Usame bin Ladin'in ölümüne gelen tepkiler

2 Mayıs 2011 gecesi Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama, Usame bin Ladin'in, Pakistan'ın Abbottabad şehrinde yer alan kompleksine düzenlenen bir harekât sonucunda öldürüldüğünü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasıyla açıklamasının ardından Birleşmiş Milletler, Avrupa Birliği ve NATO gibi uluslararası kuruluşlar ile dünyanın çeşitli ülkelerinden bu olaya gelen tepkiler.

Amerika Birleşik Devletleri

Resmî açıklama sonrasında Dünya Ticaret Merkezi sahasında gerçekleştirilen kutlamalar.

New York'taki Times Square'de bin Ladin'in ölümünü kutlayan bir kadın.

Times Square'deki kutlamalarda sallanan Amerikan bayrakları.

Eski Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George W. Bush "Bu önemli başarı Amerika için, dünyada barış isteyenler için ve 11 Eylül 2001'de sevdiklerini kaybedenler için zafer demek." şeklinde konuştu.^[1] Bush'tan önceki Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton gelişmeyi "Bu, sadece 11 Eylül'de ya da el-Kaide'nin diğer saldırılarında hayatını kaybedenlerin aileleri için değil, çocuklarımız için tüm dünyada barış, özgürlük ve işbirliğine dayalı ortak bir gelecek kurmak isteyen insanlar için de son derece önemli bir an." olarak tanımladı.^[2] Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Hillary Clinton "[Terörizme karşı] mücadelemiz devam edecek ve asla tereddüt etmeyeceğiz. Bu günün geleceğinden dahi şüphe duyanlar olduğunu biliyorum. Ancak kim olduğumuzu hatırlatmamıza izin verin, burası Amerika. Zorluğu kabulleniriz, azimle mücadelemizi sürdürürüz ve işi hallederiz." dedi.^[3] 60 Minutes adlı programdaki röportajı sırasında Savunma Bakanı Robert Gates "Bu adamlar için çok çalıştım [kariyeri sırasında altında çalıştığı sekiz başkomutanı kastederek]. Bana göre bu, bir başkan tarafından verilen en cesur çağrılardan, görevlerden biri." ifadelerini kullandı.^[4]

New York Belediye Başkanı Michael Bloomberg bin Ladin'in ölümüyle birlikte "11 Eylül saldırılarında sevdiklerini kaybedenlerin rahatladığını" söyledi.^[5] Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı ve Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice haberi "oldukça heyecanlandırıcı" olarak tanımladı ve "askerî birliklerinin başardığı şeyin hâlâ etkisinde olduğunu" belirtti.^[6] 2012 başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olan eski Massachusetts Valisi Mitt Romney, eski Minnesota Valisi Tim Pawlenty ve Senatör John McCain de olayla ilgili hoşnutluklarını dile getirdiler.^[7] Bazı senatörler ise Pakistanlı yetkililerin bin Ladin'in varlığından haberdar olup olmadığını ve kendisini koruyup korumadığını sorgulayan açıklamalar yaptı.^[8] 12 Mayıs 2011'de Northwestern Üniversitesi'ndeki bir sempozyumda konuşan eski Yüce Mahkeme Hâkimi John Paul Stevens, "Olay yalnızca adaleti sağlamak ve 11 Eylül'ün intikamını almak değil, her gün Birleşik Devletler'e saldırmayı deneyen bir düşmanı ortadan kaldırmaktı... Amerikan kuvvetlerinin yaptığı şeye dair en ufak bir şüphem dahi yok." ifadelerini kullandı.^[9]

Resmî açıklama yapılmadan önce Washington, DC'deki Beyaz Saray ile New York'taki Times Square ve 11 Eylül saldırılarının hedeflerinde biri olan Dünya Ticaret Merkezi sahasında toplanan yüzlerce kişi bin Ladin'in ölümünü kutlamaya başladı.^[10][11] Michigan eyaletinin Dearborn şehrindeki belediye binası önünde kutlama amacıyla toplanan kalabalığın çoğunu Orta Doğu kökenli Amerikalılar oluşturmaktaydı.^[12] Başkan Barack Obama'nın ulusa sesleniş konuşmasının başlaması ile sona ermesi arasında, Twitter'da saniyede yaklaşık 4.000 tweet atıldı.^[13][14] Haberin, Philadelphia'da Philadelphia Phillies ile New York Mets arasında oynanan Major League Baseball maçı esnasında yayınlanmasının ardından stadyumda "U-S-A!" tezahüratları yükselmeye başladı.^[15][16] Florida'nın Tampa şehrinde gerçekleşen profesyonel güreş maçının sonunda WWE Championship'i kazanan güreşçi John Cena, seyirciye bin Ladin'in öldürüldüğünü duyurmasının ardından yükselen tezahüratlar ve çalınan "The Stars and Stripes Forever" marşı eşliğinde salonu terk etti.^[17] Ohio Eyalet Üniversitesi'ndeki öğrenciler haberi, Ayna Gölü'ne atlayarak kutladı. Indiana'daki Notre Dame Üniversitesi'nin kampüsünde toplanan öğrenciler havai fişek patlatarak, tezahüratta bulunarak ve Amerikan bayrağı sallayarak kutlamalar yaptı.^[18] Güney Kaliforniya Üniversitesi öğrencileri havai fişek patlattı ve ulusal marşı söyledi.^[19] Ülkedeki üniversitelerin birçoğunda, haberin ulaşmasına binaen çeşitli kutlamalar gerçekleştirildi.^[20]

