Amerikan futbolu mevkileri

Amerikan futbolunda bir diziliş örneği. Hücum takımı I, savunma takımı ise 4-3 formasyonunda.

Amerikan futbolunda, her takım sahada 11 oyuncu bulundurur. Bu oyuncuların her birinin özel görevine ise pozisyon denir. Amerikan futbolunun modern halinde takımların oyuncu değişikliği hakkı sınırsızdır ve oyuncu değişikliği herhangi bir oyundan sonra yapılabilir. Bunun sonucunda ise oyuncular üç gruba ayrılmıştır: hücum takımı (topu tutan ve skor almaya çalışan takım), savunma takımı (hücum takımının skor yapmasını engelleyen ve topu onlardan almaya çalışan takım), ve özel takım (vuruş gerektiren durumlarda oynayan takım). Bu gruplar içinde ise her oyuncunun önceden belirlenmiş özel bir görevi bulunur.

Hücum

Amerikan futbolunda hücum takımı, topa sahip olan ve topla hücum yapan takımdır. Hücum takımının görevi topu karşı takımın son noktasına götürüp "Touchdown" yapmak ve skor kazanmaktır. Hücum takımındaki 11 oyuncu ise iki gruba ayrılmıştır: görevi bloklama olan beş hücum çizgisi oyuncusu ve görevi topu pasla ya da koşarak taşımak olan altı kişilik arka saha oyuncuları ve alıcılar. arka saha oyuncuları aynı zamanda yetenek pozisyonu oyuncuları olarak da bilinirler.

Hücum çizgisi

Hücum çizgisi (turuncu formalarla, solda); bir pivot (top elinde ve oyun kurucuya vermeye hazır) yanında iki gard, ve yanlarında forvetler ile.

Hücum çizgisinin sorumluluğu savunma takımını bloklama yapmaktır. Hücum çizgisindeki oyuncular yere düşen topu ("fumble") almadığı sürece, zorunluluk sebebiyle pas yakalamadığı sürece veya sahada hücum çizgisinde olmaktan başka bir görevi yoksa normal oyunda topu almaz.

Pivot (C)

Pivot, oyun durmuşken topu bacağının arasından oyun kurucuya gönderen ve oyunu başlatan kişidir. İsminden de anlaşıldığı gibi pivot genellikle hücum çizgisinin ortasında oynar, ancak takımın isteğine göre ya da dengesiz hücum çizgilerinde yeri değişebilir. Tüm hücum çizgisinin görevi olduğu gibi pivotun görevi de savunma takımına blok yapmaktır. Aynı zamanda pivot, hücum çizgisindeki oyuncuların kimlere blok yapacağını söyler ve savunma takımının hareketlerine göre son bloklama değişikliklerini yapar.

Hücum gardı (G)

Hücum gardları, pivotun sağında ve solunda bulunurlar. Tüm çizgi adamları gibi hücum gardlarının görevi de pas ya da koşu oyunlarında blok yapmaktır. Bazı oyunlarda gard  bloklama işini direk yapmak yerine, top taşıyıcısını korumak adına bekler ya da oyun kurucu için perdeleme yapar.  Bu tür durumlarda hücum gardları "dikkat çekici gard" olarak da isimlendirilir. Gardlar genel olarak pivotlardan uzun ancak forvetlerden kısadır.

Forvet (T)

Sol gardın solunda bir tane, sağ gardın sağında bir tane olmak üzere hücum çizgisinde 2 forvet bulunur. Her çizgi oyuncusunun görevi olduğu gibi forvetlerin görevi de pas ve koşu oyunlarında blok yapmaktır.İki forvetin arasındaki noktaya "yakın oyun çizgisi" bölgesi denir ve bu bölgede sahanın başka bölgelerinde yasak olan arkadan bloklama yapılabilir. Örnek olarak sağ elini kullanan bir oyun kurucunun arkasını (bu noktaya genelde kör nokta adı verilir) sol forvet korur ve bu nedenle forvetler hücum çizgisindeki en yetenekli oyunculardır. Gardlar gibi forvetler de koşu oyunlarında koruma yapabilirler (genel olarak opsiyonel oyuncuyu korurlar). Forvetler genel olarak hücum çizgisindeki en uzun oyunculardırçünkü pas oyununda topun savunma oyuncuları tarafından alınmasını da engellemeye çalışırlar.

