İç Tlingitleri
| Toplam nüfus | |
|---|---|
| 589 (2012) [1] | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
| Diller | |
| Tlingitçe, İngilizce | |
| Din | |
| Hıristiyanlık, Animizm / Şamanizm | |
| İlgili etnik gruplar | |
| Kıyı Tlingitleri, Tagişler, Tahltanlar, Kaskalar |
İç Tlingitleri ya da İçbölge Tlingitleri (Tlingitçe Kanada imlâsıyla Dàkhka Khwân, Alaska imlâsıyla Daḵká Ḵwáan < daaḵká ḵwáan «iç sakinleri / inland-people»[2], Łingít ; İngilizce: Inland Tlingit, Inland Tlinkit, Interior Tlingit), Kanada'nın Yukon eyaletinin güneyinde Carcross ve Teslin yerleşimleriyle Britanya Kolumbiyası eyaletinin kuzeybatısındaki Atlin yerleşiminde yaşayan, Pasifik Kuzeybatısı Kızılderilileri kültür grubundan olan Kıyı Tlingitlerinin (Eilʼká Ḵwáan) aksine Subarktik Kızılderilileri kültür grubuna giren, anasoylu, önceleri animist ya da şamanist iken sonradan Hristiyan olan, Na-Dene halkları dil gubundan Kızılderili halkı. En yakın akrabaları dilce Na-Dene dillerini oluşturan Eyaklar ile G̱unanaa dedikleri Kanada Atabasklarıdır. 2012 yılı itibariyle nüfusları 589 kişidir[1]. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi İç Tlingitleri de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.
Kıyı Tlingitleri ile Tahltanlar arasında evlilik yapmışlardır[1].
Komşuları
İç Tlingitlerinin komşuları olarak, kuzeyde ve batıda Tagişler, doğuda Kaskalar, güney ve güneydoğuda Tahltanlar, güneybatıda Kıyı Tlingitleri bulunur[3].
Klanları
İç Tlingitleri 2 moiety (Raven moiety, Eagle Moiety) ve 5 clan olarak yapılanır:[1]
- Kukhhittan (Raven) clan
- Ishkitan (Frog) clan
- Yanyedi (Wolf) clan
- Deshitan (Beaver) clan
- Dakhlawedi (Eagle) clan
Kabileleri
İç Tlingit kabileleri (khwân = ḵwáan):
| Ḵwáan | IPA | İngilizce çevirisi | Yerleşimleri | İngilizcedeki eski adları |
|---|---|---|---|---|
| Deisleen Ḵwáan | tesɬiːn qʰʷáːn | Big Sinew Tribe | Teslin | Teslin Tlingit, Teslin people, Inland Tlinkit |
| Áa Tlein Ḵwáan | ʔáː tɬʰeːn qʰʷáːn | Big Lake Tribe | Atlin | Taku River Tlingit, Inland Tlinkit |
Kanada'da da yaşayan ve İç Tlingitlerine girmeyen Taku Tlingitleri (Tʼaaḵu Ḵwáan) ile İç Tlingitlerine giren Taku Nehri Tlingitlerini birbirine karıştırmamak gerekir
Günümüzdeki grupları
| Kızılderili rezervi[4] | Hükûmet/band | Kabile Konseyi | Yerleşimler | Prov./ Terr. |
|---|---|---|---|---|
| Carcross 4 | Carcross/Tagish First Nation | Carcross, Tagish (Tagişler ile birlikte) | YT | |
| Nisutlin 14 | Teslin Tlingit Council | Teslin | YT | |
| Nisutlin Bay 15 | Teslin Tlingit Council | Teslin | YT | |
| Teslin Post 13 | Teslin Tlingit Council | Teslin | YT | |
| Alkhili 2 | Taku River Tlingit[5] | Daak Ka Tlingit Nation | 2 miles E of Fourth of July Bay, Atlin Lake, 3 miles NE of Atlin | BC |
| Atlin-Teslin Indian Cemetery 4 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | E shore Atlin Lake, 1 mile S of Atlin | BC |
| Five Mile Point 3 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | at Five Mile Point, E shore Atlin Lake, S of Atlin | BC |
| Jennings River 8 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | E shore Teslin Lake at mouth of Jennings River | BC |
| McDonald Lake 1 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | at N end of McDonald Lake, 12 miles NE of Atlin | BC |
| Silver Salmon Lake 7 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | on Silver Salmon River at east end of Kuthai Lake, E of S end of Atlin Lake | BC |
| Taku 6 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | at jct of Silver Salmon and Nakina Rivers, E of S end of Atlin Lake | BC |
| Teslin Lake 7 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | at S end of Teslin Lake, west shore, north of Hudson's Bay Post | BC |
| Teslin Lake 9 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | on W shore of Teslin Lake, at mouth of Gladys River | BC |
| Unnamed 10 | Taku River Tlingit | Daak Ka Tlingit Nation | Atlin | BC |
Dil
Dilleri Tlingitçenin Kuzey Tlingitçesi lehçesinin alt lehçesi olan İç Tlingitçesi olup asıl Tlingitçeden ayrı olarak Yukon Yerli Dil Merkezi imlâsıyla (YNLC orthography)[6] yazıya geçirilir[7].
