Veliköy, Rize
| Veliköy | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Rize |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 1.136 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0464 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 53000 |
| İnternet sitesi: | |
Veliköy, Rize ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Veliköy'ün tarihi Trabzon'un fethinden sonra bölgeye yerlesen Türk boyları ile başlamaktadır.
Kültür
Köyde kavurmacılık yaygın olarak yapılan geleneksel bir ticari faaliyettir. 6 adet mezbahane vardır.
Coğrafya
Rize merkezine 13 km uzaklıktadır.
Tarihçe
1473 yılında Osmanlı ile Akkoyunlu Devleti arasında yapılan Otlukbeli Savaşı’nda, Akkoyunlu aşiretinden olan Kürken Ağa,koyun sürülerinin yeniçeri ve azaplar tarafından yağma edilmesini önlemek için Şiran ve Kelkit arasından Bayburt istikametine, oradan da Sürmene’ye bağlı Karadere’ye gelmiştir. Kürken Ağa sürüleri ile birlikte geldiği bu yeni mıntıkada fazla kalmayarak sahile inmiş, oradan Rize istikametine doğru ilerleyerek Rize’nin Askoros (şimdiki Taşlıdere) mıntıkasında çadırlarını kurmuştur. Kürken Ağa bir süre burada kaldıktan sonra çadırlarını ve yüklerini katırlara yükleyerek Askoros Deresi yatağından yukarıya doğru çıkmaya başlar. Ve şimdi kendi ismiyle anılan Gürgen Köyü mıntıkasına yerleşir. O tarihlerde bu mıntıkalar ormanlık, sulak, sahipsiz ve ıssız yerlerdir. Buraya yerleşen Kürken Ağa’nın dokuz erkek çocuğu olur. Kürken Ağa’nın çocuklarının bulunduğu bu mıntıka zamanla onlara dar gelmeye başlar. Bunlardan Kara Hasan, Karakurut ve Memi bu mıntıkadan ayrılarak Vela’ya, şimdiki Veliköy Merkez Camisi’nin bulunduğu sahaya gelirler. Bunlar üç çadır halkıdır. Kardeşler, çadırların bir tanesini Baça’nın Mezarlığı denen yere, bir tanesini Şaban’ın mezarlığı denen yere, bir tanesini de şimdiki Çaykur Çay Fabrikası’nın bulunduğu sahaya kurarlar. Böylece üç kara çadır üçgen şeklinde yerleşir. Ve sürülerini bu mıntıkanın içinde yaymaya başlarlar. Fakat Kuzandonoz’da (şimdiki Taşlık Köyü) oturan ve sahil beyliği durumunda olan Karamahmutlar, bu bölgenin kendilerine ait olduğunu ve mezra olarak kullandıklarını belirtirler. Arada çıkan anlaşmazlık sonucunda üç kardeşten Karakurut vurulur. İki kardeş de Çitağın Gölü olarak adlandırılan bölgede Karamahmutlar’a pusu kurarak kardeşlerinin intikamını alırlar. Daha sonra iki kardeş, Karamahmutlar’ın bulunduğu Kuzandonoz Köyü’nden erkek evlatlarına kız kaçırarak onlarla akraba olurlar. Böylece aradaki intikam hisleri de ortadan kalkar ve iki köy hem akraba hem de dost olurlar. Kara Hasan’ın Molla Ahmet isminde ve bir de esas ismini bilmediğimiz fakat güzel saz çalan Kopuz lakabı ile anılan iki oğlu vardır. Köyde Memiler, Molla Ahmetler ve Kopuzlar olarak üç sülale fakat aynı kardeş çocukları olarak çoğalırlar ve yavaş yavaş tarım işlerine de başlamak suretiyle iyice Vela’ya yerleşirler. Günümüzde Vela'nın (Veliköy'ün) nüfusu üç bine yakındır. Kopuz, Agun, Yıldırım, Taşkıran, Topçu, Meral Akarsu, Kandemir, Yaşar, Alkan, Okutur ve İslamoğlu soyadlarına sahip ailelerin yaşadığı köy; Rize'nin en gelişmiş köyü olma özelliğini taşımaktadır...
Kaynak: Gökhan Taşkıran
İklim
Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 3210 |
| 2000 | 2421 |
| 1997 | 2180 |
Altyapı bilgileri
Köyde Öğrenim durumuna bağlı olarak Kreş,Anaokulu,İlköğretim ve Sağlık Ocağı binaları bulunmaktadır. Köyde ulaşım yolu asfalt olup, elektrik,İnternet, İnternet kafe ve sabit telefon bulunmaktadır ancak içme suyu şebekesi yoktur.Dağlarda bulunan depolardan eve çekilen şebekeler sayesinde su sorunuda ortadan kaldırılmıştır ve Kanalizasyon şebekesi vardır. Ayrıca Rize Merkez ve Köy arasında belirli saatler arasında hareket eden ulaşım araçları mevcuttur. 27 Ağustos 2010 yılında yaşanan sel felaketinde zarar gören yolların yenilenip ,genişletilme çalışmalarına başlatılmıştır.