İslam Kerimov
İslam Abduğanıyeviç Kerimov | |
---|---|
1. Özbekistan Devlet Başkanı | |
Görev süresi 24 Mart 1990 - 2 Eylül 2016 | |
Başbakan |
|
Yerine gelen | Nigmatilla Yuldaşev (Geçici) |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | İslam Abduğanıyeviç Kerimov 30 Ocak 1938 Semerkant, Özbek SSC, Sovyetler Birliği |
Ölüm | 2 Eylül 2016 (78 yaşında) Taşkent, Özbekistan |
Partisi |
|
Eşi | Tatyana Ekberovna Kerimova |
Mesleği | Mühendis |
İslam Abduğanıyeviç Kerimov (Özbekçe: Islom Abdug'aniyevich Karimov / Ислом Абдуғаниевич Каримов; 30 Ocak 1938, Semerkant - 2 Eylül 2016, Taşkent), 1990 yılından ölümüne dek Özbekistan Devlet Başkanı.
Kerimov SSCB'ne ait bir yurtta yetişip, daha sonra Taşkent'te makine mühendisliği ve iktisat bölümlerini okudu.
1964 yılında Komunist partiye katıldı. Devlet idaresine geçmeden önce mühendis olarak uçak sanayisinde çalışmıştır. 1983 ve 1986 yılları arasında Maliye Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Adı yolsuzluk ve rüşvete karıştığı için 11 Ağustos 1984'de KGB tarafından Mayıs 1987'ye kadar gözaltı hapsinde tutuldu. 1989'da Özbekistan SSC'inde Komunist Parti'nin Birinci Sekreteri oldu. 24 Mart 1990'da Özbekistan SSCB'inde En Üst Sovyetlerin Başkanı oldu. Bu zaman içinde bütün SSC'nin bagımsızlığı için mücadelede bulundu ve 31 Ağustos 1991'de Özbekistan'nın bağımsızlığını ilan etti.
29 Aralık 1991'de, Özbekistan'ın ilk seçimlerinde % 86 oranında oy alarak Özbekistan Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı seçildi. 1995'de tartışmalı bir referandumla görev süresini 2000 yılına kadar uzattı. 9 Ocak 2000'de, tek ve zayıf bir rakibe karşı yarıştığı devlet başkanlığı seçimlerini % 91.9 ile kazandı. 27 Ocak 2002'de, devlet başkanlığı süresini 5'ten 7 yıla uzatan ikinci bir referandumda daha istediği sonucu aldı.
11 Eylül saldırılarının ardından Amerika Birleşik Devletleri'nin Orta Asya'daki yakın müttefiklerinden biri haline geldi. 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine yönelik yapılan saldırılar için bir hava üssünü ABD güçlerine açtı. ABD'nin lojistik destek karşılığında Kerimov rejiminin insan hakları ihlallerini görmezden gelmesi pek çok insan hakları kuruluşunun tepkisini çekti.
Mayıs 2005'te meydana gelen Andican olayları sırasında hükûmet güçlerinin sert müdahalesi ABD hükûmeti tarafından eleştirildi, bunun üzerine Kerimov ülkesindeki ABD güçlerini sınırdışı etti. Terörist bir grup olarak kabul ettiği Özbekistan İslami Hareketi liderlerinden Tahir Yoldaş ve Cuma Hocayev gıyablarında idama mahkûm edildi.
Aralık 2007'de yapılan devlet başkanlığı seçimleri öncesinde üçüncü bir dönem daha aday olmak istemesi tartışmalara neden oldu. Kanunlara aykırı olmasına rağmen üçüncü bir dönem başvurduğu adaylığı seçim komisyonu tarafından kabul edildi. Batılı gözlemcilerin hayli tartışmalı bulduğu seçimleri, Özbekistan Liberal Demokratik Partisinin adayı olarak % 90.6 ile kazandı. Seçimler Şanghay İşbirliği Örgütü ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi örgütlerinin gözlemcilerince olumlu biçimde değerlendirilirken, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın gözlemcilerince eleştirildi.
27 Ağustos 2016 tarihinde geçirdiği beyin kanaması neticesinde hastaneye kaldırılan Kerimov, 2 Eylül 2016 tarihinde hayatını kaybetti.[1]
Ailesi
Diplomat Gülnare Kerimova'nın babasıdır.
Kaynakça
- ↑ "Özbek lider Kerimov hayatını kaybetti" ntv.com.tr. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016
Dış bağlantılar
Parti siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen Refik Nişanov |
Özbekistan Komünist Partisi Lideri 1989–1991 |
Makam kaldırıldı |
Siyasi görevi | ||
Yeni makam | Özbekistan Devlet Başkanı 1990–2016 |
Sonra gelen Nigmatilla Yuldaşev (Geçici) |
|