Afşar, Dinar
Koordinatlar: 38°12′11″K 30°11′00″D / 38.20317°N 30.18347°E
| Afşar | |
| — Köy — | |
 |
|
| Ülke |  Türkiye |
|---|---|
| İl | Afyonkarahisar |
| İlçe | Dinar |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İklim türü | Karasal iklim |
| Nüfus (2000) | |
| - Toplam | 423 |
| Zaman dilimi | UDAZD (+3) |
| İl alan kodu | 0272 |
| İl plaka kodu | |
| Posta kodu | 03400 |
| İnternet sitesi: | |
Afşar Afyonkarahisar ilinin Dinar ilçesine bağlı bir köydür.
AVŞARLAR, Oğuz Türkleri’nin 24 boyundan birisidir. OĞUZ toplumu, OK-UZ; yani boylar anlamına gelmektedir. OĞUZ, isim ve sıfat olarak ise sağlam, gürbüz, güçlü ve delikanlı, temiz kalpli, dost, iyi ve doğru anlamlarına da gelmektedir. Oğuz kelimesine toplum adı olarak ilk defa “YENİSEY KİTABELERİNDE” rastlanmaktadır. Bu kitabeler M.S. 6-7. yüzyılda yazılmıştır. Oğuz milleti boylardan, boylar obalardan, obalar da ailelerden oluşmaktaydı. Boyların başında olanlara “BEĞ” denilirdi. OĞUZ HAN (OĞUZ KAĞAN) :Büyük-Hun İmparatorudur. M.Ö. 209-174 yılları arasında 35 yıl hükümdarlık yapmıştır. Döneminde imparatorluk sınırları Çin’ in do-ğusundan Hazar denizine kadar genişlemişti. Oğuz Kağan’ ın 6 oğlu vardı. Büyük oğulları (BOZ-OKLAR) : Gök Han, Ay Han ve Yıldız Han; Küçük oğulları (ÜÇ-OKLAR) : Gün Han, Dağ Han ve Deniz Han’ dır. Bunların da her birinin 4 oğlu olup hepsinin beyliğinde 24 boy teşekkül etmiştir. 1. Gök Han’ ın oğulları : Kayı, Bayat, Alka-evli ve Kara-evli 2. Ay Han’ ın oğulları : Yazır, Döğer, Dodurga ve Yaparlu 3. Yıldız Han’ ın oğulları : Avşar, Kızık, Beğdilli ve Karkın 4. Gün Han’ ın oğulları : Bayındır, Peçene, Çavundur (Çavuldur) ve Çepni 5. Dağ Han’ ın oğulları : Salur, Eymür, Yüreğir ve Alayuntlu 6. Deniz Han’ ın oğulları : Yiğdir, Büğdüz, Yıva ve Kınık Hakanın sağında Boz-oklar, solunda ise Üç-oklar yer alırdı. Her boyun kendine has bir damgası ve bir kutsal kuşu vardı.
Avşarlar, Oğuzların BOZ-OK kolundan Yıldız Han’ ın büyük oğlu Avşar’ ın teşkil ettiği boydur. Avşar: “Çevik ve vahşi hayvan avına meraklı” anlamına geliyordu. Türk tarihinde Avşarlar, devamlı rol oynamış büyük bir Oğuz boyudur. Bu bakımdan hiçbir Oğuz boyu kendisi ile mukayese edilemez. Avşar’ların damgası çarpraz ok, ongunları (kutsal kuşları) tavşancıl denilen ve zamanını tavşan avlamakla geçiren bir kartal cinsi idi. Avşar’ların şölenlerindeki yemekleri etin sağ umacası (sağ kalçası) idi. XI. Yüzyıldan evvel Avşar’lar, Seyhun nehrinin kuzey tarafında yaşıyorlardı. Bir kısmı yerleşik, büyük bir kısmı ise göçebe idi. Avşar’lılarda deri ve dokuma sanatı Çinlilerdeki kadar gelişmiş idi. Avşar’lar XI. Yüzyıldan sonra güneye kaydılar ve Sir-i Derya Oğuzları olarak tanındılar. Daha sonraları Avşar’lıları Batı Türkistan, İran, Suriye taraflarında görüyoruz. Bu arada Azerbaycan’a ve Anadolu’ya göçenlerin olduğu da hepimizin malumudur. 1980 genel nüfus sayımı bültenlerine göre Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde 55 yerleşim yerinin adı Avşar veya Afşar olarak geçmektedir. Bunların dışında özellikle Kayseri Pınarbaşı, Sarız, Tomarza ve Kozan yaylası bölgesinde yerleşim yeri adı Avşar olmayan çok sayıda Avşar’lı yaşamaktadır.
