Ulu (bıçak)
Ulu ya da Eskimo bıçağı (İnuit dillerinde ulu, Yupik dillerinde uluaq), daha çok kadınlarca kullanıldığı için İngilizcede «kadın bıçağı» (woman's knife) olarak da bilinen, hem Yupik hem de İnuit kolundan Eskimoların kullandığı tutamaklı yarımay biçimli satır benzeri bıçak. Avlanan hayvanların ve balıkların soyulması ve derilerin temizlenmesi gibi işlevi yanında çocukların saç kesiminde ya da gerektiğinde iglu oluşturmak için kardan kerpiç bloklarının düzeltilmesinde de kullanılır. Alaska yerli sanatı örnekleri olarak değişik müzelerde görülebilirler.
Adlandırma
dil | tekil | ikil | çoğul |
Alaska Yupikçesi | uluaq | uluak | uluat |
Chevak Çupikçesi | kegginalek | kegginalgek | kegginalget |
Nunivak Çupikçesi | ulluar | ||
İnyupikçe | ulu/uluuraq | ||
Batı Kanada İnuitçesi | ulu | ||
Doğu Kanada İnuitçesi | ulu ᐅᓗ | uluit | |
Nunatsiavut İnuitçesi | uluk | ||
Grönland İnuitçesi | sakiaq/saakiq | ||
Koyukonca | tlaabaas | ||
Holikaçukça | tthamas |
Yapım
Geleneksel olarak tutamağı rengeyiği ve misk öküzü boynuzundan ya da mors fildişinden [1], kesici kısmı ise Arktika'da metal eritme teknolojisi olmadığı için kayrak (arduaz) taşından yapılırdı[2]. Kanada'nın Kuzeybatı toprakları eyaletindeki Ulukhaktok yöresinde bakır da kullanılmıştır[3]. Günümüzde ulu bıçaklarının kesici kısmı çelikten, tutamağı ise rengeyiği boynuzundan yapılmaktadır.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Images and descriptions of uluit and other Inuit tools and clothing at McCord Museum
- Video showing the use of an ulu
- Various items about uluit at Civilization.ca