Ülkedeki üç ana televizyon ağı (ABC, CBS ve NBC) standart yayın akışlarını keserek haberi son dakika olarak verdi.^[21] Obama'nın ulusa sesleniş konuşmasını dokuz farklı televizyon ağı canlı olarak verirken yaklaşık 56,6 milyon Amerikalı bu konuşmayı izledi.^[22]

Pakistan

Bin Ladin'in ölümü sonrasında Cumhurbaşkanı Asıf Ali Zerdari, Başbakan Yusuf Rıza Gilani ve güvenlik şeflerini İslamabad'da acil olarak toplantıya çağırdı.^[23] Gilani "Topraklarımızın, diğer ülkelere karşı girişilen terörizm faaliyetleri için kullanılmasına izin vermeyeceğiz. Bu sebeple, büyük bir zafer elde edildiğini düşünüyorum. Bu bir başarı ve bu harekâtta elde edilen başarı için tebrik ederim." şeklinde açıklama yaptı.^[24] Daha sonra ise bin Ladin'in canlı olarak yakalanmamış olması nedeniyle dünyayı suçladı.^[25] Baskının ertesi günü Pakistan hükûmetinden Amerika Birleşik Devletleri'nin "yetkisi olmayan tek taraflı bir harekât" gerçekleştirdiği ve gelecekte böyle bir şeyin tolere edilmeyeceği yönünde bir açıklama geldi. Dışişleri Bakanlığı "Bu olay gelecekte, Amerika Birleşik Devletleri de dahil olmak üzere hiçbir devlet için emsal teşkil edecek bir olay olmayacaktır." açıklamasında bulundu.^[26]

İslam Uleması Cemiyeti (F) lideri Müftü Kifayatullah "Usame bir kahraman..." ve "Büyük Müslüman kahramanları burada, Pakistan'da öldürülmekte. Dış güçlerin topraklarımıza girip burada birilerini öldürmesi Pakistan Ordusu için bir utanç kaynağı." sözlerini kullandı.^[27] Pakistan Adalet Hareketi lideri İmran Han Pakistan'ın "itibarını ve kendisine olan saygısını kaybettiğini" belirtti ve "Herkesin sormaya başladığı ve şimdiye kadar hiçbir cevabın gelmediği esas soru şu: Amerikalıların Pakistan'a girmesine ve böyle bir harekât gerçekleştirmesine kim izin verdi? Ve Pakistan Ordusu ile onun istihbaratına ne oldu?" şeklinde demeç verdi.^[28]

Eski Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref harekâtı "Amerika'nın topraklarımıza girerek böyle bir müdahalede bulunması bağımsızlığımıza karşı yapılan bir ihlaldir." sözleriyle eleştirdi.^[29] Baskını "nedensiz bir saldırı" olarak tanımlayan eski Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi hükûmeti eleştirdi ve üst düzey yetkililerden olayla ilgili bir açıklama istedi, Cumhurbaşkanı Zerdari ile Başbakan Gilani'ye istifa çağrısında bulundu.^[30]

YouGov tarafından gerçekleştirilen ve Lahor, Karaçi ve İslamabad'dan "eğitimli" kişilerin katıldığı ankette, katılımcıların %75'i Amerikan kuvvetlerinin böyle bir harekât gerçekleştirmesini onaylamazken %66'sı bin Ladin'in Abbottabad'daki komplekste öldürülmediğine inanmaktaydı.^[31]

Çin Halk Cumhuriyeti

Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Jiang Yu Usame bin Ladin'in ölümünün "bir kilometretaşı ve uluslararası terörizm karşıtı çabalar için olumlu bir gelişme" olarak niteledi.^[32] Pakistan'ın bin Ladin'i koruduğuna yönelik iddialar için Çin hükûmetinden "Pakistan hükûmetinin terörizmle savaş konusundaki kararlılığı güvenilir ve bu doğrultuda etkili hareketlerde bulunmuştur." şeklinde açıklama geldi.^[33][34] Başbakan Vın Ciabao konuyla ilgili olarak Amerikalı yetkililerle gerçekleştirdiği resmî görüşmelerde Pakistan'ın bağımsızlığına saygı gösterilmesi ve ülkenin terörizme karşı savaşta yaptığı fedakarlıkların unutulmaması gerektiğini bildirdi.^[35]

Uluslararası İlişkiler Üniversitesi başkan yardımcısı bin Ladin'in ölümü ve sonrasında yaşananların Pakistan ile Çin arasındaki ilişkileri etkilemeyeceğini öne sürdü.^[34] Siyasal analist Hasan Askeri de iki ülkenin yakın ilişkilerinin devam edeceğini belirtti.^[36]

Phoenix Television tarafından yaklaşık 500.000 Çin vatandaşının katılımıyla gerçekleştirilen çevrim içi ankette, katılımcıların %60'ı "ABD karşıtı bir savaşçı" olduğu gerekçesiyle bin Ladin'in ölümününe üzüldüğünü belirtti.^[34]

