Yemişli, Gercüş

BOtka, Bôtıkâ, Botkan (Yemişli) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman ilinin Gercüş ilçesine bağlı olan bir köy. Tarihi eskilere dayanan eskisi kadar olmasa da meyveleri ve pınarları ile tanınan Botıka görülmesi gereken ilginç bir köy.

Yemişli (Bôtıkâ) Batman'ın Gercüş ilçesine bağlı geçmişi eskilere dayanan bir köydür. Köyün asıl adı Kürtçe Botka, Botıka, Botkan şeklinde değişik biçimlerde telaffuz edilmektedir. Köye daha sonra Yemişli adının verilmesi ise çevresine nazaran meyve türlerinin daha bol olması yüzündedir.

Yemişli köyü Gercüş ilçesinin Hasankeyf, Siirt ve Mardinle sınır oluşturduğu bir noktada yer alır. Yemişli'nin hemen kuzeyinde yer alan Mava Dağı'nın arka tarafı Hasankeyf İlçesine ve Kuzeydoğusu ise iline ait toprakları içerir. Yemişli köyü, coğrafi olarak oldukça dağlık ve ulaşılması güç bir noktada yer almaktadır. 2009 yılından önce Gercüş ilçe merkezinden sonra yaklaşık 50 km olan köy yolu çok dar ve elverişsiz olup dağların arasından gitmekteydi. Bu 50 km lik yolu aşabilmek için köy minibüsleri saatlerce yolda kalmaktaydı. Ancak 2009 yılından itibaren güvenlik yolu kapsamında yapımına başlanan Gercüş-Yemişli-Siirt yolu sayesinde ulaşım oldukça kolaylaştı ve burası ana bir yol haline geldi. Şu anda Gercüş ilçe merkezinden 25-30 dakikada köye ulaşmak mümkün. Köyün iklimi sert karasal iklim olup yazlar aşırı sıcak kışlar ise soğuk geçer. Eskiye nazaran iklim biraz yumuşamıştır. Köyün rakımı 835 m ile 903 m arasında değişmektedir. Köyün nüfusu TÜİK verilerine göre 661'dir. (2010) 1990 yılında 945 civarında olan köy nüfusu sürekli olarak azalmaktadır. Bunda köy halkının Batman il merkezi başta olmak üzere İstanbul, Isparta, Manisa, Konya, Antalya gibi şehirlere göç etmesinin büyük rolü vardır. Özellikle Isparta'da yüzden fazla hanenin Yemişli köyüne mensup olduğu tespit edilmiştir. Köyün başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarımsal üretimde arazi makina kullanımına elverişli olmadığı için daha çok klasik yöntemlerle yapılmaktadır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin en önemlisi üzümdür. Yemişi'nin üzümüyle meşhur olduğu söylenebilir. Üzümün birçok çeşidi yetiştirilmektedir. Bunların en önemlileri Mezrone ve Tayfi'dir. Üzüme bağlı olarak pekmez, kuur üzüm benî (sucuk) halil v.b. gibi üzümün birçok yan ürünü de üretilmektedir. Bunun dışında önemli olan ürünler badem, ceviz, fıstık, incir, nar, armut, elma gibi ürünlerdir. Gerçekten de karasal iklimde olmnasına rağmen Yemişli^deki meyve çeşitliliği şaşırtmaktadır. Bunun dışında buğday, arpa ve diğer bazı tarımsal ürünlerin de ekildiği köyde meşe palamudu da çok önemli bit yer tutmaktadır. Köyün etrafının daha eski yıllarda meşe ormanı olduğu bilinmektedir. Şimdi ise yakacak için kesim ve askeri nedenlerden dolayı ağaç sayısı oldukça azalmıştır. Botıka'da hayvancılık istenilen düzeyde değildir. Daha çok küçük baş hayvancılık yapılmaktadır. Kümes hayvancılığı da yaygın olmakla birlikte daha çok içe dönük üretim ve tüketim şeklindedir. Botka'ya elektrik 1991 yılında su ve telefon ise 2000'li yılların başında gelmiştir. Köyde kanalizasyon şebekesi yoktur. AYrıca ptt şubesi de yoktur. Köy okulu cumhuriyetin ilk yıllarından beri hizmet vermektedir. Okul son yıllarda inşa edilen binasına taşınmıştır. Köyde bir sağlık ocağı bulunup faaliyeti verimli değildir. Köyde yine cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren var olan bir karakol bulunmaktadır. Bu karakol son yıllarda alanını daha da genişletmiş olup bu bölge için operasyonel bir merkez haline gelmiştir. Köyün evleri oldukça eski olan taşlardan yapılmıştır. Kimi evlerin 150-200 yaşında olduğu görüntülerinden anlaşılmaktadır. Batman kültür ve turizm müdürlüğünün bu eski evler için herhangi bir çalışma yapmamış olması hayret vericidir. Köyün camisi köyü ikiye bölmektedir. caminin sağ tarafı diyebileceğimiz kısmı Zewey bölgesi olarak adlandırılmıştır. Bu kısımda seyit olmayan aileler oturmaktadır. Diğer taraf ise Bozikî olarak tnaımlanır ve burada seyit olan aileler yaşamaktadır. Bu ikilik sadece seyitlik kavramında mevcuttur. Bunun dışındaki ilişkilerde bir ayrım söz konusu değildir. Köyün tamamı Kürtçe konuşur ve Türkçe bilmeyenlerin oranı özellikle yaşlı kesimlerde neredeyse yüzde yüzdür. Köyde konuşulan Kürtçe değişik bir şiveye sahiptir ve gerek o çevrede gerekse de Batman il merkezinde diğer Kürtçe şivelerinden rahatlıkla ayırt edilebilir. Köy kahvesi olan Yemişli^de halk dini vecibelerine bağlıdır. Köyde seyitlerin eskiden beri var oluşu Botıka'da dini hassasiyeti öne çıkarmıştır.