Abdulhaluk Mehmet Çay
| Abdulhalûk Mehmet Çay | |
|---|---|
| Doğum |
23 Aralık 1945 İskilip, Türkiye |
| Milliyeti | Türk |
| Dalı | Tarih |
| Öğrenim | İstanbul Üniversitesi (BS, 1970) |
Abdulhaluk Mehmet Çay, (d. 23 Aralık 1945 İskilip) Türk akademisyen ve siyasetçi.
Türkçü kimliği ve çalışmalarıyla tanınmıştır. Akademisyenliği, siyasetçiliği, sivil toplum çalışmaları, yaşamı boyunca bu çizgide devam etmiştir.
Çocukluğu ve eğitim yılları
İlk ve Orta Öğrenimini İskilip'te, Lise Eğitimini Amasya'da tamamladı. 1970 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'den mezun oldu.
Akademik hayatı
Tarih Öğretmeni olarak başlayan akademik hayatı boyunca çeşitli lise, enstitü ve üniversitelerde öğretmen ve/veya yönetici olarak görev yapmıştır.
Siyasi hayatı
Kendi ifadesiyle, 1963 yılından bu yana, Milliyetçi Hareket Partisi'nin her kademesinde görev almıştır. Partinin temel ideolojisinin teorisyenlerinden biri olarak kabul edilir.
24 Aralık 1995'teki Milletvekili Genel Seçimleri'nde, MHP'den Gaziantep milletvekili adayı oldu. Ancak parti seçim barajını geçemediği için seçilemedi.
18 Nisan 1999 Milletvekili Genel Seçimleri'nde Çorum Milletvekili olarak TBMM'ye girdi ve Bülent Ecevit'in kurduğu 57. Hükümet'teki Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları ile Koordinasyondan Sorumlu Devlet Bakanı görevine getirildi. Bu görev MHP'de bulunduğu son görev olmuştur. Parti Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yaşadığı anlaşmazlık neticesinde istifa etmesi beklenmiş, ancak kendisi istifa etmeyince bakanlıktan azledilmiştir.
3 Kasım 2002 Milletvekili Genel Seçimleri'nde parti değiştirerek DYP'den Gaziantep milletvekili adayı olmuş, ancak parti seçim barajını geçemediği için seçilememiştir.
22 Temmuz 2007 Milletvekili Genel Seçimleri'nde BBP'den milletvekili adayı olmuş ancak partinin bağımsız olarak seçime gitme kararı alması üzerine adaylıktan çekilmiştir ve BBP'den istifa etmiştir. Televizyon programlarında siyaseti bıraktığını açıklamıştır.
Türk Dünyası çalışmaları
Çay, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı Genel Sekreterliğini yürüttü. Türkeş'in ölümüyle Yönetim Kurulu Başkanlığı'na getirildi. Bu vakıfın organize ettiği, ilki 1992 senesinde Antalya’da düzenlenen Türk Halkları ve Akraba Toplulukları Dostluk ve İşbirliği Kurultayları'nın organizatörü ve uygulayıcısı olmuştur.
Türkeş'in teşebbüslerinden olan kurultay 2001 yılına kadar aralıksız yapılmıştı. 30'dan fazla Türk Topluluğu'nun yerel kıyafetleriyle bir araya geldiği, nevruz ateşi yakılıp, örste demir dövülen, sonuç bildirgelerinde Türk Dünyası'nı ilgilendiren önemli kararlar alınan kurultayın 2001'den sonra tekrarı yapılamadı. Çay'ın kurultaya gerekli ilgi ve desteği MHP'den göremediği için partisiyle anlaşmazlığa düştüğü söylenir. Bu anlaşmazlık bakanlıktan azledilmesine kadar gitmiştir.
5 yıl boyunca tekrarı yapılamayan Kurultay, AKP hükümetinin destek vermesiyle 18 Eylül 2006 tarinde onuncu kez yapılabilmiştir. Çay, bütün hükümetleri parti ayırımı yapmadan, kurultaylara sahip çıkmaya davet etmiştir.
Kitapları
- Ali Suavi'nin Hive Hanlığı ve Türkistan'da Rus Yayılması, Orkun, İstanbul, 1977.
- Makaleler VII, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1982. (Kitabın yazarı Ziya Gökalp'tir. Derleyen Abdulhaluk Mehmet Çay'dır.)
- Anadolu'da Türk Damgası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1983.
- Nevruz, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1984.
- Anadolu'nun Türkleşmesinde Dönüm Noktası, Orkun Yayınevi, İstanbul, 1984.
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun Kültürel Yapısı, Anadolu Basın Birliği Kültür Yayınları, Ankara, 1986.
- II. Kılıç Arslan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1987.
- Kıbrıs'ta Kanlı Noel - 1963, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1989.
- Hıdırellez, Kültür Bakanlığı, Ankara, 1990.
- Türk Millî Kültüründe Hayvan Motifleri -I-, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990.
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da Kuvay-ı Millîye Haraketleri, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990. (Abdulhaluk Mehmet Çay, Yaşar Kalafat)
- Doğu ve Güneydoğu Anadolu Üzerine Araştırmalar III, Boğaziçi Yayınları, Ankara, 1992. (Abdulhaluk Mehmet Çay, Dursun Yıldırım, Fahri Unan, Enis Öksüz, Suat Akgül)
- Her Yönüyle Kürt Dosyası, Boğaziçi Yayınları, Ankara, 1993.
- Türkmenistan Emiri Temür'ün Türk Ve Dünya Tarihindeki Yeri, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı, Ankara, 1998. (Abdulhaluk Mehmet Çay, Atilla Şimşek)
- 5. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı, Ankara, 1998. (Kitabı hazırlayanlar Abdulhaluk Mehmet Çay ve Attila Şimşek'tir.)
- 7. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı, Ankara, 1999. (Kitabı hazırlayan Abdulhaluk Mehmet Çay'dır.)
- 8. Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, Türk Devlet ve Toplulukları Dostluk Kardeşlik ve İşbirliği Vakfı, Ankara, 2001. (Kitabı hazırlayanlar Abdulhaluk Mehmet Çay ve Atilla Şimşek)
- Türk Cumhuriyetleri ve Akraba Toplulukları ile Koordinasyondan Sorumlu Devlet Bakanlığı'nın Faaliyet Raporu, Tamga Yayıncılık, Ankara, 2000. (2 cilt)
- Tarihte Türkler ve Alparslan Türkeş, Berikan Yayınevi, 2003 (Kitabın yazarları Edip Semih Yalçın ve Abdulhaluk Mehmet Çay'dır.)
- Türkistan Millî Kurtuluş Hareketi, Bilge Kültür Sanat, 2015. (Kitabın yazarı Joseph Castagne'dir. Kitabı çeviren M. Reşat Uzmen'dir. Hazırlayan ise Abdulhaluk Mehmet Çay'dır.)
Kaynakça
Bakanlık Faaliyet Raporu,(29 Mayıs 1999 - 29 Mayıs 2000) Cilt I-II, Ankara 2000.
Dış bağlantılar
- 57. Hükümet Bakanlar Kurulu
- Azledilme İşlemi
- Azledilmesi ve nedenleri hakkında Zaman Gazetesi'nde yayınlanan bir yazı
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||