e-mail Alaska
Kıyı Tlingit alfabesi
(Coastal orthography)Kanada
İç Tlingit alfabesi
(YNLC orthography)IPA a a a ʌ á á á ʌ́ aa aa à a áa áa â á ch ch ch tʃʰ (tʃ) ch' ch' ch' tʃʼ d d d t (d) dl dl dł tɬ (dl) dz dz dz ts (dz) e e e ɛ é é é ɛ́ ee ee ì i ée ée î í ei ei è e éi éi ê é g g g k (a) gw gw gw kʷ (ɡʷ) gh g̲ gh q (ɢ) ghw g̲w ghw qʷ (ɢʷ) h h h h i i i ɪ í í í ɪ́ j j j tʃ (dʒ) k k k kʰ kw kw kw kʷʰ k' k' k' kʼ k'w k'w k'w kʷʼ kh k̲ kh qʰ khw k̲w khw qʷʰ kh' k̲' kh' qʼ kh'w k̲'w kh'w qʷʼ l l ł ɬ l' l' ł' ɬʼ (ll) (l̲) l ɬ (m) (m) m m n n n n (o) (o) (o) o oo oo ù u óo óo û ú s s s s s' s' s' sʼ sh sh sh ʃ t t t tʰ t' t' t' tʼ tl tl tl tɬʰ tl' tl' tl' tɬʼ ts ts ts tsʰ ts' ts' ts' tsʼ u u u ʊ ú ú ú ʊ́ w w w w x x x x xw xw xw xʷ x' x' x' xʼ x'w x'w x'w xʷʼ xh x̲ xh χ xhw x̲w xhw χʷ xh' x̲' xh' χʼ xh'w x̲'w xh'w χʷʼ y y y ɪ (ÿ) (ÿ/y̲) (ÿ) ɰ . . . ʔ
Ayrıca bakınız
- Teslin Heritage Centre (Hà Kustîyi Dàkhka Khwân Hit)
Kaynakça
- 1 2 3 4 The Canadian Encyclopedia : Inland Tlingit
- ↑ James A. Crippen (2010), Lingít Yoo X̱ʼatángi / A Grammar of the Tlingit Language
- ↑ Map of B.C. First Nations
- ↑ List of Reserves/Settlements/Villages from Indian and Northern Affairs Canada Requires running a search by Reserve/Settlement/Village
- ↑ Complete list of Taku River Tlingit reserves
- ↑ James A. Crippen (2012), Tlingitology Seminar Lecture Notes, 1–11 May, 29 June 2012
- ↑ Leer, Jeff; Hitch, Doug & Ritter, John (2001), Interior Tlingit noun dictionary: The dialects spoken by Tlingit elders of Carcross and Teslin, Yukon, and Atlin, British Columbia, Whitehorse, Yukon Territory: Yukon Native Language Centre, ISBN 1-55242-227-5
