Yoichiro Nambu

Yoichiro Nambu
南部 陽一郎

Doğum 18 Ocak 1921(1921-01-18)
Tokyo, Japonya
Ölüm 5 Temmuz 2015 (94 yaşında)
Osaka, Japonya
Milliyeti Amerikan
Dalı Fizik
Çalıştığı yerler University of Tokyo (1942-49)
Osaka City University (1949-52)
Institute for Advanced Study (1952-54)
University of Chicago (1954-)
Öğrenim Tokyo Imperial University
Önemli başarıları Spontane / Kendiliğinden simetri kırılması
Aldığı ödüller ABD Ulusal Bilim Madalyası (1982)
Dirac Medal (1986)
Sakurai Prize (1994)
Wolf Prize in Physics (1994/1995)
Nobel Fizik Ödülü (2008)
10 Aralık 2008, Yoichiro Nambu Nobel Ödülü Töreninden

Yoichiro Nambu (南部 陽一郎, Nambu Yōichirō, 18 Ocak 1921 - 5 Temmuz 2015) Japonya doğumlu Amerikan fizikçidir. Chicago Üniversitesi Enrico Fermi Enstitüsü'nde ve Harry Pratt Judson fizik dalı üstün hizmet profesörüdür.[1] Teorik fizikdalında subatomic (atom altı parçacıkları) mekanizmasında kendiliğinden simetri kırılması keşfi üzerine 2008 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.[2]

Eğitimi

Nambu, 1921 yılında Japonya'da doğmuştur. Fukui'de Fukui Lisesi'nden mezun olduktan sonra Tokyo İmparatorluk Üniversitesinde fizik eğitimi aldı. 1942'de lisansını tamamlayıpi 1952'de doktorasını kazanmıştır. 1949'da Osaka City Üniversitesi'nde asistan profesör olmuş, bir sonraki yıl 29 yaşında profesör kadrosuna alınmıştır.

Amerika kariyeri

1952'de Advanced Study Enstitüsü, New Jersey, ABD ye davet edildi. 1954 yılında araştırmalarını Chicago Üniversitesi'ne taşıdı , 1958 yılında profesörlüğe atandı. 1974 ile 1977 yılları arasında ayrıca Fen Fakültesi Fizik Bölümü Başkanı oldu.[1] 1970 yılında Amerika vatandaşı oldu.[3]

2008 Nobel Ödülü

Yoichiro Nambu 2008 yılında ,Japon fizikçiler Makoto Kobayashi ve Toshihide Maskawa ile , Nobel fizik ödülünü temel parçacıklar üzerine yaptıkları teorik çalışmalar sonucunda kazandı. Çalışmalar, 14 milyar yıl önce meydana gelen Büyük Patlama sonucu oluşan Evren’in orijini ve maddenin doğasındaki anormallikleri açıklamaktadır. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi göre, "spontan kırık simetri’’ doğanın düzeninin altındaki karışık yüzeyin gizlenmesidir.Örneğin, düşen bir kalem mükemmel bir simetriyle ve hiçbir tercih yönü yokmuş gibi düşer gibi gözükür, oysaki sabit doğrusal yüzeyin düşük enerjisiyle kalem aniden yön değiştirir ve simetri bozulur.[3] [4]

Ödülün yarısını alan 87 yaşındaki Nambu, ödülü 1960’larda ortaya çıkardığı atom-altı parçacıklarla ilgili “kendiliğinden simetri kırılması” mekanizması ile kazandı.[5] Nambu, temel parçacıklarda ve süperiletkenlikte kendiliğinden simetri kırılması kavramının geliştirileceğini açıklamaktadır. Bu teoriler, Standart Model’in temel taşıdır ve doğadaki dört temel kuvvetten (elektromanyetik, şiddetli, zayıf ve gravitasyonel kuvvetler) üçünün (gravitasyonel kuvvet hariç) birleştirilmesini açıklamaktadır.[6]

