USS Franklin (CV-13)


USS Franklin
Tarih
ABD|
Adının geldiği yer veya kişi: USS Franklin (1775)(en), Benjamin Franklin
İnşa eden: Newport News Shipbuilding
Kızağa konulması: 7 Aralık 1942
Denize indirme: 14 Ekim 1943
Görevlendirme: 31 Ocak 1944
Hizmetten çıkışı: 17 Şubat 1947
Sınıfı: CV to CVA 1 Ekim 1952
CVA to CVS 8 Ağustos 1953
CVS to AVT 15 Mayıs 1959
Liste dışı: 1 Ekim 1964
Akıbet: 1966 yılında hurdaya çıktı.
Genel karakteristik
Sınıf ve tipi: Essex sınıfı uçak gemisi
Deplasman: İnşa:
27,100 ton standard
36,380 ton tam yüklü
Uzunluk: İnşa:
820 fit (250 m) su hattı
872 fit (266 m) overall
Genişlik: İnşa:
93 feet (28 m) su hattı
147 feet 6 inç (45 m) overall
Su çekimi: İnşa:
28 fit 5 inç (8.7 m) hafif
34 fit 2 inç (10.4 m) tam yüklü
İtme gücü:

Tasarlanmış olarak:
8 × kazan 565 psi (3,900 kPa )

850 °F (450 °C)
4 × Westinghouse dişli buhar türbinleri
4 × şaft
150.000 shp (110 MW)
Hız: 33 knot (61 km/h)
Menzil:

20.000

deniz milis (37,000 km) at 15
knots (28 km/h)
Kişi kapasitesi: İnşa:
2,600 subay ve asker
Silah donanımı: İnşa:
4 × üçlü 5 inç (127 mm) 38 kalibre silah
4 × tekli 5 inç (127 mm) 38 kalibre silah
8 × quadruple 40 mm 56 kalibre silah
46 × tekli 20 mm 78 kalibre silah
Zırh: İnşa:
2.5 to 4 inç (60 to 100 mm) belt
1.5 inç (40 mm) hangar ve koruyucu güverte
4 inç (100 mm) bulkheads
1.5 inç (40 mm) STS Pilot odası ve üst kenarlarında
2.5 inç (60 mm) dişli üst direksiyon
Uçak mevcudu: İnşa:
90–100 uçak
1 &zamanlı; güverte-kenar asansör
2 × merkez asansörler

USS Franklin (USS Franklin, CV[1]/CVA[2], CVS-13[3], AVT-8[4]), Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri'ne ait bir uçak gemisidir. Essex sınıf uçak gemilerinin beşincisidir. Benjamin Franklin'den adını almıştır. 'Big Ben' lakaplı USS Franklin, II. Dünya Savaşında defalarca hasar gördüğü halde batmamış gemi olarak ünlüdür.

19 Mart 1945'te Kyūshū açığındaki hava savaşında Japon İmparatorluğu Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçaklarının saldırısıyla ağır hasar görerek batacakken ABD'ye dönebilmiştir. Bu hikâye Gary Cooper'ın başrolünü oynadığı Task Force adlı filmde anlatıldığı için popüler olmuştur.

Çatışmaya girmeden önce

USS Franklin'in denize girişi (Newport News Tersanesi, 14 Ekim 1943)

7 Aralık 1942'te Virginia eyaleti Newport News'daki Newport News Tersanesi'nde yapımına başlanmış ve 14 Ekim 1943'de Deniz Binbaşı Mildred H. McAfee tarafından adlandırılarak denize girdikten sonra 31 Ocak 1944'te Deniz Albay James M. Shoemaker komutasında hizmete girmiştir.

Mürettebatı arasında o dönemde askerliğe alınan Saxie Dowell ve Deane Kincaide gibi müzisyenler de vardı. Onlar kulayla Franklin'e atanmışlardır.

USS Franklin önce kontrol için Trinidad Adası'na doğru yola çıkmış ve "Task Group 27.7"'ye verildikten sonra　alıştırma için San Diego'ya gitmiştir. Haziran 1944'de "Task Group 58.2"'e bağlanmış ve Pearl Harbor'a uğradıktan sonra Eniwetok'e doğru rotasını izlemiştir.