Arka saha ve tutucular

Oyun kurucu (14 numara, solda) topu koşucusuna (33 numara, sağda) verirken.

Altı kişilik arka sahalar ve tutucular hücum çizgisinin arkasında yer alırlar.

Oyun kurucu (QB)

Oyun kurucu, topu pivottan aldıktan sonra oyunu kuracak olan kişidir. Oyun kurucu hücum takımındaki en önemli göreve sahiptir çünkü oyun kurucular sahanın kenarındaki koçuyla, hücum koordinatörleriyle ve sahadaki oyuncularla bir sonraki oyun için iletişim kurar. Bunun yanında oyun kurucu savunmanın tepkilerine göre oyunu değiştirebilme hakkına da sahiptir. Pivot oyunu başlatmadan önce oyun kurucunun durabileceği üç pozisyon bulunur. Eğer oyun kurucu pivota yakın duruyorsa, ve topu pivotun altından ve elden alıyorsa buna pivot altı dizilimi denir. Eğer oyun kurucu pivotun biraz arkasındaysa ve topu havada yakaladıysa buna tüfek dizilimi denir. Aynı zamanda oyun kurucu arada da olabilir. Buna ise tabanca dizilimi denir. Pivot oyunu başlattığında oyun kurucu oyunu üç farklı şekilde kurabilir. Topu aldıktan sonra direkt olarak kendisi koşabilir, topu top taşıyıcıya vererek onun koşmasını sağlayabilir veya ileriye pas atarak pas oyunu yapabilir.

Koşucu (RB)

Koşucular da hücum çizgisinin arkasında, topu oyun kurucudan alabilecek bir yerde bulunurlar ve koşu oyunlarını gerçekleştirirler. Koşucular sahadaki görevlerine göre ya da oyunun durumuna göre farklı isimler alabilirler. Kuyruk arkası koşucusu (ya da yarı geri saha) koşu oyunlarında takımın ana top taşıyıcısıdır. Eğer tüm tutucular baskı altındaysa kuyruk arkasının pas tutması da gerekebilir. Geri saha koşucusu genelde kuyruk arkasından daha güçlü ve daha uzundur. Görevi ise oyunun durmuna göre bloklama yapmak, pas tutmak ya da koşmak olabilir. Arka saha koşucuları, genel olarak hücum çizgisine  kuyruk arkası koşucularından daha yakın dururlar ve bu sayede blok yapabilirler. Kanat arkası koşcusu ise genel olarak hücum çizgisinin, forvet ya da opsiyonel oyuncunun arkasında durur . 

Geniş alanlı top tutucu (WR)

Top tucucu (beyaz formayla, 87 numara, resmin arkasında) boş bir alanda ve koşmaya hazır bir biçimde bekliyor.

Geniş alanlı top tutucular birer top yakalama uzmanıdırlar. Saha içindeki görevleri pas oyunu çizgilerinde koşmak ve açık bir alanda pas yakalamaktır ancak kimi zamanlarda baskı altındayken de pas yakalarlar. Geniş alanlı top tutucular genelde sağ ve sol açıkta oyuna başlarlar. Geniş alanlı top tutucular da koşucular gibi sahadaki görevi ve konumuna göre farklı isim ve görevler alabilirler. Geniş alanlı top tutucular sahanın olabildiğince kenarında oyuna başlarlar  ve hücum çizgisinden sayılırlar. Geniş alanlı top tutucular hücum çizgisinin arkasında da bulunabilirler (ve bu durumda da altı kişilik arka saha oyuncularından sayılırlar). 