Diğer Japon fizikçiler ise ödülün diğer yarısını, “simetri kırılmasının” kaynağının bulunması ile çalışmaları nedeniyle aldılar. Simetri kırılması (asimetri) teorisinin temelleri, Büyük Patlama’dan sonra maddenin anti-maddeden daha fazla oluşumu ve böylece maddenin Evren’in başlangıç kaynağı olması, yıldızlar, gezegenler, galaksiler ve sonuçta hayatın başlangıcıyla ilgili bilgileri vermektedir. Kısaca, fiziğin bu alanında yapılan çalışmalar, evrenin oluşumunun daha iyi anlaşılması yolunda büyük katkılar sağlamaktadır.[7] CERN’deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı deneyleri de bu çalışmaların üzerine kurulmuş durumdadır. Ayrıca bu çalışmalar, süperiletkenlik gibi konularda yapılan araştırmaların da önünü açmıştır. Ödül sahipleri yaklaşık 1.4 milyon Amerikan Doları tutarındaki ödülü 10 Aralık 2008'de almışlardır.[8]

Ödül ve başarıları

Başarıları
Matematiksel Fizik Dannie Heineman Ödülü1970 
Ulusal Bilimler Akademisi 1971 
Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi 1971 
J. Robert Oppenheimer Ödülü1976 
Harry Pratt Judson Üstün Hizmet Profesörü 1978 
Ulusal Bilim Madalyası1982 
Onursal Üye Japonya Akademisi 1984 
Max Planck Madalyası1985 
Uluslar arası Teorik Fizik Merkezi Dirac Madalyası 1986 
Bilim Fahri Doktorası Northwestern Üniversitesi 1987 
Amerikan Fizik Derneği JJ Sakurai Ödülü 1994 
Fizik Wolf Vakfı Ödülü 1994-1995 
Gian Carlo Wick Hatıra Madalyası Dünya Bilim Adamları Federasyonu1995 
Fahri derecesi Osaka Üniversitesi 1996 
Georgian Bilimler Akademisi Yabancı Üye1996 
N. Bogoliubov Ödülü Nükleer Araştırmalar Enstitüsü 2003 
Benjamin Franklin Madalyası2005 [9]
Nobel Fizik Ödülü 2008

Yazılı eserlerinden bazıları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. 1 2 [news.uchicago.edu/gallery/yoichiro-nambu-photos-download - 71k - 2012-03-05 -/ "05.03.12 günceleme 05 Mart2012 erişim"]. news.uchicago.edu/gallery/yoichiro-nambu-photos-download - 71k - 2012-03-05 -/.
  2. ↑ "2008 Nobel Ödülleri 05 Mart2012 erişim". 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160730145443/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/.
  3. 1 2 "Chicago Üni. Fizik Dep. 05 Mart2012 erişim". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160804231720/http://physics.uchicago.edu/research/areas/particle_t.html.
  4. ↑ [ http://news.bbc.co.uk/2/hi/7656538.stm/ ] BBC 2008 haber 05 Mart 2012‎ 'da erişilmiştir.
  5. ↑ "08Ekim 2008 Thomas H. Maugh II, Tribune - 05 Mart2012 erişim". 18 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130718144538/http://articles.chicagotribune.com/2009-10-08/news/0910080125_1_antibiotics-chemistry-ribosome.
  6. ↑ " Niklas Pollard 7 Ekim 2008 - 05 Mart2012 erişim". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150402185749/http://www.reuters.com/article/2008/10/07/us-nobel-physics-idUSTRE4963JJ20081007.
  7. ↑ http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/461529.asp#storyContinues/ ntvmsnbc 2008 haber 05 Mart 2012‎ 'da erişilmiştir.
  8. ↑ "BBC Jonathan Amos 07 Ekim 2008 - 05 Mart2012 erişim". 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160313150052/http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/7656538.stm.
  9. ↑ "Franklin Laureate Veritabanı - 05 Mart2012 erişim". http://www.fi.edu/winners/2005/nambu_yoichiro.faw?winner_id=4394/.
  10. ↑ http://www.kitapgalerisi.com/YOICHIRO-NAMBU_ar_129654 Türkçe'ye çevrişmiş eser

İnternet kaynakları

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 10/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.