Çınar
Çınar | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Platanus x hispanica | ||||||||||||
Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Metne bakınız. | ||||||||||||
Dış bağlantılar | ||||||||||||
|
Çınar, çınargiller (Platanaceae) familyasından Platanus cinsini oluşturan uzun boylu kalın çaplı ağaç türlerinin adı.
Anavatanı Kuzey Amerika, Avrupa'nın doğusu ve Asya'dır. Çınarlar ormanlardan daha ziyade dere, ırmak ve nehir yataklarında bulunsa da esasen süs bitkisi olarak yetiştirilir. Bunlar allelerde, su başlarında, büyük çayırlık ve mesire yerlerinde gölge ağacı olarak dikilmektedir. Yaprakları tozdan ve gazlardan fazla etkilenmediklerinden büyük endüstri şehirlerinin caddelerinde, park ve bahçelerde fazla görünmektedir.
Genç yaşlarından itibaren genel olarak hızlı bir büyüme yaparlar. Uzun ömürlüdürler. Yaşlı çınarlar zamanla içleri çürüyüp boşaldığı halde yaşamlarını sürdürürler. Kütük sürgünü verme özellikleri vardır. Yetiştirilmeleri tohum ve yarı odunsu çeliklerle olmaktadır.
Çınar odunundan, alet sapları, fıçı, çıt kazığı yapımında ve mobilyacılıkta, ayrıca yakacak olarak yararlanılır. Ayrıca tanen içeren kabukları kabız yapıcı ve ateş düşürücü olarak içten, antiseptik olarak da dışarıdan kullanılır.
Türkiye'de doğal olarak yayılış gösteren tek tür, doğu çınarı (Platanus orientalis)'dır.
Türler
- Gentry çınarı (Platanus gentryi)
- Kerr çınarı (Platanus kerrii)
- Meksika çınarı (Platanus mexicana)
- Batı çınarı (Platanus occidentalis)
- Doğu çınarı (Platanus orientalis)
- California çınarı (Platanus racemosa)
- Rzedowski çınarı (Platanus rzedowskii)
- Arizona çınarı (Platanus wrightii)
- Londra çınarı (Platanus x hispanica) (P. occidentalis x P. orientalis melezi)