Hindistan

Başbakan Manmohan Singh memnuniyetle karşıladığı bin Ladin'in ölümü sonrasında "İleri doğru atılan önemli bir adım olarak gördüğüm bu olayı memnuniyetle karşılıyor ve el-Kaide ile diğer terörist gruplara karşı büyük bir darbe indirilmiş olmasını temenni ediyorum. Uluslararası topluluk ve özellikle Pakistan, medeni davranışları tehdit eden ve masum insan, kadın ve çocukları öldüren bu tip grupların faaliyetlerini sonlandırmak için kapsamlı bir şekilde çalışmalıdır." ifadelerini kullandı.^[37] İçişleri Bakanı P. Çidambaram bin Ladin'in İslamabad yakınlarında saklanmış olmasının, ülkenin teröristler için bir "sığınak" görevi gördüğü yönündeki şüpheleri arttırdığını söyledi. Bu durumun Pakistan'ın "2008'deki Mumbai saldırılarını hazırlayan kişilerin birçoğunu koruduğu" şüphelerini de arttırdığını öne süren Çidambaram, bu kişilerin tutuklanması isteminde bulundu.^[38][39] Dışişleri Bakanı S. M. Krişna bin Ladin'in ölümünü "tarihî" ve "dünya genelinde süren terörizmle mücadelede elde edilen zafer dolu bir kilometretaşı" ifadeleriyle tanımladı.^[37][40] Gucerat Başbakanı Narendra Modi bin Ladin'in ölümünden dolayı duyduğu mutluluğu dile getirirken^[41] Hindistan Halk Partisi'nden de haberin memnuniyetle karşılandığına dair açıklama geldi.^[42] Parti lideri Sushma Swaraj ise "Usame, insanlığın bir numaralı düşmanıydı" ifadelerini kullandı.^[43]

Harekâtın ertesi günü Genelkurmay Başkanı V. K. Singh tarafından Hafız Muhammed Said ve Davud İbrahim'e karşı benzer saldırılar düzenlenmesi çağrısında bulunuldu.^[44][45][46] Hava Kuvvetleri Başkanı Pradeep Vasant Naik de Hindistan'ın teröristlere karşı saldırı düzenleyecek kapasiteye sahip olduğunu söyledi.^[47]

Hindistan'ın çeşitli noktalarında toplanan kalabalıklar, bin Ladin'in ölümü sonrasında kutlamalar gerçekleştirdi.^[48][49][50]