Opsiyonel (TE)

Opsyoneller forvetlerin yanında olmak şartıyla sağ ya da solda bulunabilirler. Opsiyonellerin görevi melezdir. Çünkü opsiyoneller hücum çizgisi oyuncularının yanında oynarlar ve genel olarak koşu oyununda blok yaparlar. Bunun yanında opsiyoneller yetenekli top tutuculardır ve pas yakalama görevini de üstlenebilirler.

Hücum koçlarının tasarladığı oyunlara göre, oyunun durumuna göre ve oyuncuların yetenek seviyesine göre takımlar farklı formasyonlar ile sahaya çıkabilir, bu formasyonlar kuralları ihlal etmediği sürece farklı sayılarda koşucu, geniş alanlı top tutucu ve opsiyonel içerebilir. Uzun yıllar boyunca kullanılan klasik formasyon ise 1 oyun kurucu, 2 koşucu (1 kuyruk arkası koşucusu ve 1 yarı arka saha koşucusu ya da arka saha koşcusu), 2 geniş alanlı top tutucu ve 1 opsiyonel içerir. Modern takımlar ise 3 koşucu, 2 opsiyonel ve 0 geniş alanlı top tutucu içeren "full house" formasyonundan, 4-5 geniş alanlı top tutucu ve 0 koşuculu dağınık formasyonlara kadar farklı formasyonlar kullanabilmektedir.

Savunma

Savunma takımı sahada topu tutmayan ve topu tutan takımı savunan takımdır. Savunma takımın ana görevi hücum takımının "Touchdown" yapmasını engellemektir. Savunma bu görevini hücum takımının topu çevirmesine sebep olarak, hücum takımının dördüncü hakkına gelerek şut çekmesini sağlayarak veya pas oyununda pası tutarak/koşu oyununda top düşürterek yapabilir.

Savunma takımında, hücum takımındaki gibi pozisyon kısıtlaması bulunmaz ve genel kuralları ihlal etmediği sürece savunma takımı oyuncuları istediği gibi dizilebilir. Zamanla, savunma oyuncuları da sahadaki görevlerine ve konumlarına göre belli gruplara bölünmüştür.

Savunma çizgisi

4 savunma çizgisi oyuncusu (sağda, kırmızı formalarla), elleri yerde ve "üç puan" duruşunda.

Hücum çizgisi oyuncularının farklı görevleri olduğu gibi, savunma çizgisi takımının da farklı görevleri vardır. Savunma çizgisinde genel olarak iki pozisyon bulunur:

Savunma forveti (DT)

Kimi zamanda savunma gardı olarak anılan savunma forvetleri savunma çizgisinin ortasında görev alırlar. Görevleri ise pas atacak oyuncuya (eğer kendilerini bloklayan hücum çizgisi oyuncularını geçebilirlerse) saldırmak ya da koşu oyunlarını durdurmaktır. En içteki forvet topla aynı hizada durur (hatta hücum pivotuyla burun burunadır) ve genel olarak burun forveti ya da burun gardı olarak adlandırılır. Burun forveti 3-4 savunma formasyonunda en çok kullanılan forvet tipidir. Bunun yanında en sert savunma formasyonunda genel olarak 1 ya da 2 savunma forveti bulunur. 

Defans (DE)

Defans oyuncuları savunma çizgisi oyuncularının sağında ve solunda olmak üzere 2 tanedir. Görevleri oyun çizgisinin kenarlarından oyun kurucuya saldırmak, pas ya da koşu oyununu durdurmaya çalışmaktır. İki defanstan hızlı olanı oyun kurucunun ters elinin bulunduğu tarafta bulunur (çünkü bu nokta, oyunun kurucunun kör noktasıdır). Bu genelde sol taraftır (sağ elli oyun kurucu için).

Genelde, her zaman olmasa da, savunma çizgisi oyuncusu hücum pivotu oyunu başlatmadan ellerini yere koyar ve 3 ya da 4 puan duruşuna geçer; böylece arka defans oyuncusuna oyun başlatıktan sonra yapacağı iş için bilgi verir.

