Yavuz, Çarşıbaşı
| Yavuzköy | |
| — Mahalle — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Trabzon |
| İlçe | Çarşıbaşı |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 2.228 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0462 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 61420 |
| İnternet sitesi: | |
Yavuz, eski ismi Savriksa[1], Trabzon ilinin Çarşıbaşı ilçesine bağlı bir mahalledir.
Tarihçe
Yavuz Köyü’nün hangi yıllarda kurulduğna dair kesin kaynaklara rastlanmamıştır. Ancak köyde canlı Tarih’ diye tanınan Süleyman Kocaman’nın anlattıklarına göre köyün 1050 yıllarında kurulduğu sanılmaktadır.
Sonradan adını Trabzon’da görev yapan Osmanlı Padişahlarından Yavuz Sultan Selim’den alan Yavuz Köyü’nün ilk adının Saveriksa olduğu bilinmektedir. Bu adın ise Rumlar’dan kalma olduğu yine bilinmektedir. Fatih Sultan Mehmet, Trabzon’u fethetmiş ancak bugün Akçakale denilen yerdeki kaleyi uzun süre ele geçirememişti. Fatih, ancak uzun yıllar sonra bu kaleyi düşürebilmiş ve Yavuz Köyü’ne girilebilmiştir. Rumların bu yöreden taşınmaması sebebiyle yörenin Türkleşmesi uzun zaman almıştır. Rumların ise bölgeyi ancak 1800’lü yıllarda terk ettiği söylenmektedir.
Köyün Güneyinde bulunan Gavur İskelesi, yayla yolu üzerinde bir taşa resmedilmiş olan insan figürleri, halk arasında çok önceleri kayık bağlandığı söylenen Kayıktaş, 1990 yılında yaşanan sel felaketinde yıkılan Taş Köprü ve Kaldırım yaylasındaki taşlara oyulan mağaralar, tarihi kalıntılar olarak bilinmektedir. Gavur iskelesi, denilen yerde, inanışa göre merdiven şeklinde dizili bulunan taşlara çıkanlar büyük bir titreşimle aşağıya doğru düşmektedir. Bugüne kadar hiç kimse Gavur iskelesi’ni tırmanarak ucundaki mağaraya girmeyi başaramamıştır.
Köyün batısında bulunan ve bir Şehit mezarı barındırdığı için Şehitlik Tepesi olarak anılan yer de halkın ziyaret ettiği yerlerden biridir. Kurtuluş Savaşı sırasında Şehit düşen bir kişiye ait olan mezar ziyaret yeri olarak kabul edilir.
Yavuz Köyü’ne ilk gelen kabilenin Kocamanoğulları olduğu biliniyor. Diğer 24 kabilenin Akçaabat’tan buralara taşındığı söylenmektedir.
Kültür
İnsanları sevecen, zeki, ahlaklı, çalışkan, dürüst ve sporu, özellikle futbolu , voleybol ve basketbolu çok seven Yavuz Köyü halkı, tüm ekonomik ve coğrafi zorluklara rağmen bir çok insanını eğitim için şehirlere göndermiş ve yetiştirmiştir. Düğünlerde kemençe çalınıp horon oynanır. Her yıl Temmuz ayında Kaldırım Yaylası şenlikleri yapılır ve bu şenliklerde bolca kemençe çalınıp horon oynanır . Bol bol da silah atılır. Köyün gençleri askere törenle uğurlanır. Halkın bir kısmı yazın yaylalara çıkarak burada hem hayvancılık yapar hem de serin ve temiz hava ile iç içe yaşar.Yaylalarındaki çam ağaçları gerçekten Windows XP arkaplanı olacak kadar doğal güzelliklere sahiptir. İlkbaharda ekinler ekilirken ve sonbaharda biçilirken işler genelikle imece üsulu ile yapılır.Bu esnada toplanan köylüler genellikle canlı ya da banttan kemençe havaları dinleyerek işlerini yaparlar.Kemençe insanların motivasyonunu yüksekten önemli bir çalgıdır.