Bin Ladin yanlısı faaliyetler

 Pakistan

• 2 Mayıs günü Ketta şehrinde, bin Ladin'in öldürülmesini protesto amacıyla, Taliban yanlısı İslam Uleması Cemiyeti-Teorik destekçileri tarafından bir miting düzenlendi. Organizatörlerin ifadesine göre 1.000-1.200, bazı katılımcıların ifadesine göre ise 800 kadar kişinin katıldığı miting, harekâtı protesto etme amacıyla düzenlenen ilk etkinlikti. Protestolar sırasında "Amerika'ya ölüm" sloganları atıldı ve Amerika Birleşik Devletleri bayrağı yakıldı. Partinin kurucusu ve lideri Asmatullah Han, "Bin Ladin, İslam dünyasın kahramanıydı ve şehadete ulaşması sonrasında büyük mücahit makamını da kazandı" ifadesini kullandı.^[51]
• Leşker-i Tayyibe lideri Hafız Muhammed Said adına konuşan örgüt sözcüsü Yahya Mücadid, bin Ladin'in "şehadetinin boşa olmayacağını" ve "muhteşem insan" Usame bin Ladin'in dünyadaki Müslümanları güçlendiren ve cesaretlendiren bir kaynak olmaya devam edeceğini söyledi. Örgüt tarafından ayrıca Karaçi ve Lahor'da gıyabi cenaze namazları organize edildi.^[52][53]
• 4 Mayıs'ta Multan'da, yüzlerce kişinin katılımıyla bin Ladin'in öldürülmesini protesto eden bir yürüyüş düzenlendi. Amerika Birleşik Devletleri bayraklarının yakıldığı yürüyüşte katılımcıların taşıdığı pankart ve dövizlerde, bin Ladin'in ölümüyle birlikte yerini almak için "geleceğin Usameleri" olacak birçok figürün ortaya çıkacağı yazılıydı.^[52]
• 4 Mayıs'ta Abbottabad'da toplanan 70 kadar Pakistanlı avukat, bin Ladin'i "kahraman" olarak tanımlarken Amerikan karşıtı sloganlar attı. Aynı gün Peşaver'de toplanan 200 kadar Pakistanlı avukat ise bin Ladin için Peşaver Adliyesi önünde namaz kıldı. Avukatlardan biri "Usame Müslümanların kahramanıydı. Dünyanın dört bir yanındaki Müslümanlar için cihadı sürdürüyordu (...) Usame'nin Abbottabad'da olduğuna dair şüphelerim olsa da kendisi bizim kahramanımızdı ve her zaman da kahramanımız olarak kalacak." ifadelerini kullandı.^[54] Peşaver'deki etkinliği organize eden Gül Nabi, "Bin Ladin bir şehittir ve bu namazın kılınması için daha önce hiçbir yer belirlenmemişti. Bu bir farz-ı kifayedir ve biz de, Abbottabad'da öldürülen tüm şehitlerimiz için cenaze namazı kıldık." dedi. Namaz sonrasında topluluk Amerikan katşıtı sloganlar attı.^[55]
• 6 Mayıs'ta Ketta'da, ülkedeki İslamcı partilerden Cemaat-i İslami tarafından bin Ladin için bir miting organize edildi. Mitingde konuşan parti üyesi Abdulkadir Lumi, "Usame'nin Müslümanlar için yaptığı hizmetler hiçbir zaman unutulmayacak" ifadelerini kullanırken "Kendisi Amerika'ya meydan okudu ve tüm dünyadaki Müslümanların uyanmasını sağladı. Bu mitingle ona olan borcumuzu ödüyoruz." dedi. Parti üyelerinden Hafız Fazıl Bareç yaptığı konuşmada, "Bir Usame şehit edildi, şimdi ise binlerce Usame doğacak çünkü kendisi, Müslüman karşıtı kuvvetlere karşı kişilerden bağımsız hareket eden bir hareket yarattı (...) Amerika önce Usame'yi şehit etti, sonra ise cenazesine hakaret etti (...) Amerika ve müttefiklerine karşı yürütülen cihat devam edecek." sözlerini kullanmıştı. Mitingde ayrıca Amerika Birleşik Devletleri bayrağının yakılırken "çok yaşa Usame" sloganları da atıldı.^[56]
• 6 Mayıs'ta Kuçlak'ta, İslam Uleması Cemiyeti-Fazlurrahman tarafından bin Ladin'e destek amacıyla bir miting düzenlendi. 500 kadar katılımcının olduğu etkinlikte konuşma yapan parti üyesi Abdullah Sittar Çişti, "Amerika, Usame bin Ladin'in ölümünü kutluyor; ancak bu geçici bir kutlama. Usame2nin şehir etilmesi sonrasında milyarlarca, trilyonlarca Usame doğacak" ifadelerini kullandı.^[57]
• 7 Mayıs'ta, bazı dinî oluşumlar ile ve dinî-siyasi partiler tarafından Pencap eyaletindeki farklı şehirlerde, cuma namazı çıkışında birtakım protesto gösterileri ile mitingler düzenlendi. Etkinliklerin amacı Amerika Birleşik Devletleri'nin ülkeye yaptığı müdahalelerin artması, insansız hava aracı saldırıları ve bin ladin'in ölümüyle sonuçlanan harekâttı. Cuma namazı öncesinde verilen vaazlarda terörizmle savaşın esasen İslam ve Müslümanlarla savaş olduğundan bahsedilerek ortak düşmana karşı savaşmak için İslam ülkelerinin birleşmesi gerektiğinden bahsetti.^[58]

 Filistin

• 2 Mayıs'ta, Doğu Kudüs'teki Silvan semtinde toplanan onlarca Filistinli Arap, bin Ladin lehine gösteri düzenledi. Bazı katılımcıların, bölgeye sevk edilen İsrailli polislere taş atmasıyla iki taraf arasında arbede yaşandı. Olaylar sonunda yalanan veya tutuklanan biri yoktu.^[59]
• 2 Mayıs'ta, Gazze'deki Gazze İslam Üniversitesi önünde toplanan 25 kadar el-Kaide sempatizanı ile bin Ladin karşıtı olduklarını belirtmelerine rağmen Amerikan kuvvetlerinin kendisini öldürmesine sinirlenen öğrenci, bin Ladin lehinde gösteri düzenledi.^[60]
• 7 Mayıs'ta, Gazze'de toplanan onlarca Selefi, bin Ladin'in öldürülmesini protesto etti. "Seni uyarıyoruz Amerika, seni uyarıyoruz Avrupa" sloganı atan topluluk, "Hepimiz Usame'nin askerleriyiz" ve "Usame içimizde yaşıyor" gibi yazıların bulunduğu pankartları taşımaktaydı. Protestolar, Hamas'a bağlı emniyet güçlerinin müdahalesiyle sonlandırıldı.^[61]

 Sudan

• 3 Mayıs'ta, 1.000 civarında kişinin katılımıyla başkent Hartum'da bin Ladin yanlısı gösteri düzenlendi. Bin Ladin için gıyabında kılınan cenaze namazı sonrasında konuşma yapan birtakım Sünni Müslüman vaizler, konuşmalarında bin Ladin'i övücü ifadeler kullandı. Etkinlikte ayrıca "Amerika'ya ölüm" ve İsrail karşıtı sloganlar atılmış, İslam ülkeleri için birlik çağrısı yapılmıştı.^[62]

 Birleşik Krallık

• 6 Mayıs'ta, Britanyalı Müslümanlar ve Haçlılara Karşı Müslümanlar tarafından Londra'daki Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçiliği önünde organize edilen etkinlikte bin Ladin gıyabında cenaze namazı kılındı. Topluluğun büyükelçilik binasına girmeye çalışmasıyla polis göstericilere müdahale etti. Etkinliği organize eden Anjem Choudary, bin Ladin'in ölümüne tepki olarak 7 Temmuz 2005 Londra saldırılarına benzer bir saldırı olabileceğini öngördü.^[63]