Arka defans

Savunma takımı (beyaz formayla) çoğunlukla kullanılan 3-4 dizilişinde. Dört savunma  çizgisi adamının (elleri yerde) hemen arkasında 3 arka defans  (55, 3 ve 16 numara) ve onların arkasında ise 2 güvence (24 ve 44) görülüyor. 

Arka savunmalar savunma çizgisi oyuncularının arkasında oynarlar ve duruma göre değişen, oyun kurucuya saldırma, top tutuculara baskı yapma ve koşu oyununu engelleme gibi görevleri bulunur.

Orta arka defans (MLB)

Bazen "iç arka defans" olarak isimlendirilir, bilinen adı ve göreviyle "savunmanın oyun kurucusu"dur çünkü savunma takımındaki çağrıları yapar, neredeyse tüm savunma durumlarına alışkındır ve bunlara uygun oyunları oynar. Orta arka defanslar genel olarak koşucuları durdurabilen kişilerdir ve bunu genelde savunma çizgisinin arkasında yaparlar. Orta arka defansın diğer görevleri ise ortaya doğru atılan pasları yakalamaya çalışmak ve yıldırım oyunlarda oyun kurucunun koşusunu durdurmaktır.

Dış arka defans (OLB)

Dış arka defanslara oyunun durumu, takımın görüşleri, saha içindeki konum ve görevlerine göre farklı isimler verilir. Örneğin bazı takımlar dış arka defanslarını sürekli aynı yerde oynatır; sağda duran dış arka defans sağ dış arka defans ismini verir. Bazı takımlar ise sürekli aynı görevleri vererek sahadaki görevine göre isimlendirir; örneğin güçlü tarafı tutan dış arka defans güçlü arka defans ismini alır, zayıf tarafı tutan ise zayıf arka defans şeklinde isimlendirilir. Güçlü arka defans genelde karşı takımın opsiyoneliyle aynı hizada durur ve onu koşu ya da pas oyunlarında durdurmaya çalışır. Zayıf arka defans ise karşı takımın opsiyonelinin bulunmadığı bölgede durur ve buradan oyun kurucuya saldırmaya, böylece pas, koşu ya da oyun kurucu koşusu oyunlarını engellemeye çalışır.

Savunma arka sahaları

Arka köşe oyuncusu hücum takımının oyuna başladığı anda hücum oyununu kestirmeye çalışırken.

Savunma arka sahaları, aynı zamanda "ikinci savunma" olarak da bilinir, arka defansların arkasında ya da saha kenarlarında ve bu gibi bölgelerde oynarlar. Savunma arka sahaları genel olarak opsiyonelleri ve geniş top tutucuların pas yakalaması engellemeye çalışarak, oyun kurucunun pasını kesip hücum takımının top çevirme yapmasına sebep olarak ya da pas tutacak olan oyunculara baskı yaparak pas oyunlarında savunma yaparlar. Savunma arkası oyuncuları aynı zamanda oyunun gidişatına göre savunma çizgisinin son oyuncuları gibi davranıp koşucuları durdurmaya da çalışabilir. Bunun yanında koşucu diğer savunma çizgisi oyuncularını geçtikten sonra savunma forvetlerine sahada alan açmak gibi görevleri de bulunur. Arka savunma savunma çizgisi oyuncuları geriye çekilmedikçe genelde 2 arka köşe ve 2 güvence oyuncusundan oluşur.

Arka köşe (CB)

Genelde geniş alanlı top tutuculara baskı yapan 2 oyuncudur. Arka köşe oyuncuları genelde oyun kurucunun başarılı uzun pas atmasını engellemeye çalışır ve bunu geniş alanlı top tutucuları engelleyerek ya da pası yakalamaya çalışarak yaparlar. Koşu oyunlarında ise görevleri genelde koşucuyu saha dışına itmek ya da kimi zamanlarda onları devirmeye çalışmaktır.

