Güveyfeneri
 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Physalis peruviana | ||||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||
|
metne bakınız. | ||||||||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||||
|
Güveyfeneri[1] patlıcangiller (Solanaceae) familyasına mensup, ılıman ve astropik bölgelerde yetişen ve birçok türü olan bir bitki ve meyve cinsi.
Yaklaşık olarak 30–40 cm yüksekliğe erişen bitkinin meyveleri bilye büyüklüğünde ve turuncumsudur. Dokusu domatesi andırır. Meyvesi kağıdımsı bir kabuğa sarılıdır. Meyveler vitamin açısından zengindir, hoş bir kokusu vardır. Ham meyveler ekşidir, güneşte olgunlaştığında sarı-turuncu renge dönerler ve tatlanırlar.
Köken bilimi
Physalis sözcüğü, Yunanca phusallis (sidik torbası) kelimesinden gelir.
Coğrafya ve üretim
Yer kirazı, başlıca Orta Amerika ve Güney Amerika'nın doğusunda doğal olarak yetişen küçük bir meyvedir.Türkiye de ise,KARGI'da , Uluborlu'da, Kastamonu İli Hanönü ilçesinde doğal olarak yetişmektedir. Bugün Afrika, Avustralya, Yeni Zelanda ve Hindistan başta olmak üzere, Türkiye'de dahil dünyanın birçok yerinde kültürü yapılmaktadır.
Bitki ılıman yerlerde çok yıllık ufak çalı formundadır. Kışın don olan yörelerde ise tek yıllık olarak yetiştirilir. Çabuk çimlenip büyüyen ve meyve yapan bir bitki olduğundan, ilkbahar başı çimlendirilen tohumlarından aynı yıl yazın meyve vermeye başlar. Don oluncaya kadar meyve vermeye devam eder.
Tüketimi
Yer kirazı Kolombiya'da, idrar söktürücü olarak ve astım tedavisinde kullanılmaktadır. Meyveleri doğrudan yendiği gibi, meyve salatalarına, dondurmaya, kek ve pastalara konulmakta ve reçeli yapılmaktadır.
Altın çilek adı altında ticareti yapılan Peru güveyfeneri'nin (Physalis peruviana) meyvesi içeriğinde lifler barındırdığından tok tutucu özelliğe sahiptir. Özellikle zayıflamada etkili olduğu yönünde tanıtımı yapılan “Altın Çilek” meyvesinin hapı piyasaya çıkarılmıştır. Ancak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türk Eczacılar Birliği bu konuda önemli açıklamalarda bulunmaktadır.[2].
Alt türler
- Güvey feneri, güney feneri veya Çin feneri olarak bilinen Physalis alkekengi
- Kaz üzümü veya pelerinli bektaşi üzümü olarak bilinen Physalis peruviana
- Physalis acutifolia (Miers) Sandw.
- Physalis angulata
- Physalis angustifolia Nutt.
- Physalis arenicola Kearney
- Physalis carpenteri Riddell ex Rydb.
- Physalis caudella Standl.
- Physalis cinerascens (Dunal) A.S. Hitchc.
- Physalis clarionensis
- Physalis cordata P. Mill.
- Physalis crassifolia Benth.
- Physalis foetens Poir.
- Physalis grisea (Waterfall) Martínez
- Physalis hederifolia Gray
- Physalis heterophylla Nees
- Physalis hispida (Waterfall) Cronq.
- Physalis latiphysa Waterfall
- Physalis lobata
- Physalis longifolia Nutt.
- Physalis mimulus
- Physalis minima L. (Australia)
- Physalis missouriensis Mackenzie & Bush
- Physalis mollis Nutt.
- Physalis noronhae
- Physalis philadelphica
Physalis pruinosa - Physalis pruinosa
- Physalis pubescens L.
- Physalis pumila Nutt.
- Physalis subglabrata
- Physalis subulata Rydb.
- Physalis turbinata Medik.
- Physalis virginiana P. Mill.
- Physalis viscosa L.
- Physalis walteri Nutt.
Resim galerisi
Açık durumda bir Physalis peruviana.JPG)
Physalis peruviana
Kaynakça
- ↑ Prof. Dr. Turhan Baytop, Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1994
- ↑ "Altın çilek zayıflatmıyor" (Türkçe). www.haberdar.com. 9 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110809081655/http://www.haberdar.com:80/haber/altin-cilek-zayiflatmiyor-2631205. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2011.