 Endonezya

• 6 Mayıs'ta, Surakarta'da toplanan ve kendilerine el-Kaide (İsrail ve Amerikan Hâkimiyeti Karşıtı İttifak) adını veren 60 kadar erkekten oluşan grup, bin Ladin'in ölümünü protesto etti ve intikamının alınacağını söyledi.^[64]

 Hindistan

• 6 Mayıs'ta, ayrılıkçı Tüm Partiler Hürriyet Konferansı lideri Seyid Ali Şah Geylani önderliğinde, Srinagar ilçesinin Batmaloo kasabasındaki camide bin Ladin'in gıyabında cenaze namazı kılındı. Keşmir'deki Pulwama, Bijbehara ve Baramulla'da da bin Ladin için özel dualar edildi. Namaz sonrasında Amerika Birleşik Devletleri karşıtı sloganlar atılırken, polisle göstericiler arasında arbede yaşandı.^[65]

 Mısır

• 6 Mayıs'ta, Kahire'deki el-Nur Camii'nde cuma namazı için toplanan 200 kadar Selefi, namaz sonrasında, emniyet birimlerince yapılan engelleme girişimlerine karşın bin Ladin için gıyabında cenaze namazı kıldı.^[66]

 Türkiye

• 6 Mayıs'ta, İstanbul'daki Fatih Camii'nde kılınan cuma namazı çıkışında toplanan yaklaşık 500 kişilik kalabalık, bin Ladin'in öldürülmesini protesto etti. Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail aleyhine slogan atıp Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve İsrail bayraklarını yakan grup, sonrasında bin Ladin için gıyabi cenaze namazı kıldı.^[67][68]