En ünlü yemeği, çok leziz ve sağlığa faydalı olan kara lahana çorbasıdır. Kara ateşte pişirilen mısır ekmeği de çok leziz ve ünlüdür. Ayrıca taze ve kuru fasulye yemekleri,tereyağı ile yapılan patates tava, fasulye tava, ayranlı mısır çorbası, ısırgan yemeği, kara lahana sarması, pazı ve fasulye turşusu da köyün yemeklerindendir. Köyde yetiştirilen ineklerden elde edilen tereyağı da çok ünlüdür ve Vakfıkebir tereyağı olarak ün yapmıştır. Ayrıca sütü, ayranı ve yoğurdu da çok lezzetli ve ünlüdür.
Köyün Kıran mahallesi olarak geçen kısmında, Kayık Taş denilen büyük bir kaya bulunmaktadır. Bu kaya, ismini, üzerinde bulunan zincir izlerinden almıştır. Eski çağlarda buraya kayık ve yelkenli gemi vs. bağlanıldığı düşünülmektedir. Burada yapılan kazılarda ev olduğu anlaşılan kalıntılar bulunmuştur. Ayrıca bu kalıntılar, ölen kişilerin kendi evlerine gömüldüğünü ortaya koymaktadır. Köy hudutları içinde bulunan adı Gâvur İskelesi olan çok eski bir yapı verdır. Bu yapı, kayalıkların, günümüz şartlarında bile ulaşılması çok zor olan kısmında oyulmuş mağaralardır. Efsanelere göre bu mağaralar içinde çeşitli hazineler olduğu rivayet edilmektedir. Yalnız buraya ulaşmaya çalışanların geri dönemediği söylendiğinden günümüzde hiç kimse buraya ulaşmaya çalışmamaktadır. Hazinenin alınması halinde değişik doğa olayları olacağı hakkında efsaneler de vardır. Hangi tarihte ve kimler tarafından yapıldığı bilinmemektir. Buranın eski çağlarda liman kent olduğu sanılmaktadır.
Coğrafya
Trabzon ilinin 48 km. batısında, Çarşıbaşı ilçesinin 16 km.güneyindedir.
Denize dikey olarak uzanan dağların arasında bulunan Yavuz Köyü, yaklaşık olarak denizden 16 km içeride kurulmuştur. Güneyinde bölgenin en yüksek dağı olan Karadağ’ın eteklerinde oldukça geniş bir araziye sahip olan köy, dağınık yerleşim tipinin bir örneğidir. 11 mahalleden (Merkez,Düz mahalle, Civelekli ,Ligosli, Bekirli, Fatih (Avaklı), Orta mahalle, Yeni Mahalle, Kıran Mahalle(Aydınlar) ve Faikli ) oluşan köyde bulunan tepeler ve vadiler bu mahallelere sınır olmaktadır. Hemen hemen bütün tepeler birer mahalleyi oluşturmaktadır. Çarşıbaşı ilçesinin en kalabalık ve en büyük köyü olan Yavuz Köyü, Trabzon’un da en büyük köylerinden biridir. Köye Çarşıbaşı’ndan gelen Çarşıbaşı-Yavuz Grup Yolu’ndan ulaşılmaktadır. Köyün bütün mahallelerine ulaşım sağlanmış durumdadır. Ayrıca köyün ulaşım ağı diğer köylere oranla daha uzundur. Yazın yaylaya gidebilmek için yapılan Karadağ yoluna birkaç yoldan gidilebilir. Doğusunda bulunan Akçaabat’ın Aydın, Çilekli, Karaçayır, Sarıca ve Ağaçlı köylerine de bu grup yolundan ulaşım sağlanır. Batıda Çavuşlu (Bendar), doğuda Aydın ve Ağaçlı (Cakera), güneyde Yeniköy ve kuzeyde de Kovanlı (Bondika) ve Erenköy ile sınırlanmış olan Yavuz Köyü’nden yaklaşık olarak 10 köye ulaşım bağlanmış durumdadır.
