İassos
Koordinatlar: 37°16′40″K 27°35′11″D / 37.27778°K 27.58639°D
İassos ve İasos olarak da yazılır, Asin Kale ve Asin Kurin olarak da bilinir, Güllük Körfezindeki Güllük Koyunda güneye doğru çıkıntı yapan küçük bir yarımadada, bugünkü Kıyıkışlacık kasabasının yanında Karya kenti. Adı, Güllük Körfezinin Antik Çağdaki adından gelir. Burada kazılara 1960'ta Doro Levi başkanlığında bir İtalyan ekibince başlanmıştır.
Geçmişi
İlk Tunç Çağından (İÖ 3500-2000) başlayarak yerli Karyalı halkın yaşadığı kente Orta Tunç Çağında (İÖ 2000-1500) Girit'ten, daha sonra da Argos'tan göçlerle gelenler yerleşti, Anadolu'nun Perslerce işgali sırasında İonların yanında yer alan İassos İÖ 5. yüzyılda Delos Birliği'ne haraç ödeyen kentlerden biriydi. İÖ 412'de Peloponnesos donanması tarafından kuşatıldı ve Lysandros tarafından yakılıp yıkıldı. Knidos kentinin yardımlarıyla yeniden inşa edildiği sanılan kent, Karya satraplığına bağlandı.
İÖ 4. yüzyılın sonlarında İskender'le birlikte bağımsızlığına kavuştu. İÖ 125'te öbür Batı Anadolu kentleriyle birlikte Roma topraklarına katıldı. Hadrianus döneminde çok gelişti; daha sonra Bizans egemenliği sırasında burada birçok bazilika yapıldı. Ortaçağda şövalyelerin eline geçen kent, Menteşeoğullarının yöreye egemen olmasıyla Türk topraklarına katıldı.
Yapılar
İassos kenti iki sıra surla çevrilidir. Klasik dönemden kalma içteki sıra, değişik burçları ve kapılarıyla dikkati çeker. Daha geniş bir alanı çevreleyen ikinci sıra yarım daire biçiminde burçlarla tahkim edilmiştir ve üzerinde yer yer poternler (tünel) vardır.
İÖ 4. yüzyıla ait olan tiyatro, kentin kurulu olduğu tepenin kuzeydoğu yamacına yaslanmış durumdadır. Tiyatronun yakınında Arkaik dönemden Roma dönemine değin yapılmış evlerin temelleri bulunur. Güneyde teraslar üstünde Demeter ve Kore Tapınağı'nın, Mozaikli Ev diye anılan yapının ve sarnıçların kalıntıları yer almaktadır. Tapınağın doğusunda, limanın ağzını kaplayan rıhtımın ya da dalgakıranın izleri görülür. Tam kıyıdaki kule kalıntısının Bizans döneminde yapılmış bir fener olduğu sanılır. Daha kuzeyde Artemis'le İmparator Comodus'a (hükümdarlığı 177-192) adanmış stoa, agora ve onun bitişiğinde bouleterion yer alır. Agoranın kuzeydoğu köşesinde bir çeşme bulunmaktadır.
Kentin nekropolü yarımadayı karaya bağlayan kıstağın batısındaki düzlüktedir. Tunç Çağından ve ilk-geometrik üslup dönemine değin kullanılan nekropolde lahit mezarlarından başka, restore edilmiş bir anıtmezar (mausoleum) vardır. Saat Kulesi diye anılan iki katlı Roma mezarı da ilginç yapılardan biridir.
İassos'taki kazılarda ele geçen buluntular İzmir Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmektedir.[1]
Kaynakça
Dış Bağlantılar
- İasos/Kayakışlacık, Milas Kaymakamlığı