Güvence (S)

Güvenceler oyun çizgisinden en uzakta bulunan ve savunmanın en arkasındaki oyunculardır;  derin pasları ve ilerlemiş uzun koşuları durdururlar. Güvencelerin 2'sinden güçlü olanı güçlü güvence ismini alır ve oyun çizgisine hafifçe daha yakın durarak diğer güvenceye göre biraz daha koşu oyunu savunması ağırlıklı savunmaya yönelir ve bunu opsiyonelin olduğu bölgede yapar. Serbest güvence ise daha zayıf, daha atletik, daha hızlıdır ve görevi derin pasları engellemektir.

Özel takımlar

Vurucu (ayakta, 2 numarayla) tutucunun (yerde, 9 numarayla) tuttuğu topa vurmaya hazırlanıyor.

Özel takımlar vuruş oyunu gerektiğinde oyuna dahil olurlar. Bu takımın çoğu oyuncusu aynı zamanda hücum ve savunma takımı oyuncularıdır ve asıl takımındaki göreviyle aynı görevi yapar, (örneğin hücum çizgisi oyuncusu blok yaparken savunma oyuncuları ise durdurma işini üstlenir) bunun yanında bu işte uzmanlaşmış kişiler için birkaç rol bulunur:

Vurucu (K)

Diğer adıyla "duran top vurucusu", başlatma vuruşu, fazladan puan vuruşu ve puan vuruşunu yapar. Bu üç durumun hepsi vurucunun, tutucunun tuttuğu topa vurmasını gerektirir. Takımın kararına göre kimi zaman 2 vurucu kullanılır. Bunlardan birisi başlatma vuruşunu yaparken, diğeri fazladan puan vuruşunu ve puan vuruşunu yapar. Ancak genelde iki işi de tek vurucu yapar, hatta nadiren de olsa şutu da vurucu kullanır.

Tutucu (H)

Genelde oyun çizgisinden 7-8 yarda uzaklıkta durur ve vurucunun vurması için topu yerde tutar. Tutucu uzaktan gelen şut başlangıcı paslarını tutabildiği ve daha iyi ellere sahip olduğu gerekçesiyle genelde yedek oyun kurucu ya da şutçudur. Kimi zamanlarda hava şartlarından dolayı ya da zeminin durumundan dolayı top durmadığından, başlama vuruşunda da bir tutucu kullanılabilir.

Başlatıcı pivot (LS)

Pivotun yaptığı başlatma işinde ustalaşmış ve bu başlatma pasını daha uzağa atabilen pivottur. <Bu pivotlar normal pivotlardan ayrılır çünkü vuruş oyunlarında oyunu başlatmak için gereken pasın daha uzağa atılması gerekir.

Punter (P)

Genelde hücum çizgisinin 15 yarda gibi bir mesafe arkasında durur. Şutçu vuruş pasını aldıktan sonra topu ayağına doğru bırakır ve havaya vurur. Şutçular genellikle 4. hakta kullanılır ve savunma tarafı hücuma geçtiğinde hücumun olabildiğince geriden yapılması sağlanır.

Kickoff uzmanı (KOS)

Kickoff uzmanları, pozisyonlarının isminden de anlaşıldığı gibi, başlatma vuruşunda ustalaşmış kişilerdir ve başlatma vuruşlarında kullanılırlar. Takımlar başlatıcılarının ya da şutçularının kötü olduğunu düşündüğünde özel başlatıcıyı kullanırlar çünkü özel başlatıcılar nadiren görülen çok yetenekli kişilerdir.

Punt döndürücüsü (PR) ve Kickoff döndürücüsü (KR)

Punt döndürücüsü ve Kickoff döndürücüsü bu iki durumun herhangi birinde, topun düşeceği noktada bekler ve topu kendisini durdurmaya çalışan savunma takımından olabildiğince uzağa götürmeye çalışır. Bunu yaparak hücum takımının olabildiğince ileriden başlamasını sağlar.