Kaynakça

1. "President George W. Bush Congratulates Obama on Bin Laden Killing" (İngilizce). Fox News. 2 Mayıs 2011. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150425131521/http://www.foxnews.com/us/2011/05/02/president-george-w-bush-congratulates-obama-bin-laden-killing/. 
2. McMorris-Santoro, Evan (1 Mayıs 2011). "Bill Clinton: 'I Congratulate The President' On Death Of Bin Laden" (İngilizce). Talking Points Memo. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20120201063049/http://tpmlivewire.talkingpointsmemo.com/2011/05/bill-clinton-i-congratulate-the-president-on-death-of-bin-laden.php. 
3. Clinton, Hillary (2 Mayıs 2011). "Remarks on the Killing of Usama bin Ladin" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 24 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20111124011651/http://www.state.gov/secretary/rm/2011/05/162339.htm. 
4. "Robert Gates: The Soldiers' Secretary" (İngilizce). 60 Minutes. CBS News. 12 Mayıs 2011. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121104003800/http://www.cbsnews.com/stories/2011/05/12/60minutes/main20062368.shtml. 
5. Trotta, Dan ve Philip, Barbara (2 Mayıs 2011). "Mayor Bloomberg Hopes bin Laden Death Comforts Victims" (İngilizce). Reuters. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605021213/http://www.reuters.com/article/2011/05/02/us-obama-binladen-bloomberg-idUSTRE7410RV20110502. 
6. "Reaction to Bin Laden's Death Flows In" (İngilizce). NBC News. 2 Mayıs 2011. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605060331/http://www.nbcnews.com/id/42853022/ns/world_news-south_and_central_asia/. 
7. Camia, Catalina (1 Mayıs 2011). "Reacting to Death of Osama bin Laden" (İngilizce). USA Today. 16 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140816020952/http://content.usatoday.com/communities/theoval/post/2011/05/reacting-to-death-of-osama-bin-laden-/1. 
8. Ghosh, Palash (2 Mayıs 2011). "Pakistan Has Much To Explain: Sen. Levin" (İngilizce). International Business Times. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605021049/http://www.ibtimes.com/articles/140393/20110502/osama-bin-laden-pakistan-levin-reid-lieberman.htm. 
9. Bravin, Jess (13 Mayıs 2011). "Justice Stevens Okays Bin Laden Killing" (İngilizce). The Wall Street Journal. 9 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140709222346/http://blogs.wsj.com/law/2011/05/13/justice-stevens-okays-bin-laden-killing/. 
10. Babay, Emily ve Hughes, Brian (2 Mayıs 2011). "Crowds Rejoice at White House after News of Bin Laden's Death" (İngilizce). The Washington Examiner. 25 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20120925101317/http://washingtonexaminer.com/local/2011/05/crowds-rejoice-white-house-after-news-bin-ladens-death. 
11. "Hundreds Gather at Ground Zero, Times Square" (İngilizce). The Star-Ledger. New York. 2 Mayıs 2011. 22 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140922033928/http://www.nj.com/news/index.ssf/2011/05/hundreds_gather_at_ground_zero.html. 
12. Salazar, Evan (2 Mayıs 2011). "Crowds Gather in NYC, DC after Bin Laden Killed" (İngilizce). San Francisco Chronicle. 4 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20131204005346/http://www.sfgate.com/cgi-bin/article.cgi?f=/n/a/2011/05/01/state/n220658D41.DTL. 
13. Kanalley, Craig (2 Mayıs 2011). "Twitter Reactions To Osama Bin Laden's Death (Tweets)" (İngilizce). The Huffington Post. 9 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140909032521/http://www.huffingtonpost.com/2011/05/02/osama-bin-laden-death-tweets_n_856119.html. 
14. Tsotsis, Alexia (2 Mayıs 2011). "Bin Laden Announcement Twitter Traffic Spikes Higher Than The Super Bowl" (İngilizce). TechCrunch. 27 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150227042816/http://techcrunch.com/2011/05/02/bin-laden-announcement-twitter-traffic-spikes-higher-than-the-super-bowl/. 
15. Rubin, Adam (2 Mayıs 2011). "Phillies crowd erupts in 'U-S-A' cheers" (İngilizce). ESPN. 6 nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150406222320/http://sports.espn.go.com/new-york/mlb/news/story?id=6463361. 
16. Kaduk, Kevin (2 Mayıs 2011). "Video: Phillies fans chant 'U-S-A!' after Osama bin Laden news" (İngilizce). Yahoo! Sports. 3 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150503125252/http://sports.yahoo.com/mlb/blog/big_league_stew/post/Video-Phillies-fans-chant-8216-U-S-A-8217-?urn=mlb-wp5081. 
17. "Wrestler's bizarre declaration of Osama bin Laden's death" (İngilizce). The Daily Telegraph. Londra. 3 Mayıs 2011. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150416210644/http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/howaboutthat/8490123/Wrestlers-bizarre-declaration-of-Osama-bin-Ladens-death.html. 
18. Doyle, Megan (3 Mayıs 2011). "Campus Reacts to Osama Bin Laden's Death" (İngilizce). The Observer. 20 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20120320064359/http://www.ndsmcobserver.com/news/campus-reacts-to-osama-bin-laden-s-death-1.2217544. 
19. Zotos, Alexis (2 Mayıs 2011). "Students Celebrate on USC's Row After News Spreads of Bin Laden's Death – Celebrations Erupt at USC over Bin Laden's Death" (İngilizce). Annenberg TV News. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150413212725/http://www.atvn.org/index.php/news/story/celebrations_erupt_at_usc_over_bin_ladens_death/. 
20. "NextGen Journal: How Did Students Respond to Osama's Death at Different Colleges?" (İngilizce). The Huffington Post. 2 Mayıs 2011. 16 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150416164716/http://www.huffingtonpost.com/nextgen-journal/bin-ladens-dead-college-s_b_856162.html. 
21. Hibberd, James (2 Mayıs 2011). "Primetime Interrupted: Osama Bin Laden Dead" (İngilizce). Entertainment Weekly. 14 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150414231508/http://insidetv.ew.com/2011/05/01/osama-bin-laden-dead/. 
22. Schechner, Sam (4 Mayıs 2011). "Obama Drew Big TV Crowd" (İngilizce). The Wall Street Journal. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121111123958/http://online.wsj.com/article/SB10001424052748703834804576301821550865988.html. 