Yaklaşık olarak Trabzon Rum-Pontus İmparatorluğu tarafından II. yüzyılda birkaç Rum’un oluşturduğu grup tarafından kurulan Yavuz Köyü, o zamanlar sahil kesiminin tarıma elverişli olmaması ve hastalıkların genellikle sahil kesiminde yaygın olmasından dolayı sahilden içeride kurulmuş ve tarım merkezi haline gelmişti. 18. yüzyılın ortalarında Osmanlılar tarafından iskân politikası çerçevesinde başka illerden getirilerek buralara yerleştirilen Türkler, Rumlarla bir süre beraber yaşamışlardır. Daha sonra sayıları azalan Rumlar , I. Dünya Savaşından sonra tamamen köyü terketmişttir. Seferi birlik (Seferberlik) zamanı olarak bilinen I. Dünya savaşı yıllarında (1914-1918) ülkenin iç kesimlerine doğru Samsun civarına giden halk bu savaşın sonunda çoğunlukla geri dönerek yeniden köye yerleşmişlerdir. Bu gidişte halkın bir kısmı geri dönmemiştir. Ayrıca Rumlar da geri gelmemiş ve köyde hiç Rum kalmamıştır.Bu esnada Rize ve Artvin civarından gelen bazı kimseler de köye yerleşmiştir. Böylece Rumlar’ın tamamen köyü terketmesiyle köyde sadece Türkler kalmıştır.
İklim
Mahallenin iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir. Yani 4 mevsim de yağışlıdır.Kışın kar, ilk ve sonbaharda yoğun olmak üzere diğer mevsimlerde de yağmur yağmaktadır. Yaz aylarında en fazla 20 günde bir yağmur alır.Bu nedenle çok yeşil bir bitki örtüsü mevcut olup çok çeşitli endemik bitkileri barındırmaktadır.Doğal bir orman örtüsü vardır ve çok çeşitli ağaçlar ve otlar mevcuttur.
Nüfus
1998 teki nüfusu 2228 hane sayısı yaklaşık 600 hane 1980 ile 1990 arasındaki göç oranı 1999’daki depremlerle ters istikamet dönmüş özellikle de ekonomik krizlerden sonra vatandaşlar köylerine geri dönmüşlerdir. Aile planlamasında gün geçtikçe bilinçlenme vardır. Birçok yetişmiş insanı bulunmaktadır. Doktor, hakim, üst rütbeli asker, öğretmen, hemşire, imam, daire müdürü, gazeteci, Yayla şenliklerine Vakfıkebir ve yerli ve yabancı turistler de katılmaktadır. Köyün nüfusu yaklaşık olarak 5 bin kişidir. Bu nüfusun yüzde 20’si yazın köyde diğerleri ise gurbettedir. Bu oranın içinde çok küçük bir kısım da memur, öğretmen vb. devlet dairesinde çalışmaktadır. Bayanlarda okur yazarlık oranı düşüktür. Erkeklerde ise hemen hemen yüzde 98 iken kadınlarda bu oran yüzde 70’e inmektedir. Nüfusun çoğunluğunu kadınlar oluşturmaktadır.Ayrıca yüzde 30 çocuk, yüzde 30 genç, yüzde 20 yetişkin, yüzde 20’ de yaşlılar oluşturmaktadır. Nüfus artış çevrede en hızlı olan yöredir.
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 3215 |
| 2000 | 2953 |
| 1997 | |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılık ile beraber köy insanlarının inşaat sektöründe çalışmasına dayalıdır.Tarım ürünü olarak en fazla mısır ve fındık yetiştirilir.Ayrıca fasulye ve patates de insanların geçimine katkı sağlamaktadır.Hayvan olarak inek ve koyun beslenmektedir.İneklerden elde edilen süt de ekonomiye katkı sağlamaktadır. Bunların dışında yüksekokul ve üniversite okuyup profesyonel mesleklerde çalışan insan sayısı son yıllarda hızla artmaktadır.Bu meslek sahipleri kamu ve özel sektörde çalışmakta ve gelirleri ile köyün ekonomisini kalkındırmaktadır.Ayrıca bu yüzden köy son yıllarda dışarıya oldukça fazla göç vermektedir.
Altyapı bilgileri
Mahallede, ilköğretim okulu ve orta okul vardır. Mahallenin içme suyu şebekesi ve kanalizasyon şebekesi vardır. Ptt şubesi ve ptt acentesi yoktur. Sağlık ocağı vardır.
Kaynak
Dış bağlantılar
| ||||||