Ogasawara (Bonin) Adaları ve Mariana Adaları harekâtları

USS Franklin (Mariana Adaları, 1 Ağustos 1944)

1944 Haziran sonlarında Mariana Adaları saldırısının kol harekâtı olan Bonin (小笠原 Ogasawara) Adaları saldırısına katılmıştır. 4 Temmuz'da Franklin'e bağlı uçaklar Iwo Jima (硫黄島), Chichi Jima (父島) ve Haha Jima (母島)'ya havadan saldırmış ve bir büyük nakliye gemisi ve üç küçük gemiyi batırmıştır.

6 Haziran'da Guam Adası ve Rota Adası'na karşı saldırı başlatılmış ve bu saldırı çıkarma birliklerinin birinci dalgasını desteklemek için 21 Haziran'a kadar devam etmiştir. İkmal için Saipan Adası'nda iki gün kaldıktan sonra "Task Force 58"'e iştirak edilerek Palau Adası'na karşı fotoğraflı keşif ve saldırı görevleriyle meşgul olmuş ve USS Franklin'e bağlı uçaklar 25 ve 26 Haziran'da Japon uçaklarına, binalarına ve gemilerine ağır hasar vermiştir. 28 Temmuz'da "Task Force 58"'dan ayrılarak Saipan Adasına doğru yola çıkmış ve "Task Group 58.1"'e katılmıştır.

4 Ağustos'ta tekrar Bonin Adaları'na saldırmış ve USS Franklin'e başlı pike bombardıman uçakları ve torpido bombardıman uçakları Chichi Jima ve Otōto Jima (弟島)'daki telsiz tesisleri ve deniz uçak üssü, geçici pist ve gemilere saldırmıştır.

9 - 28 Ağustos arasında Eniwetok'te dinlendikten sonra uçak gemisi Enterprise, hafif uçak gemisi Belleau Wood ve hafif uçak gemisi San Jacinto ile birlikte Bonin Adaları'na karşı etkisizleştirme ve oyalayıcı harekâtlarına katılmak üzere yola çıkmıştir. 31 Ağustos - 2 Eylül arasında karadaki tesislere saldırmış, iki nakliye gemisini batırmış ve çok sayıda uçağı düşürmüş ve fotoğraflı keşifi gerçekleştirmiştir.

Peleliu harekâtı

4 Eylül'de Franklin Saipan Adası'nda ikmal edilerek Yap Adası'nı işgal edecek "38.1 Task Group"'a katılarak 15 Eylül'de Peleliu Adası'nı işgal etme harekâtını havadan desteklemiştir. Bu grup 21 - 25 Eylül arasında Manus Adasında ikmal edilmiştir.

Franklin "Task Group 38.4"'ün amiral gemisi olarak Palau bölgesine dönmüş ve her gün keşif ve gece avcı uçaklarını çalıştırmıştır. 9 Ekim'de Leyte Adasını işgal edecek uçak gemileri grubuna iştirak ederek 13 Ekim seher vaktinde dört Japon bombardıman uçağının saldırısına uğramıştır. USS Franklin iki torpidodan zar zor kaçabilmiş ancak Kamikaze saldırısının habercisi gibi bir Japon uçağı USS Franklin'in köprü arkasındaki güvertesine çarpmış ve uçuş güvertesini geçerek denize düşmüştür.

Leyte çıkarması

USS Belleau Wood hafif uçak gemisi ve USS Franklin (Lyete 30 Ekim 1944)
USS Belleau Wood hafif uçak gemisi (arkasında yanan USS Franklin, 30 Ekim 1944)

14 Kasım öğlenden önce USS Franklin'e bağlı avcı uçakları Leyte çıkarma harekâtından önce Luzon adasının doğu bölgesini etkisizleştirmek için Aparri ve Luzon adalarına saldırmıştır.

16 Ekim'de Japon Deniz Kuvvetleri'ne bağlı üç uçağın saldırısına uğramıştır. Bu uçaklardan birinin attığı bomba USS Franklin'in uçuş güvertesinin ucunda bulunan asansöre isabet etmiş ve 3 kişi ölmüş ve 22 kişi yaralanmıştır ancak USS Franklin günlük görevine devam etmiştir. 19 Ekim'de Manila Körfezi'nde çok sayıda gemiyi batırmış ve bir gemi tamir havuzu ile 11 uçağı imha etmiştir.

