Aleksandr Daniloviç Menşikov
| Aleksandr Daniloviç Menşikov Александр Данилович Меншиков | |
|---|---|
 | |
| Aleksandr Daniloviç Menşikov'un portresi | |
| Rusya İmparatorluğu Ordusu Başkomutanı | |
| Görev süresi 1727-1728 | |
| Yerine geldiği | Aleksey Şeyn |
| Yerine gelen | Brunswick Dükü Anthony Ulrich |
| Rusya İmparatorluğu Donanması Amirali | |
| Görev süresi 1726-1728 | |
| Yerine geldiği | Thomas Gordon |
| Yerine gelen | Martin Gossler |
| Yüksek Danışma Meclisi üyesi | |
| Görev süresi 1726-1728 | |
| Yerine gelen | Vasiliy Lukiç Dolgorukov |
| 1. College of War Başkanı | |
| Görev süresi 1717-1724 | |
| Yerine gelen | Anikita Repnin |
| Yönetim Senatosu üyesi | |
| Görev süresi 1711-1728 | |
| Rusya İmparatorluğu Ordusu Mareşali | |
| Görev süresi 1709-1728 | |
| Yerine geldiği | Boris Şeremetev |
| Yerine gelen | Anikita Repnin |
| 1. St. Petersburg Genel Valisi | |
| Görev süresi 1702-1724 | |
| Yerine gelen | Pyotr Apraksin |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Kasım 1673 Moskova, Rusya Çarlığı |
| Ölüm | 12 Kasım 1729 (56 yaşında) Berezov, Rusya İmparatorluğu |
| Eşi | Darya Mikhailovna Arsenyeva |
| Dini | Rus Ortodoks |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Rusya Çarlığı Rusya İmparatorluğu |
| Branşı | Rusya İmparatorluğu Ordusu Rusya İmparatorluğu Donanması |
| Hizmet yılları | 1699-1728 |
| Rütbesi | Generalissimo |
| Çatışma/savaşları | Kalisz Muharebesi Holowczyn Muharebesi Lesnaya Muharebesi Poltova Muharebesi |
| Ödülleri | Unvanları Rusya İmparatorluğu Prensi Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Prensi 1. Ingria Dükü 1. Koźle Dükü Nişanları Kutsal Andrew Nişanı Kutsal Aleksandr Nevski Nişanı Kara Kartal Nişanı Beyaz Kartal Nişanı Fil Nişanı |
Aleksandr Daniloviç Menşikov (Rusça: Александр Данилович Меншиков, 16 Kasım 1673 - 23 Kasım 1729), I. Petro (Büyük Petro) döneminin ve sonrasının önde gelen Rus siyaset adamı. Askerlik ve yöneticilik yetenekleri sayesinde yüksek bir konuma ulaşmasına karşın, aşırı hırsı ve tutkularıyla kendi düşüşünü hazırlamıştır.
Yoksul ve sıradan bir ailedendi. Geleceğin Büyük Petro'sunun serbest ve maceralı çocukluk döneminde edindiği halktan arkadaşlarından biri olan Menşikov, 1686'da onun emir eri oldu; kısa sürede Petro'nun gözüne girerek komutanlığa kadar yükseldi.[1] Preobrajenskiy alayının üyesi olarak Azov seferlerine (1695-96) ve Batı Avrupa'daki "Büyük Görev"e katıldı (1697-98). 1703'te İngriya'da daha yeni fethedilen bölgelere vali atandı ve Petersburg'un imarını yönetti. Yöneticilik ve askeri önderlik yetenekleri sonucu hızlı bir yükselme gösterdi; 1705'te generalliğe atandı, 1700'den sonra İsveçlilere karşı yürütülen II. Kuzey Savaşı'nda Kalisz zaferini kazandı (1706), 1707'de prens yapıldı, Poltava'da savaştı (1709) ve feldmareşal rütbesi aldı.
Daha sonra getirildiği yönetim görevlerinde yolsuzluklar yüzünden sürekli kovuşturmalara uğradı; onun açgözlülüğü ve para yiyiciliğinden düş kırıklığına uğrayan Büyük Petro, 1713'ten sonra onu yurtdışında görevlendirmedi. Haksız kazançlar sağladığı ve yasalara aykırı topraklar ve serfler edindiği ortaya çıkınca, Yekaterina'nın kayırmasına rağmen, 1717-24 arasında başında bulunduğu Savaş koleji'nden uzaklaştırıldı. Petro döneminin sonuna doğru iyice gözden düştüyse de yakın dostu olan Petro'nun dul eşi I. Yekaterina'yı 1725'te imparatoriçe ilan ettirdi ve 1726'da kurulan Özel Yüksek Konsey üyesi olarak gerçek iktidarı eline aldı. Yekaterina'nın iki yıl sonra ölümcül bir hastalığa tutulması üzerine, desteğini I. Petro'nun torunu Pyotr Alekseyeviç'e (II. Petro) kaydırdı ve kızıyla evlenmesini sağladı. Ancak ihtirası yıkımına yol açtı; düşmanları II. Petro'yu aleyhine döndürünce, tutuklanarak rütbesi ve serveti elinden alındı. Sibirya'ya sürgüne gönderildi ve orada öldü.
Kaynakça
- ↑ İlber Ortaylı, Katerina ile Baltacı'dan ne haber?, Milliyet Pazar, 5 Eylül 2004.
Dış bağlantılar
- The Menshikov Palace in St Petersburg (İngilizce)
- Virtual excursion in the Menshikov Palace (İngilizce)