Abraham Kuyper

Abraham Kuyper (29 Ekim 1837-8 Aralık 1920), Hollandalı ilahiyatçı ve devlet adamı. Ortodoks Kalvenci grup Karşıdevrimci Parti'ye (Anti-Revolutionaire Partij, ARP) önderlik etmiş, bu partinin iktidara gelmesinde büyük rol oynamış ve 1901-05 arasında başbakanlık yapmıştır.

1863-70 arasında Beesd, Utrecht ve Amsterdam'da rahiplik yaptıktan sonra Guillaume Groen van Prinsterer'in tutucu Kalvenci görüşlerini benimsedi. 1872'de yayımlamaya başladığı De Standaard adlı gazete Groen'in düşüncelerinin savunulduğu bir yayın organı durumuna geldi. 1874'te Genel Meclis'e (Staten-Generaal) seçilen Kuyper, Groen yanlısı siyasal grubun önderi oldu ve bu grubu genişleterek 1878'de Hollanda'nın ilk örgütlü siyasal partisi olan Karşıdevrimci Parti'yi (Anti-Revolutionaire Partij, ARP) kurdu. Groen'den çok daha pratik bir siyaset adamı olan Kuyper, tutucu dinsel görüşlerle ilerici toplumsal hedefleri kaynaştıran bir siyasal programla orta sınıf içinden geniş bir yandaş kitlesi topladı.

Kuyper, rahipler için daha kapsamlı bir Kalvenci eğitim sağlamak amacıyla 1880'de Amsterdam'da Bağımsız Üniversite'yi oluşturdu. Aşırı aristokrat bulduğu Hollanda Reform Kilisesi'nden ayrıldıktan (1886) sonra 1892'de Hollanda Reform Kiliseleri'ni kurdu. Dinsel düşüncelerini açıkladığı altı konferansı 1899'da yayımlandı.

Kuyper, 1888'de Karşıdevrimci Parti ile Herman Schaepman'ın önderlik ettiği Katolik grup arasında bir koalisyon kurdu. Bu koalisyon iktidara gelerek Liberallerin yönetimine son verdi. Koalisyonun 1889'da kabul ettiği bir eğitim yasasıyla devlet, kilise okullarına mali yardım yapmaya başladı. 1894'te Genel Meclis'e yeniden seçilen Kuyper, 1897'de Katolik, Karşıdevrimci ve Tarihsel Hıristiyan adını taşıyan üç “kilise” grubunu bir koalisyonda birleştirdi. Bu gruplardan sonuncusu, Karşıdevrimci gruptan ayrılan aristokratlardan oluşuyordu. 1901'de başbakan ve içişleri bakanı olan Kuyper, Güney Afrika Savaşı (1899-1902) arasında Birleşik Krallık ile Boerler arasında arabuluculuk yaptı.

Kuyper 1903'te demiryolu ve liman işçileri grevini bastırdı. Ama oy hakkının genişletilmesini ve bir sosyal yardım programını savundu. Mezheplere bağlı “özel” üniversiteler, Kuyper'in yönetim döneminde resmen tanındı. 1905 seçimlerinde Liberal koalisyonun zafer kazanmasından sonra Kuyper'in siyasal nüfusu azalmaya başladı. 1908-12 sırasında İkinci Meclis'te (Tweede Kamer), ardından da yaşamının sonuna değin Birinci Meclis'te (Erste Kamer) görev yaptı.

Kaynakça

• Bu maddenini yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition'daki Abraham Kuyper maddelerinden yararlanılmıştır.