20 Ekim'de Leyte Adasına yapılan ilk çıkarma sırasında USS Franklin'e bağlı uçaklar etrafındaki geçici pistlere saldırmış ve rapor edilen Japon saldırı birliklerini bulmak için arama devriye uçaklarını çalıştırmıştır. 24 Ekim sabahı Sibuyan Deniz Savaşında uçakları Koramiral Takeo Kurita komutasındaki Japon Deniz Kuvvetleri'nin 1. Seyyar Filosu (第一遊撃部隊)'na karşı düzenlenen saldırı dalgalarının bir kısmını oluşturmuş ve zırhlı Musaşi'yi batırmaya yardımcı olmuş, zırhlı Fusō ve zırhlı Yamaşiro'ya hasar vermiş ve muhrip Wakaba'yı batırmıştır.

Japon tehdidin diğer bölgede olması düşünüldüğündan Franklin "Task Group 38.4", "Task Group 38.3" ve "Task Group 38.2", Koramiral Jisaburō Ozawa komutasındaki Japon Deniz Kuvvetleri 1. Mobilize Filosu (uçak gemilerinden oluşan bir filo)'nun güneye inmesini durdurmak için saşak vaktinde saldırmıştır. Ancak gerçekte bu filo uçakları taşımayan uçak gemilerinden oluşturulan ve Amerikan donanmalarını yanıltmak amacıyla güneye doğru inen yanıltıcı bir filo idi.

Fakat 3. Filo'ya komuta eden "Bull Halsey" lakaplı Oramiral William Halsey Jr. Ozawa'nın filosuna saldırmayı emretmiş ve 25 Ekim'de Engaño Burnu açığındaki savaşta Japon uçak gemisi Chiyoda'ya hasar vermiş ve uçak gemisi Zuihō'yu batırmıştır.

Halsey filosunun kuzeye kaydığı sırada batı tarafında Koramiral Kurita Takeo komutasındaki 1. Seyyar Filosu'nun San Bernardino kanalını geçerek güneye doğru inerek Leyte Adası'nın çıkarma noktasına yaklaşabilmiştir. Halsey'in bu hatası "Bull's Run" (Boğanın koşusu, hem Halsey'in lakabından hem de Amerika İç Savaşındaki "Bull Run" (Boğa koşusu) Savaşı'ndan esinlenerek) olarak tarihe geçmiştir.

19 Mart 1945 tarihli saldırı

USS Franklin uçak gemisi 19 Mart 1945 sabah saat 07.08'de Japon 5. Hava Filosu 762. Deniz Hava birliğine bağlı bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı. (2.600 kişilik mürettebattan 762'si öldü ve 265'i yaralandı.)
USS Franklin (uçaksavar topunda yangın çıkmıştır, 19 Mart 1945)
USS Franklin New York'a yaklaşırken (26 Nisan 1945)
USS Franklin (New York, 28 Nisan 1945)

Dipnot

  1. ↑ Uçak gemileri (CV: Aircraft Carriers) sınıfı.
  2. ↑ 1 Ekim 1952'de Hücum uçak gemileri (CVA: Attack Aircraft Carriers) sınıfına geçti.
  3. ↑ 8 Ağustos 1953'te Denizaltısavar uçak gemileri (CVS: Antisubmarine Aircraft Carriers)
  4. ↑ 15 Mayıs 1959'da Uçak taşıyıcı gemileri (AVT: Auxiliary Aircraft Transport) sınıfına geçti.

İlgili filmler

Ayrıca bakınız

Kaynaklar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta USS Franklin (CV-13) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Essex sınıfı uçak gemisi
Kısa　hull'lu uçak gemileri
Essex · Yorktown · Intrepid · Hornet · Franklin · Lexington · Bunker Hill · Wasp · Bennington · Bon Homme Richard · Kearsarge · Oriskany
Uzun hull'lu uçak gemileri
(Ticonderoga sınıfı)
Ticonderoga · Randolph · Hancock · Boxer · Leyte · Kearsarge · Reprisal · Antietam · Princeton · Shangri-La · Lake Champlain · Tarawa · Valley Forge · Iwo Jima · Philippine Sea
Modernize Programı
SCB-27 · SCB-125
ABD Deniz Kuvvetleri uçak gemileri listesi
This article is issued from Vikipedi - version of the 9/30/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.