Yiğitharman, Solhan
| Yiğitharman | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Bingöl |
| İlçe | Solhan |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Nüfus (2007) | |
| - Toplam | 895 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0426 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 12700 |
| İnternet sitesi: | |
Yiğitharman, Bingöl ilinin Solhan ilçesine bağlı bir köydür. Eski Adı Xırbızun'dur.
Tarihçe
Köyün tarihine baktığımızda eski yerlişimin kalıntılarına rastlamak mümkündür. Köyün eski yerleşim bölgesi Başdarez adıyla anılan bölgedir. Bölge yayla olduğundan kalıntılar toprağın altında kalmıştır. O dönemde dikilen Ceviz ağaçları Xozla denilen derede hala tüm canlılığıyla durmaktadır. Ayrıca Verşikefton bölgesinde eski taşoyma sistemiyle ile yapılan 3 mağara bulunmaktadır.
Köy uzun bir müddet boş kalmıştır. Onun için Xırbezu olarak isimlendirilmişitir. Alınan bilgilere göre 17 yy da 2. Molla İzettin köyün berrak akan deresine ve çevresine hayran kaldığından köyde oturmaya karar verir, medresesini kurar ve köy eski canlılığına kavuşur. Ayrıca köyün Ware Seyyidon Seyyitler yaylası olarak adlandırılan mükemmel bir yaylası bulunmaktadır. Bu isim 2. Molla İzettinin bu yaylayı sevmesi ve kullanmasındann dolayı çevre halkı tarafından bu isim verilmişir. Şeraffetin Dağlarının eteği olan yayla, Temmuz ve Ağustos aylarında doyumsuz bir havaya ve mükemmel soğuk su kaynaklarına sahiptir.
Kültür
ZAZA kültür gelenek ve görenekleri yaşanmaktadır.
Köyün kültürüne baktığımızda köyün gelenekleri arasında köydeki büyükler şel atma.(taş atma)cirit at koşusu kücükler ise uzuneşek oyunları .Yemekleri ise meşhur yemeği lüel(kömbet) bir çeşit börek gözleme hamur türü yemek tırşıkta meşhurdur. (kavurmanın haşlanıp soba kuzinesinde tepsi de pişirilen ekmeğin üzerine dökülere yapılan yemek), gemdu ve mastuva yemekleri arasındadır ve çok lezzetlidir yerseniz tabii. Köye yaklaşık 250 yıl önce yerleşen Molla İzettin ailesi, hem bu köye hem de çevre köylerin maneviyatının artmasına neden olmuştuştur. Seyyidi olarak bilinen aile Diyarbakır Kulp ilçsesinden göç etmişlerdir. Meşhur Şeyh Mahmud Herta'nın torunlarıdır. Köyün mezarlığında büyük alimler ve evliyalar yatmaktadır.
Coğrafya
Bingöl iline 61 km, muş iline 70 km,Solhan ilçesine 15 km uzaklıktadır.
Mezraları
- Gündoğdu (Azat) Mezrası
- Yeni Yerleşim(ağılon) mezrası
- Keşkan mezrası
- yekmal mezrası
İklim
Köyün iklimi, karasal iklim etki alanı içerisindedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer. İlkbahar ve sonbaharda bol yağmur düşer. Sıcaklık ortalama temmuz ayında 37° bulur. Ocak ayında ise; 0-5 derecedir.ilkbaharda ısınır. Ancak çevredeki dağların havası gündüz serin, gece soğuk geçer. Genelde kuzey rüzgarları görülür. Kuzey rüzgarları kışın zaman zaman şiddetli fırtına şeklinde eser.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | 895 |
| 2000 | 1.143 |
| 1997 | 1.062 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi hayvancılığa dayalıdır.
Hayvancılık
2011-2012 yılı istatistik verileri Büyükbaş:450 Küçükbaş: 14000
Yiğitharman köyü genelinde küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır. Küçükbaş hayvancılığın büyük çoğunluğu koyun besiciliği olarak yapılmaktadır. Yaklaşık olarak 350 keçi geri kalan 13650 si koyundur. Keçiler kıl keçisi ırkı, koyunlar ise ak karaman, ak karaman melezi ve mor karaman olarak bulunmaktadır. Yaklaşık 6500 baş ak karaman koyun bulunan köyde 80 aile küçük hayvan besiciliği yapmaktadır. Kışın ağır koşulları, yem ve saman fiyatının yüksekliği sebebiyle göçer hayvancılık yapan çiftçilerimiz kış aylarında hayvanlarını şanlıurfa, diyarbakır ve mardine götürmektedir. Burada kışı geçirip nisan- mayıs aylarında tekrar köyün kendi meralarına dönüş yapılmaktadır. Arıcılıkta da durum aynıdır. Adana ve mersin civarında kışı konaklayarak geçiren arıcılar yaz aylarında köye dönüş yapmaktadır.
eğitim
Okul bilgileri: mezralarından bulunan okullarla beraber toplam 3 okulu bulumaktadır.Her bir okulda 2 Öğretmen olup, toplam öğretmen sayısı da 6’dır.Bu okullarda buluna Öğrenci sayısı da 152’dir. Genelde ilkokula kadar hemen herkes çocuklarını okula göndermektedir.Ancak ikinci kademe ortaokulun köyde olmaması kız çocukları için dez avantaj olmuştur.Bazı veliler bundan dolayı kız çocuklarını okula göndermemektedirler. Okur yazar oranı: Eskiye nazaran son yıllarda okuma oranı yükselmiştir.İlkokul kısmında • civarında ortaokulda da; % 75 civarındadır.
düğünler
Kasabada evlilikler genellikle anlaşarak yapılır. Birbirlerini beğenen kız ve erkek, işi aileye bırakırlar. Aileler arasında anlaşma sağlandıktan sonra oğlanın erkek yakınları ve beldenin ileri gelenleri kız istemeye giderler. Kız tarafından olumlu cevap alındıktan sonra oğlanın yakını olan kadınlar hediyelerle beraber gelin görmeye giderler. Bu tören aynı zamanda nişan töreni sayılmaktadır. Törende şerbet içilip çerez yendikten sonra alınmış olan takılar geline takılır. Bu takılar kız tarafının isteği ve oğlan tarafının maddi durumuna göre değişmektedir. Nişanlılık süresinde geline, bayramlarda ve diğer günlerde hediyeler götürmek adettir. Düğünler genellikle sonbahar mevsiminde yapılmaktadır. Gerekli eşyalar alınıp düğün günü tespit edilerek akrabalara ve tanıdıklara duyurulur. Düğünler iki gün sürmektedir. İlk gün erkek tarafı toplanarak kız tarafına kına yapmaya giderler. Gelen misafirlere şerbet ve çerez dağıtıldıktan sonra gelin ortaya konularak oğlanın kız kardeşi veya yakın akrabası tarafından kına yakılır. Bu sırada erkek tarafı ve kızı tarafı kıza takılar takar. Genç kızlar bu arada oyun oynayarak eğlenirler. Bundan sonra gelen misafirler evlerine dönerler. Oğlanın evinde de o gece çeşitli eğlenceler olur. Gençler hazırladıkları kınayı türküler söyleyerek damadın eline yakarlar. Bu arada damada paralar takılır.
Kaynakça
| ||||||||||