Köyümüz, Gelendost Avşar’ larından ayrılıp gelenlerin yerleşmesi ile kurulmuştur. Gelendost Avşar’ ları hakkında Şemsettin Sami Bey’ in Kamus-u Alem’ inde (Cllt I, Sayfa 246, Baskı l889) şu kayıtlar vardır: “Konya vilayetinin Hamit Sancağına mülhak Şarkikaraağaç kazasında bir nahiyedir ki kazanın şimal-i şarkisinde, Hoyran Gölü’ nün sahil şarkisinde ve Yalvaç kazasının cenubunda vaki olup 17 köyden ibaret 1600 hane ve 7000 nüfusa sahiptir. Avşar’ ların hepsi İslamdır. Bu nahiyede lüle taşı madeni bulunur. Nahiye olan Avşar’ ın 170 hanesi ve 650 nüfusu vardır. Buraya kadar vermiş olduğumuz bilgilerden sonrası büyük babalarımızın rivayetleri üzerine anlatılacaktır. Özellikle bu hususta rahmetlik babamın hazırlamış olduğu notlardan büyük oranda istifade edilmiştir. Başta bizim dedemiz Derviş Bey olmak üzere Köse Bekirliler, Topal Ahmetliler, Gedeşliler, Çildiremezliler, Tamazlar, Küçük Mehmetler ve Sarı Bekirliler olmak üzere toplam 7 oba, kışın Akşehir ve Ilgın tarafında, yazları ise Sultandağı, Kapıdağı ve bazen de Menderes ve Gediz kenarlarına göç ederlerdi. Tahminen bu yerlerde çeyrek asır dolaştıktan sonra ve Derviş Bey’ in ölümü üzerine damadı Köse Bekirli’ nin başkanlığında Kumalar yaylası ve Gölcük civarında konakladıkları bilinmektedir. Hicri 1166 (Miladi 1782) senelerinde bölünen Avşarlıların birkaç hanesinin Aydın’ ın Söke, Denizli’ nin Acıbadem, Manisa’ nın Turgutlu mıntıkalarına yerleştiklerini biliyoruz. Bir süre sonra Köse Bekir, oğlu Derviş’ e bir yere iskan etmelerini vasiyet eder. Derviş Bey de Beyköy hudutları içinde şimdiki Avşar’ ın (köyümüzün) bulunduğu yere iskan eder. Bu arada Kumalar yaylasına gidip gelmeyi de sürdürürler. Bugün, bizim köyümüzün güney-doğusu istikametinde yer alan Kumalar yaylasında ve Çölovası’ ndaki Haydarlı Beldesi’ nin kuzeyinde, Avşarlılara ait, taşla çevrilmiş, yazlık cami vardır. Caminin Cuma beratı Avşar namınadır. Yine Haydarlı beldesine Kumalar yaylasından geçen çayın adı da “Avşar Çayı” dır. Bu bahsettiğim yerleri bundan 37 yıl önce bizzat giderek gördüm. Göçebe hayatından şu andaki köyün olduğu yerde yerleşik düzene geçen atalarımıza, dışarıdan da 13 hane katılmıştır. Bunlar: Güzelbeyli aşiretinden 3 oba, Kaaraman aşiretinden 2 oba, Tırtarlar’ dan 2 oba, Işıkdolu harabeliğinden 2 oba, Borlular 1 oba, Taciroğulları 1 oba, İlegöplü dericiler 1 oba ve Kürtoğlu İsmail ailesi 1 obadır. Böylece köyümüzün toplam oba sayısı 20 olmuştur.
Bugün için Türkiye’ de adı Avşar ya da Afşar olan 54 yerleşim yeri bilinmektedir. Ancak Türkiye’ de Avşarların çoğu, adı Avşar olmayan (Kayseri, Pınarbaşı, Sarız, Tomarza, Kadirli, Kozan, vs..) bölgelerde meskundur.
Köyümüz Avşar, Afyon ilinin Dinar ilçesine bağlı olup Dinar-Afyon karayolu üzerinde Dinar’ a 17 km, Afyon’ a 90 kilometre uzaklıktadır. Köyümüz 1966 yılında Afyon’ a bağlı köyler arasında örnek köy seçilmiştir. Köyümüzün nüfusu , bizim tespitlerimize göre, 1940 ta: 583, 1945 te: 633, 1955 te: 744, 1965 te: 838 olarak bilinmektedir. Bu tarihten itibaren, hem yurt dışına hem de diğer illere göç nedeniyle, nüfus giderek azalmıştır. Nüfus 1980 de: 671, 1990 da: 415 ve 1995 te: 329 a inmiştir. Şu anda köyümüzde 104 hane bulunmaktadır. Köy dışarısında Dinar’ da 100 hane, Antalya’ da 80 hane, Isparta’ da 43 hane, İzmir’de 40 hane, Almanya’da 50 hane ve Fransa’da 10 hane köylümüz bulunmaktadır. Köyde ve köy dışında bulunan köylülerimizin yaklaşık nüfusu 3000 civarındadır. Köylülerimiz 3 yıldır Mart ayında yapılan ağaç bayramı ve Temmuz ayında yapılmakta olan vişne bayramları olmak üzere yılda en az iki defa geniş katılımlı ola-rak bir araya gelmektedirler.
Coğrafya ve ulaşım
Afyonkarahisar iline 90 km, Dinar ilçesine 16 km uzaklıktadır.
Nüfus
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2007 | |
| 2000 | 423 |
| 1997 | 343 |
Ekonomi
Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Özellikle vişne yetiştiriciliği köy ekonomisi için önemli bir yere sahiptir. Son yıllarda süt üretiminde önemli artışlar gözlenmektedir. Ayrıca Köylüler köyün yanından geçen asfalt kenarına organik köy pazarı kurma çalışmalarını sürdürmektedir. Bu sayede kendi ürünlerini aracısız alıcıya ulaştırma imkânı bulacaklardır.
Altyapı bilgileri
Köyde, ilköğretim okulu vardır ancak kullanılamamasının yanı sıra taşımalı eğitimden yararlanılmaktadır. Köyün hem içme suyu şebekesi hem kanalizasyon şebekesi vardır. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Sağlık ocağı ve sağlık evi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.