23. "Pakistan Will Not Allow Use of Its Soil for Terrorism, Says PM" (İngilizce). Dawn. 2 Mayıs 2011. 2 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://www.webcitation.org/5yOIJjv4E. 
24. "Reactions: Bin Laden's Death" (İngilizce). Al Jazeera English. 11 Mayıs 2011. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160305081228/http://www.aljazeera.com/news/asia/2011/05/20115241936984209.html. 
25. "World Shares Blame for 'Failure' on bin Laden: Gilani" (İngilizce). Dawn. Agence France-Presse. 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150418064146/http://www.aljazeera.com/news/asia/2011/05/20115241936984209.html. 
26. Perlez, Jane (3 Mayıs 2011). "Pakistan Pushes Back Against U.S. Criticism on Bin Laden" (İngilizce). The New York Times. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140817044034/http://www.nytimes.com/2011/05/04/world/asia/04pakistan.html. 
27. Shah, Syed Bukhar (3 Mayıs 2011). "JUI-F shocked over Osama bin Laden's killing" (İngilizce). The News International. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150606102135/http://www.thenews.com.pk/TodaysPrintDetail.aspx?ID=44885&Cat=7&dt=5/4/2011. 
28. "Pakistan Has Lost Dignity, Self-Esteem Following US' Osama Operation: Imran Khan" (İngilizce). Asian News International. Yahoo! News. 4 Mayıs 2011. 6 haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150606102420/https://in.news.yahoo.com/pakistan-lost-dignity-self-esteem-following-us-osama-090147272.html. 
29. MacAskill, Ewen ve Walsh, Declan (2 Mayıs 2011). "Osama Bin Laden: Dead, But How Did He Hide So Long?" (İngilizce). The Guardian. Londra. 8 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20141008160945/http://www.theguardian.com/world/2011/may/02/osama-bin-laden-pakistan-awkward-questions. 
30. "Zardari and Gilani Should Resign: Qureshi" (İngilizce). The Express Tribune. Lahor ve İslamabad. 7 Mayıs 2011. 11 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20120911110548/http://tribune.com.pk/story/163842/zardari-and-gilani-should-resign-qureshi/. 
31. "66% of Pakistanis Don't Believe Osama Bin Laden Was Killed: Poll" (İngilizce). The Express Tribune. 6 Mayıs 2011. 12 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20141112215729/http://tribune.com.pk/story/163178/66-of-pakistanis-dont-believe-osama-bin-laden-is-dead-poll/. 
32. "China Says Bin Laden's Death 'Milestone' for International Anti-Terrorism Efforts" (İngilizce). Pekin: Xinhua News Agency. 2 Mayıs 2011. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605233301/http://news.xinhuanet.com/english2010/china/2011-05/03/c_13855711.htm. 
33. Spegele, Brian (4 Mayıs 2011). "China Defends Pakistan Effort on Terrorism". The Wall Street Journal. 10 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140910200403/http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704740604576301112983040114.html. 
34. "Osama Bin Laden, Pakistan and China – Analysis" (İngilizce). Eurasia Review. 15 Mayıs 2011. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605233313/http://www.eurasiareview.com/osama-bin-laden-pakistan-and-china-analysis-15052011/. 
35. "China assures Pakistan on partnership" (İngilizce). Pekin: United Press International. 19 Mayıs 2011. 5 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150605233730/http://www.upi.com/Top_News/World-News/2011/05/19/China-assures-Pakistan-on-partnership/UPI-55161305783120/. 
36. "China-Pakistan alliance strengthened post bin Laden" (İngilizce). Dawn. Pekin: Agence France-Presse. 15 Mayıs 2011. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150606103312/http://www.dawn.com/news/628875/china-pakistan-alliance-strengthened-post-bin-laden. 
37. "For Indians, bin Laden still a no-no" (İngilizce). Dawn. 6 Ocak 2014. 21 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20140421041957/http://www.dawn.com/news/628392/for-indians-bin-laden-still-a-no-no. 
38. Wright, Tom (2 Mayıs 2011). "India Uses Osama Death to Pressure Pakistan". The Wall Street Journal. 25 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150225125916/http://online.wsj.com/article/SB10001424052748704569404576298211101277924.html. 
39. "Osama’s killing evidence of terrorists’ ‘sanctuaries’ in Pakistan" (İngilizce). Yeni Delhi: The News Tribe. 2 Mayıs 2011. 15 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20141015042754/http://www.thenewstribe.com/2011/05/02/osamas-killing-evidence-of-terrorists%E2%80%99-%E2%80%98sanctuaries%E2%80%99-in-pakistan/. 
40. "Bin Laden's death victory of anti-terrorism: India" (İngilizce). Yeni Delhi: China Daily. 2 Mayıs 2011. 24 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121024044158/http://www.chinadaily.com.cn/world/2011-05/02/content_12430634.htm. 
41. "New Delhi: Laden Gone - Now we Should Hunt for Dawood : Modi" (İngilizce). Yeni Delhi: Daijiworld Media. 3 Mayıs 2011. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121013131420/http://www.daijiworld.com/news/news_disp.asp?n_id=100858. 
42. "BJP hails Osama's death" (İngilizce). Hindustan Times. 2 Mayıs 2011. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121021191620/http://www.hindustantimes.com/audio-news-video/AV-India/BJP-hails-Osama-s-death-but-says-more-needs-to-be-done/Article2-692504.aspx. 
43. "Pakistan remains epicentre of global terror: BJP" (İngilizce). Yeni Delhi: The Hindu. 2 Mayıs 2011. http://www.thehindu.com/news/national/pakistan-remains-epicentre-of-global-terror-bjp/article1985548.ece. 
44. Upreti, Deepak K. (3 Mayıs 2011). "India's 'Osama' Still at Large" (İngilizce). Deccan Herald. Yeni Delhi. 20 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20121020101650/http://www.deccanherald.com/content/158519/indias-osama-still-large.html. 
45. "Why can't India do a US to the likes of Dawood, Saeed?" (İngilizce). Yeni Delhi: The Times of India. 3 Mayıs 2011. http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2011-05-03/india/29499048_1_indian-intelligence-special-forces-anti-india. 
