alekseyev, Pohodı Russkih Voysk Pri İvane III, İzdateltsvo Sankt-Petersburgskogo Universıteta, Sankt-Petersburg, 2007, s, 464. ISBN 978-5-288-04191-4.