Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası

Alaska yerli bölge şirketleri dağılım haritası
ANCSA yasasının çıkmasında yerli istekleri yanında petrol boru hattı da etkendir
Trans-Alaska Petrol Boru Hattı, ANCSA yasasının tetikleyicisidir
Doğal ren geyiği gezintisi
Alaska'nın satın alımında kullanılan 7.2 milyon dolarlık çek

Alaska Yerli Talepleri Çözümleme Yasası (kısaltması ANCSA, İngilizce Alaska Native Claims Settlement Act), Alaska'da yerlilerin toprak taleplerini çözmek üzere ABD Kongresi'nde 18 Aralık 1971 tarihinde başkan Richard Nixon tarafından imzalanarak yürülüğe giren ve ABD tarihinin en büyük toprak talebini karşılayan yasa.

Yasayla, Alaska Yerlileri'nin uzun yıllardır devam eden toprak sorunlarına çözüme ulaştırarak bölgedeki ekonomik kalkınmayı teşvik etmek amaçlanmıştır. 12 yerli bölge şirketi ve 220 kadar yerli köy şirketi kurularak yerlilerin talepleri toptan karşılanmıştır. 13. şirket, Alaska'da yerleşik olmayan yerliler için oluşturulmuştur.

Arka plan

ABD'nin Alaska'yı 1867 yılında satın almasından bu yana 100 yıldır çözülemeyen hak iddia ve istekleri sürekli dillendiriliyor ve anlaşmazlıklara sebep oluyordu. Arazinin kullanımı yazılı olmayan yasalarla geleneksel olarak yapılıyordu ve bunun yazılı bir tapuya dönüşmesi için gerekli olan mülkiyet yasaları bir türlü çıkarılamamıştı. Bu konuda daha önce yapılan girişimler olarak Treaty of Cession (1867), Organic Act (1884) ve Alaska Statehood Act (1959) gibi yasalar sorunu çözmede başarılı olamadı.[1]

1968 yılında Kuzey Alaska'da Prudhoe Koyunda Atlantic-Richfield Company tarafından bulunan petrolün taşınması için güney Alaska'daki Valdez limanına kadar boru hattı döşenmesi gerekti. Fakat yerlilerin toprakları üzerindeki hakları ve talepleri çözüme ulaştırılmamıştı ve hattın geçtiği toprakların sahibi olan yerliler (Eskimolar ve Kızılderililer) tazminat taleplerini sık sık iletiyorlardı.

Hattın geçtiği 180,000 km² alan karşılığında 962,5 milyon ABD doları (ABD Hazine fonlarından 462.500.000 dolar ve Alaska topraklarındaki maden gelirlerinden de 500.000.000 dolar) bölge şirketleri arasında üleştirildi.

Etkileri

Alaska'nın toprak mülkiyeti konusu kökten yasal olarak halledildi. 1970 li yıllar Alaska Yerlilerinin yeniden diriliş, dil ve kültürlerine sahip çıkış yıllarıdır. Okullarda öğretilmesi yasak olan yerli diller bu yıllarda eğitim müfredatına alındı.

Metlakatla hariç Alaska'daki bütün "yerli toplama kampları" (Rezervasyon) ANCSA yasasıyla kaldırıldı.[2] Bu, yerlilerin rahat nefes almalarını sağladı.

Bölgeler ve şirketleri

ANCSA yasasıyla 13 bölge şirketinin (regional corporation) sorumluluğunda 13 bölgeye ayrılan Alaska'da ayrıca 220 kadar da köy şirketi (village corporation) ya da kent şirketi (urban corporation) kurulmuştur.

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ↑ Sharon McClintock, Alaska Indigenous Land Claims Sustainable Developmentof the Arctic in the face of Global Climate Change: scientific, social, cultural and educational challenges, UNESCO
  2. ↑ Evon Peter, Undermining Our Tribal Governments: The Stripping of Land, Resources, and Rights from Alaska Native Nations = Furthermore, ANCSA extinguished previously recognized Indian reservations in Alaska (with the exception of Metlakatla)
  3. ↑ The Economic Impact of Alaska Native Organizations on Interior Alaska, April 2008

Kaynakça

Dış bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.