Çatal (yazılım geliştirme)
Çatal ya da çatallama (İng. fork), bir yazılım projesinin mevcut kaynak kodları kopyalanarak başlatılan yeni projeye verilen addır. özgür yazılım alanında yaygın bir şekilde görülmekle birlikte sahipli yazılımlarda da örnekleri görülebilir.
Bir özgür yazılım projesini farklı bir yönde geliştirmek isteyen geliştiriciler, yazılımın tüm kodlarını kopyalayarak farklı bir isim altında yeni bir proje başlatabilir ve uygulamak istedikleri değişiklikleri, yenilikleri uygulamaya başlayabilirler. Özgür yazılım lisansları gereğince, çatal yazılım oluşturmak, önceden izin almayı gerektirmez ve telif hakları ihlaline de yol açmaz, bununla birlikte yazılımın öneceki kaynağını belirtilmesi ve yeni yazılımın da özgür tutulması gereklidir.
Bir özgür yazılım projesinde farklı düşünen geliştiriciler yol ayrımına geldiklerinde, kendi aralarında birleşerek yeni bir yol çizmeleri nedeniyle yol ayrımı kavramından türetilmiştir.
Örnekler
Çatal olarak başlatılan çok sayıda yazılım projesi bulunabilir. Bunlardan birkaç örnek:
- LibreOffice ofis yazılım seti projesi 2011 yılında OpenOffice.org'dan çatallanarak geliştirilmeye başlamıştır. Çatallanma nedeni ve süreci LibreOffice'in tarihçesinden öğrenilebilir. OpenOffice ise 2001 yılında StarOffice projesinden çatallanarak ortaya çıkmıştır.
- Debian isimli Linux dağıtımının kodları temel alınarak onlarca çatal proje geliştirilmiştir. Örneğin popüler Linux dağıtımlarından Ubuntu ve Türkiye'de geliştirilen Pardus işletim sistemleri geçmişte Debian'ın kaynak kodları temel alınarak geliştirilmeye başlanmıştır. Yandaki grafikten incelenebilir.
- Inkscape vektörel çizim programı, 2003 yılında Sodipodi'den çatallanarak geliştirilmeye başlamıştır. Sodipodi ise daha önce Gill isimli bir projeden çatallanmıştır.
Kaynakça
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
