Yuvha
Yuvha (Tatarca: Юха-кыз, Başkurtça: Юха, Azerice: Yuvxa, Rusça: Юха елан "Yuha Yılan") - Türk ve Altay şamanizminde ve mitolojisinde söylencesel sürüngen. Yuha olarak da bilinir.
Özellikleri
Yılan kırk yıl yaşarsa Büke’ye (ejdere) dönüşürmüş. Büke de kırk yıl yaşayınca Yuvha olurmuş. Bazı söylencelerde bin yıl yaşayan ejderhanın Yuvhaya dönüştüğü anlatılır. Güzel bir kız kılığına girebilir ancak bu kızın göbek deliği yoktur ve böylece onun Yuvha olduğu anlaşılabilir.[1] Irmakların önünü keser ve kurban ister. Yoksa suyu bırakmaz. Moğollar, Olgoy Korkoy (Bağırsak Solucanı) dedikleri ve dev bir yılana benzeyen yaratığın çölde yaşadığına inanılır.
Bir inanışa göre "Yuvha", ırmakların ve göllerin buzunun kırıldığı veya delindiği yerlerde güzel bir kız kılığında ortaya çıkar. Onun yakışıklı erkek kılığına girdiği de anlatılanlar arasındadır. Onu göbeği olmadığından tanırlar. Doyacak kadar su içemediği zaman ölür.[2]
Etimoloji
(Yuv/Yuh) kökünden türemiştir. Yuvanmak, kıvrılmak, dönmek, döndürmek anlamı taşır. Yuvarlak sözüyle aynı köktendir. Moğolca Zuh/Zuha/Zuvha kelimesi ateş ve ocak[3], manası taşır.
Kaynakça
- ↑ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- ↑ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
- ↑ Mongolian Dictionary, Andras Rajki ("zuuh") (İngilizce)
İç bağlantılar
- Olgoi Khorkhoi - Mongolian Death Worm (İngilizce)
- Zilant (İngilizce)
- Chuvash Dragon (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Dünya Halklarının Mitleri - Ensiklopediya (Rusça)
- Mythology And Legendary Beings (İngilizce)