46. Phadnis, Aditi (3 Mayıs 2011). "After Bin Laden: 'Can India Hunt Down Terrorists in Pakistan?'" (İngilizce). The Express Tribune. 7 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150307065055/http://tribune.com.pk/story/162161/taking-a-lesson-from-the-us-raid-can-india-hunt-down-terrorists-in-pakistan/. 
47. "Without Osama" (İngilizce). Pakistan Observer. 9 Mayıs 2011. 20 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150320060929/http://pakobserver.net/detailnews.asp?id=91160. 
48. Taylor, Alan (2 Mayıs 2011). "Osama Bin Laden Killed: Worldwide Reactions" (İngilizce). The Atlantic. 24 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150424214937/http://www.theatlantic.com/photo/2011/05/osama-bin-laden-killed-worldwide-reactions/100058/. 
49. Gowhar, Imran (3 Mayıs 2011). "Bangalore celebrates bin laden's death" (İngilizce). Mid-Day.com. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150210154643/http://www.mid-day.com/news/2011/may/030511-Sri-Ram-Sene-terrorist-Osama-Bin-Laden-death-Bangalore.htm. 
50. Mbugua, Ng'ang'a (4 Mayıs 2011). "New Delhi celebrating Osama's death" (İngilizce). Business Daily Africa. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20150210155137/http://www.businessdailyafrica.com/Osama+death+leaves+world+with+tough+questions+on+terror/-/539546/1155774/-/5xc4mg/-/. 
51. "Hundreds Join First Pakistan Rally To Honour bin Laden" (İngilizce). Dawn. Ketta: Agence France-Presse. 2 Mayıs 2011. 3 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110903041707/http://www.dawn.com:80/2011/05/02/hundreds-join-first-pakistan-rally-to-honour-bin-laden.html. 
52. "First the tears, now the anger: Pakistanis burn U.S. flags as backlash over Bin Laden's death grows" (İngilizce). Daily Mail. Londra. 4 Mayıs 2011. 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160312130141/http://www.dailymail.co.uk/news/article-1383011/Osama-Bin-Laden-dead-Pakistanis-burn-US-flags-backlash-grows.html. 
53. "LeT holds prayers for bin Laden in Pakistan" (İngilizce). The Express Tribune. İslamabad: Reuters. 3 Mayıs 2011. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150606010206/http://tribune.com.pk/story/160762/let-holds-prayers-for-bin-laden-in-pakistan/. 
54. "Lawyers denounce bin Laden killing" (İngilizce). The Express Tribune. Agence France-Presse. 4 Mayıs 2011. 
55. "Peshawar High Court Lawyers Offer Prayers for Osama Bin Laden" (İngilizce). Peşaver: Samaa TV. 4 Mayıs 2011. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160806164611/http://www.samaa.tv/pakistan/2011/05/peshawar-high-court-lawyers-offer-prayers-for-osama-bin-laden/. 
56. "JUI rally pays homage to 'martyred' Bin Laden" (İngilizce). The Express Tribune. Ketta: Agence France-Presse. 6 Mayıs 2011. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141004170615/http://tribune.com.pk/story/163138/jui-rally-pays-homage-to-martyred-bin-laden/. 
57. Michael, Maggie (6 Mayıs 2011). "Al-Qaida vows revenge for bin Laden's death" (İngilizce). Portland Press Herald. Kahire: Associated Press. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160806164619/http://www.pressherald.com/2011/05/06/al-qaida-vows-revenge-for-osama-bin-ladens-death/. 
58. Gilani, İktidar. "Mammoth Rallies Across Punjab" (İngilizce). The Nation. Lahor. 20 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151020181312/http://nation.com.pk/lahore/07-May-2011/Mammoth-rallies-across-Punjab. 
59. Altman, Yair (3 Mayıs 2011). "Jerusalem Arabs Honor bin Laden" (İngilizce). Ynetnews. Reuters. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303233228/http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4063672,00.html. 
60. Levy, Elior (3 Mayıs 2011). "J'lem imam: Obama will soon hang" (İngilizce). Ynetnews. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160303200133/http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4064183,00.html. 
61. "Hamas Breaks Up Salafist bin Laden Rally in Gaza" (İngilizce). Reuters. 7 Mayıs 2011. 14 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150814094758/http://www.reuters.com/article/2011/05/07/us-palestinians-binladen-idUSTRE7461WT20110507. 
62. "In Sudan, 1,000 Denounce Killing of Bin Laden" (İngilizce). Hartum: Reuters. 3 Mayıs 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304051309/http://af.reuters.com/article/topNews/idAFJOE7420R020110503. 
63. "This Just in from London-istan: Violent Clashes Outside U.S. Embassy after Hundreds of UK Muslims Stage Mock Funeral for 'Murdered' Bin Laden" (İngilizce). Daily Mail. 7 Mayıs 2011. 3 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160803050502/http://www.dailymail.co.uk/news/article-1384344/Osama-Bin-Laden-death-UK-Muslims-stage-mock-funeral-outside-US-Embassy.html. 
64. "Scores of Indonesian youths vow to avenge bin Laden's death" (İngilizce). Reuters. 6 Mayıs 2011. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160806164628/http://www.reuters.com/article/us-binladen-indonesia-idUSTRE74525N20110506. 
65. Bukhari, Shujaat (7 Mayıs 2011). "Geelani Leads Prayers for Osama" (İngilizce). The Hindu. Chennai. 11 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151111014710/http://www.thehindu.com/news/national/geelani-leads-prayers-for-osama/article1997114.ece. 
66. Abudi, Sami (6 Mayıs 2011). "Egyptian Salafists honor bin Laden with death prayer" (İngilizce). Reuters. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160304064930/http://blogs.reuters.com/faithworld/2011/05/06/egyptian-salafists-honor-bin-laden-with-death-prayer/. 
67. "Usame Bin Ladin İçin Cenaze Namazı Kıldılar". İstanbul: Haberler.com. 6 Mayıs 2011. 9 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110509211608/http://www.haberler.com:80/usame-bin-ladin-icin-cenaze-namazi-kildilar-2706617-haberi/. 
68. "ABD Terörü Fatih Camii’nde Protesto Edildi". Haksöz. 6 Mayıs 2011. 10 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130910231345/http://www.haksozhaber.net/abd-teroru-fatih-camiinde-protesto-edildi-21374h.htm.